Lời tựa

 

Quỹ Trách nhiệm Toàn cầu rất vinh dự, trân trọng và hân hạnh được giới thiệu tuyển tập các bài viết mở đầu này của một trong những bậc thầy tâm linh và triết gia vĩ đại của thời đại chúng ta, Tenzin Gyatso, Đức Đạt Lai Lạt Ma thứ XIV.

Dựa trên sự rèn luyện và cam kết chủ yếu của ngài đối với truyền thống Gelupa, Đại thừa Phật giáo Tây Tạng, tuyển tập này về cơ bản cung cấp những lời dạy, hiểu biết sâu sắc và quan điểm của Đức Đạt Lai Lạt Ma về Phật giáo; sự giao thoa của Phật giáo với các truyền thống khác; việc vun đắp các giá trị đạo đức phổ quát và mưu cầu hạnh phúc.

Đức Đạt Lai Lạt Ma hướng đến cộng đồng toàn cầu với một tầm nhìn mang tính chuyển hóa, thế tục và dễ tiếp cận với tất cả mọi người. Bản chất những lời dạy của ngài nằm ở những phương pháp rèn luyện tâm trí mạnh mẽ và một trí tuệ kết hợp sâu sắc lòng từ bi, được nuôi dưỡng từ những hiểu biết sâu sắc về các mô hình liên kết, tất yếu dẫn đến một ý thức chủ động về trách nhiệm toàn cầu. Những lời dạy này chạm đến những sợi dây liên kết mạnh mẽ giữa các cá nhân và tiếp thêm sinh lực cho nhân loại chung của chúng ta.

Phật quả không phải là đặc quyền riêng của Đức Phật lịch sử, mà là trạng thái tuệ giác và khả năng tiếp cận với tất cả mọi người. Mặc dù Đức Đạt Lai Lạt Ma chỉ tự nhận mình là một "nhà sư Phật giáo bình thường", hàng triệu tín đồ của ngài, cả người Tây Tạng lẫn các dân tộc khác, đều coi ngài là một "Phật sống", một hóa thân của Đức Quán Thế Âm từ bi, hóa thân thứ mười bốn của dòng dõi Đức Đạt Lai Lạt Ma, các vị Bồ Tát chọn tái sinh để lãnh đạo thế tục cho người Tây Tạng, phụng sự và truyền dạy cho toàn thể nhân loại.

Được gán cho những phẩm chất của một vị Phật, Đức Đạt Lai Lạt Ma không bắt buộc phải đóng vai trò nuôi dưỡng hình ảnh mà ngài phải phụng sự. Mọi người đồng cảm với ngài bởi vì ngài là một con người sâu sắc và nhanh chóng thừa nhận rằng mình sai lầm, và hành trình tìm kiếm của riêng ngài là một hành trình dài mới chỉ bắt đầu. Ngài không ngần ngại, vì vẻ bề ngoài, thừa nhận rằng ngài trải qua những cảm xúc hàng ngày như tức giận, hay đôi khi khi nhìn thấy một người phụ nữ xinh đẹp, ngài phải tự nhắc nhở mình rằng mình là một nhà sư.

Những phương pháp và trí tuệ mà Đức Đạt Lai Lạt Ma truyền dạy không chỉ dựa trên thẩm quyền kinh điển mà còn dựa trên lòng nhiệt huyết, sự sáng suốt và sức mạnh chỉ có thể đến khi trí tuệ tích lũy mang theo thẩm quyền hùng hồn và niềm tin của kinh nghiệm sống, niềm tin và logic. Cho đến ngày nay, Đức Đạt Lai Lạt Ma, dù là bậc thầy Phật giáo lỗi lạc, vẫn tiếp tục thực hành cá nhân nghiêm ngặt hàng ngày và tiếp nhận những giáo lý mới về truyền thống và kỹ thuật từ các lạt ma và bậc thầy khác, những giáo lý chỉ có thể và phải được truyền lại thông qua truyền khẩu cá nhân. Chính sự khiêm nhường mạnh mẽ và chân thành đã thúc đẩy ngài không ngừng tìm kiếm sự hoàn hảo và thấu hiểu bản chất thật sự của thực tại, xuyên thấu mọi ảo tưởng. Bản thân ngài liên tục dấn thân và phát triển trong chính những thực hành mà ngài truyền dạy. Bởi vì ngài cởi mở với việc sống và thừa nhận những cảm xúc và trải nghiệm trần tục hơn của chính mình, ngài có thể đồng cảm và kết nối tốt hơn với chúng ta, những người đang chìm sâu trong ảo tưởng luân hồi.

Ngài kết hợp lý trí, chủ nghĩa nhân văn và truyền thống tôn giáo làm nền tảng cho những phản ứng đạo đức trước những thách thức lớn lao của thế kỷ này. Bản thân ngài đã tìm cách học hỏi, và Phật giáo cũng học hỏi, từ những khám phá hiện đại của khoa học và thông qua sự tiếp xúc gần gũi hơn với các truyền thống tín ngưỡng khác về cách thức cùng nhau, một sự hiểu biết sâu sắc hơn về bản chất tối hậu của thực tại và chân lý tối hậu (nếu có) có thể xuất hiện. Mục tiêu phổ quát là vun đắp hạnh phúc thật sự lâu dài cho tất cả chúng sinh.

Đức Đạt Lai Lạt Ma đã lập luận rằng tôn giáo phải sẵn sàng điều chỉnh hiểu biết và giả định của mình nếu chủ nghĩa kinh nghiệm và các công cụ khoa học chứng minh một số huyền thoại và giả định của nó là sai. Nếu trên không hoặc trong không gian nhiếp ảnh chứng minh rằng Núi Meru không tồn tại trên trái đất này, chúng ta phải chấp nhận điều đó. Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa là nếu khoa học không thể chứng thực điều gì đó, chẳng hạn như nguyên lý luân hồi, thì nó là sai. Nếu Kinh Thánh gợi lên một ý niệm chủ động hơn về sự phục vụ so với khái niệm Bồ tát trong Phật giáo, thì Phật giáo thật sự có thể học hỏi từ đó và tôn vinh nó như Ngài đã làm. Đức Đạt Lai Lạt Ma tham gia một cuộc đối thoại kéo dài một tuần mỗi năm với các nhà khoa học lỗi lạc trên khắp thế giới để học hỏi, và để họ học hỏi từ Ngài. Ngài đã đưa việc nghiên cứu khoa học vào chương trình giảng dạy của các nhà sư. Ngài và các nhà sư của mình thường xuyên trao đổi chuyên sâu với các tín đồ của các tôn giáo khác, bao gồm các chuyến viếng thăm các địa điểm hành hương của họ và thử nghiệm một số phương pháp thực hành của họ.

Đức Đạt Lai Lạt Ma thường nhấn mạnh rằng với tư cách là một vị thầy, lời nói của Ngài không phải là tuyệt đối, con đường của Ngài không phải là duy nhất. Theo truyền thống của chính Đức Phật, Ngài không khuyến khích việc chính thức cải đạo sang Phật giáo trừ khi việc đó được cân nhắc kỹ lưỡng, được thúc đẩy sâu sắc bởi một sự thôi thúc nội tâm hoặc mệnh lệnh dựa trên lý trí và trực giác, tốt nhất là được hướng dẫn bởi sự phán đoán của một bậc thầy đã chứng ngộ, và điều đó cũng chỉ khi dường như không có lựa chọn nào khác thật sự và cảm nhận được. Ngài khuyến khích chúng ta học hỏi từ Phật giáo và thực hành những nguyên tắc mà chúng ta thấy hấp dẫn mà không nhất thiết phải trở thành Phật tử.

Đức Đạt Lai Lạt Ma khuyên rằng việc quy phục bất kỳ vị thầy nào, kể cả chính Ngài, phải tuân theo sự xem xét kỹ lưỡng của vị thầy và sự cân nhắc kỹ lưỡng của học trò. Người tu tập không thể/không được thoái thác trách nhiệm. Vị thầy không nhất thiết phải là hiện thân của sự hoàn hảo. Ngài mang hình hài con người. Giáo lý phải đáp ứng được những đòi hỏi của logic, lý trí và lẽ thường trước khi được chấp nhận và thực hành. Chỉ trong những giai đoạn cao nhất của thực hành, quán đảnh và truyền thừa, sau khi vị thầy và người tu tập đã thực sự kiểm chứng và đánh giá lẫn nhau, thường là qua nhiều kiếp sống, thì sự quy phục thực sự và sự gắn kết sâu sắc giữa hai bên mới diễn ra. Nghiệp của thầy và trò, hay đúng hơn là guru và chela, khi đó được đan xen vào nhau và trở thành một mối quan hệ thực sự thiêng liêng.

Phật giáo thường được coi là một triết lý phủ định u ám, khắc khổ. Đức Đạt Lai Lạt Ma, hiện thân cho những khát vọng cao cả nhất của đạo Phật, là một minh chứng sống động cho triết lý về một cuộc sống hành động trọn vẹn và vui tươi. Khuôn mặt luôn tươi cười của Ngài và tiếng cười sâu lắng, truyền cảm là những lời dạy đầy sức thuyết phục nhất của Ngài. Đức Thánh Thiện hiếm khi chính thức ngồi xuống viết. "Các bài viết" của Ngài luôn là những bản chép lại đã được biên tập từ những lời dạy truyền miệng, thường được dịch đồng thời sang nhiều ngôn ngữ, sau đó được chép lại và biên tập cho các ấn phẩm như tuyển tập này. Đức Thánh Thiện thường giảng dạy và nói về những ý tưởng phức tạp hơn bằng tiếng Tây Tạng, thường xuyên sử dụng thứ mà Ngài mô tả là "tiếng Anh bập bẹ của tôi" khi Ngài cảm thấy cần thiết lập mối quan hệ trực tiếp hơn với thính giả, hoặc đôi khi khi Ngài cảm thấy người dịch đã bỏ lỡ một sắc thái quan trọng. Trong nhiều thập kỷ, đặc biệt là trong những năm đầu của cuộc đời hoạt động công khai hơn của Ngài, vai trò này đã được đảm nhiệm bởi một số biên tập viên và dịch giả khác nhau, do đó ngôn ngữ và nhịp điệu trong các bài viết của Ngài thường có vẻ khác biệt với nhau. Cuối cùng, không gì thay thế được sự hiện diện trực tiếp của một bậc thầy vĩ đại. Đức Thánh Thiện giao tiếp và tác động đến những người có đặc ân được hiện diện trực tiếp với Ngài ở nhiều cấp độ và theo những cách mà không ngôn từ nào có thể diễn tả được.

Chúng tôi xin giới thiệu tuyển tập này để giúp người đọc tìm thấy sự đồng cảm thật sự với những tác động tích cực của việc lắng nghe một bậc thầy còn sống.

Cuốn sách này tôn vinh và tưởng nhớ một trong những hiện thân vĩ đại của tiềm năng con người để trở thành một con người đích thực, nhân dịp chúng ta kỷ niệm 70 năm ngày Ngài thị hiện trên cõi đời này vào ngày 6 tháng 7 năm 2005.

Rajiv Mehrotra
Ủy viên, Thư ký
Quỹ Trách nhiệm Toàn cầu của Đức Đạt Lai Lạt Ma
Tháng 7 năm 2005