Nguyên tác: Must you be a doormat to practice
compassion? A Buddhist view.
Tác giả: David Michie
Việt dịch: Quảng Cơ
Biên tập: Tuệ Uyển
***
Vài ngày trước, tôi đọc một bình luận trên bài
đăng trên Facebook của một người phụ nữ nói rằng bà ấy đã quyết tâm không bao
giờ rời khỏi nhà cho đến khi bà ấy ở trong trạng thái tinh thần để thực hành
lòng tốt. Tuy nhiên, động lực khiêm nhường này nhanh chóng được tiếp nối bằng
một tuyên bố gây sửng sốt và nản lòng. Kết quả là, bà ấy nói: Tôi thường xuyên
bị chà đạp, về mặt thể chất, lời nói và tinh thần. Một tấm thảm chùi chân.
Người ta thường cho rằng để trở nên từ bi, mong
muốn "giải thoát người khác khỏi đau khổ" - theo định nghĩa của Phật
giáo - trái tim ấm áp của bạn khiến bạn chín muồi để bị lợi dụng. Sự phán đoán
của bạn sẽ bị che mờ bởi sự thấu cảm đến mức không thể tránh khỏi việc bạn sẽ
bị lạm dụng và lợi dụng. Một người từ bi, theo quan điểm này, là người dễ bị
bắt nạt. Một kẻ yếu đuối. Hoặc như người phụ nữ trên Facebook đã nói với sự kết
thúc buồn bã như vậy, một tấm thảm chùi chân.
Nhưng tất cả các lạt ma Tây Tạng mà tôi từng gặp
đều có vẻ hoàn toàn ngược lại. Họ hung hăng và táo bạo! Bạn không cần phải nhìn
quá xa bên dưới vẻ ngoài thường ngày thanh thản của họ để khám phá ra sự quyết
tâm, gan dạ và quyết tâm mạnh mẽ. Họ chắc chắn không thể bị đùa giỡn.
Làm sao chúng ta có thể chấp nhận được sự mâu
thuẫn rõ ràng này? Với việc lòng từ bi là cốt lõi của con đường Phật giáo Tây
Tạng, tại sao những sản phẩm của các tu viện Tây Tạng lại là những cá nhân có
đầu óc cứng rắn như vậy? Liệu có thể thực hành lòng từ bi mà không bị chà đạp
không? Tôi chắc rằng nhiều người trong số các bạn, giống như tôi, đều mong muốn
sống vì mục đích cao cả nhất của mình, nhưng chúng ta không ngây thơ đến mức
tin rằng mọi người khác đều như vậy: chúng ta có nên thể hiện lòng từ bi ngay
cả khi chúng ta nghi ngờ mình đang bị lợi dụng không?
Phật giáo Tây Tạng đưa ra một số chỉ dẫn rất hữu
ích về chủ đề này. Về mặt trực quan, điều này được mô tả trong hình minh họa ở
trên, có thể tìm thấy trên thangka hoặc tranh treo tường ở nhiều ngôi chùa.
Bức ảnh cho thấy ba vị Phật được công nhận rộng
rãi là hiện thân của những phẩm chất cụ thể. Ở giữa là Đức Văn Thù Sư Lợi màu
cam, Đức Phật của Trí tuệ. Bên phải ngài là Đức Quán Thế Âm màu trắng, Đức Phật
của Lòng từ bi, và bên trái ngài là Đức Kim Cang Thủ (Vajrapani), Đức Phật của
Quyền năng. Những vị Phật này, thường được trình bày theo sự kết hợp đặc biệt
này, làm sáng tỏ rằng để lòng từ bi có hiệu quả, nó phải được kết hợp với trí
tuệ và quyền năng.
Lòng Từ
Bi Không Có Trí Tuệ
Lòng từ bi không có nghĩa là nhường nhịn, trao
tặng bất cứ thứ gì người khác muốn, hoặc trở thành một vị tử đạo. Nó không có
nghĩa là chúng ta nên để bản thân bị thao túng về mặt cảm xúc bởi các thành
viên gia đình, bạn bè hoặc bất kỳ ai khác. Như Giáo sư Singer đã diễn đạt một
cách mạnh mẽ trong cuốn sách Cuộc sống bạn có thể cứu (The Life You Can Save -
tại đây), với rất nhiều cá nhân và tổ chức theo đuổi thời gian và tiền bạc của
chúng ta, chúng ta cần áp dụng sự nghiêm ngặt vào cách chúng ta giúp đỡ.
Nếu chúng ta muốn giải thoát một người ăn xin
trên phố khỏi đau khổ, thì việc đưa tiền cho họ có giúp ích không? Tôi biết
rằng độc giả của những bài viết này sống ở nhiều thành phố khác nhau trên thế
giới. Trong một số trường hợp, một khoản tiền quyên góp có thể giúp ích rất
nhiều. Trong những trường hợp khác, nó có thể hỗ trợ một chu kỳ nghiện ngập và
thiếu thốn. Chúng ta cần phải thận trọng.
Đôi khi, việc tự hỏi tại sao chúng ta lại dành
thời gian, tiền bạc hoặc chuyên môn của mình có thể hữu ích. Để tự cổ vũ bản
thân? Để trông đẹp hơn trong mắt người khác? Để xoa dịu cảm giác tội lỗi của
chúng ta?
Bởi vì ai đó sẽ cố làm chúng ta cảm thấy tệ nếu
chúng ta không làm? Mặc dù hành động của chúng ta có thể có động cơ lẫn lộn,
nhưng không có lý do nào trong số này thực sự liên quan đến lòng từ bi.
Giáo viên của tôi kể câu chuyện về một cặp vợ
chồng trẻ chăm chỉ mà ông biết vào đầu những năm 1970, đã chuyển sang tín
ngưỡng hippy, bán nhà và tất cả đồ đạc của họ và mua một chiếc xe cắm trại (xe
giải trí) để sống. Họ đã cho đi toàn bộ tiền bạc của mình, tin rằng vũ trụ sẽ
trả lại cho họ sự hào phóng của họ một cách hào phóng. Nhưng điều đó đã không
xảy ra. Nhiều năm sau, họ đã hối hận về những hành động bốc đồng của mình, dù
chúng có vẻ cao cả đến đâu - mặc dù không lành mạnh về mặt ý thức hệ - vào thời
điểm đó.
Lòng Từ
Bi Không Có Sức Mạnh
Lòng từ bi có trí tuệ, nhưng không có sức mạnh,
chỉ là chuyện viển vông – chúng ta không có đủ nguồn lực để làm những gì mình
mong muốn. Từ lâu, tôi đã có tầm nhìn rằng thay vì các chuyến tham quan Mindful
Safari hàng năm đến Châu Phi, có thể sẽ có một khu bảo tồn cứu hộ động vật
hoang dã mở cửa thường xuyên cho du khách. Tôi và những người khác làm việc
trong lĩnh vực này biết rằng những trải nghiệm dựa trên thiên nhiên có thể chữa
lành và biến đổi sâu sắc như thế nào, và một khu bảo tồn chuyên dụng sẽ không
chỉ mang lại lợi ích cho động vật và du khách mà còn cho cả cộng đồng địa
phương và rộng lớn hơn. Nhưng tôi gạt ý tưởng đó sang một bên: quy mô của nó
quá lớn và sẽ tốn hàng triệu đô la mà hiện tại tôi không có. Thay vào đó, tôi
tập trung vào những gì mình có thể làm – như gây quỹ cho các trung tâm cứu hộ
động vật và tổ chức từ thiện Phật giáo thông qua bản tin này. Tôi cảm thấy tốt
hơn là làm điều gì đó khiêm tốn hơn là chỉ ngồi đây mơ mộng.
Chúng ta cần phải cân nhắc cách chúng ta dành
thời gian để giúp đỡ người khác. Thời gian là nguồn lực duy nhất, là sức mạnh
duy nhất, hữu hạn. Bất cứ điều gì chúng ta dành thời gian để làm, theo định
nghĩa, không được dành để làm điều gì khác cũng có thể có lợi. Nhận thức được
những sự đánh đổi như vậy cũng như hậu quả của hành động của chúng ta, tất cả
đều là một phần của sự khôn ngoan đi kèm với việc thực hành lòng từ bi của
chúng ta.
Tóm Tắt
Lòng từ bi , tự nó, là không đủ. Có lòng từ bi
chắc chắn không đồng nghĩa với việc chịu đựng sự thô lỗ, khuất phục trước kỳ
vọng của người khác hoặc để bản thân bị thao túng.
Bằng cách thực hành trí tuệ cùng với lòng từ bi
, và bằng cách có sức mạnh để đảm bảo rằng hành động của chúng ta sẽ đơm hoa
kết trái, chúng ta có thể hoàn thành tốt nhất mục đích giúp người khác thoát
khỏi đau khổ../.
***
About half the money readers help me raise
through subscriptions goes to the following four charities. Feel free to click
on the underlined links to read more about them:
Wild is Life - home to endangered wildlife and the Zimbabwe
Elephant Nursery; Twala Trust Animal Sanctuary - supporting indigenous
animals as well as pets in extremely disadvantaged communities; Dongyu Gyatsal Ling
Nunnery -
supporting Buddhist nuns from the Himalaya regions; Gaden Relief - supporting Buddhist
communities in Mongolia, Tibet, Nepal and India.
https://davidmichie.substack.com/p/must-you-be-a-doormat-to-practice
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét