Ý THỨC, SỰ CHÚ Ý VÀ CÔNG NGHỆ THÔNG MINH: MỘT BƯỚC NGOẶT NGHIỆP QUẢ?

 

Nguyên tác: Consciousness, Attention, and Intelligent Technology: A Karmic Turning Point?
Tác giả: Peter Hershock
Việt dịch: Quảng Cơ
Sưu tập: Tuệ Uyển
***

Bản Kinh tóm tắt của Phật giáo ban đầu, Kinh Lời Vàng (Dhammapada), bắt đầu bằng lời khẳng định rằng “mọi thứ đều do tâm đứng trước, tâm dẫn dắt, do tâm tạo ra”. Giống như một chiếc xe theo dấu chân của con bò kéo nó, cuộc sống của chúng ta diễn ra như một chức năng nghiệp chướng về cách tâm thức chúng ta được chỉ đạo—một sự phát triển có mối quan hệ của các mô hình thích và không thích, hy vọng và sợ hãi, khái niệm và niềm tin của chúng ta, cùng những lời nói và hành động mà chúng ta thể hiện chúng.

Đây là một lời dạy đầy hy vọng. Chúng ta có thể thay đổi tâm thức của mình và do đó giải quyết các nguyên nhân của xung đột, rắc rối và đau khổ. Chúng ta có thể sống một cuộc sống giải thoát.

Lắng nghe những nhà tiên tri của Thung lũng Silicon, lời hứa của AI là nó sẽ loại bỏ sự phỏng đoán và nỗ lực khỏi quá trình đó. Nếu họ đúng, “công sức mồ hôi” được tạo ra bằng cách làm việc chăm chỉ và lâu dài để hiện thực hóa cuộc sống tự do và tốt đẹp hơn sẽ trở thành dĩ vãng. Theo những người lạc quan về công nghệ này, công nghệ thông minh đang đưa nhân loại vào con đường lướt tới tương lai không tưởng, trong đó sự lựa chọn trở nên hoàn toàn không có va chạm.

Bây giờ, không còn nghi ngờ gì nữa rằng công nghệ thông minh đang mở rộng đáng kể các quyền tự do lựa chọn theo kinh nghiệm. Và nó có tiềm năng giải quyết vấn đề mang tính biến đổi. Nhưng nó cũng có khả năng đặt vào tình trạng nguy hiểm các quyền giải phóng cơ bản nhất của chúng ta để nuôi dưỡng cả quyền tự do chú ý và quyền tự do ý định, nếu không có chúng, tiến trình trên con đường giải phóng là ảo tưởng hoặc không thể.

Trong suốt cuộc đời của Đức Phật, một rào cản cơ bản đối với sự giải thoát là niềm tin vào một bản ngã cá nhân trường tồn. Giáo lý về vô ngã hướng đến việc giải tỏa rào cản đó, và vẫn đóng vai trò quan trọng trong việc tiến triển trên con đường Phật giáo. Tuy nhiên, trong thời đại của sự hòa giải kỹ thuật số do AI điều phối, việc giải tỏa niềm tin rằng ý thức hoàn toàn có thể quy giản thành chức năng não cũng quan trọng không kém.

Chủ Nghĩa Giản Lược Duy Vật: Một “Tà Giáo” Nghiệp Chướng

Ý tưởng cho rằng tâm thức chỉ là kết quả của vật chất chuyển động không phải là mới. Democritus tuyên bố vào thế kỷ thứ năm trước Công nguyên rằng tất cả chỉ là “nguyên tử và hư không”. Nhưng dựa trên những thành công to lớn của khoa học hiện đại trong việc giải thích cách thế giới vật chất hoạt động và khám phá ra rằng các điện cực não không chỉ có thể tạo ra cảm giác và hành động của cơ thể mà còn có thể tạo ra các tuyên bố về trách nhiệm đối với chúng, hiện nay người ta thường kết luận rằng ý thức và chủ ý là “tác dụng phụ” không liên quan đến nguyên nhân của hoạt động não. Như triết gia lỗi lạc Daniel Dennett đã nói: “Một mảnh máy móc phân tử nhỏ bé vô nhân cách, không phản xạ, giống người máy, vô tri là cơ sở cuối cùng của mọi tác nhân, và do đó là ý nghĩa, và do đó là ý thức, trong vũ trụ”. Theo bất kỳ ý nghĩa giải thích quan trọng nào, ý thức và ý định đều không quan trọng.

Kết luận giản lược này cũng có thể được gọi là một “tà giáo” của Phật giáo - một sự phủ nhận những hiểu biết sâu sắc của Đức Phật vào đêm Người Giác Ngộ rằng mọi thứ đều xảy ra phụ thuộc lẫn nhau, rằng vũ trụ được sắp đặt theo nghiệp chướng, và rằng những thực tại mà chúng ta trải nghiệm là sự vật chất hóa của các khuôn mẫu giá trị và ý định được thực hiện một cách nhất quán.

Những hiểu biết này đã được diễn đạt và hiểu theo nhiều cách khác nhau trong các truyền thống Phật giáo khác nhau. Nhưng phù hợp với mô tả ban đầu của Phật giáo về ý thức phát sinh thông qua sự kết hợp—hoặc, như tôi sẽ diễn đạt lại, sự phân biệt mạch lạc—của các cơ quan cảm giác và môi trường được cảm nhận, tôi cho rằng một trong những hàm ý chính của chúng là hệ thống não-cơ thể-môi trường là phần còn lại tiến hóa của ý thức quan trọng.

Tương tự như cách mà cơ sở hạ tầng giao thông vật chất, chẳng hạn như đường bộ, đường sắt, nhà ga xe lửa và sân bay, là kết quả của các hoạt động giao thông, sau đó lại điều kiện hóa hoặc hạn chế các hoạt động đó, hệ thống não-cơ thể-môi trường là cơ sở hạ tầng vật chất của ý thức. Và, cũng giống như các hoạt động giao thông cũng được thông báo và hạn chế bởi các quy định giao thông phi vật chất và luật pháp quốc tế, ý thức của con người được thông báo và hạn chế bởi các cơ sở hạ tầng phi vật chất của ngôn ngữ và văn hóa.

Sự hiểu biết này về ý thức có sự hỗ trợ của các nghiên cứu khoa học thần kinh gần đây chứng minh rằng các trạng thái ý thức được đánh giá cao đạt được thông qua thiền định có liên quan đến "sự rối loạn" của các mạng lưới thần kinh đã được thiết lập, bao gồm cả những mạng lưới liên quan đến việc duy trì cảm giác về bản thân hoặc bản ngã có cấu trúc tường thuật. Bằng cách phá vỡ cơ sở hạ tầng thần kinh của ý thức—và đặc biệt là tiềm năng (saṃskāra) hoặc thói quen tự xác định về suy nghĩ, cảm xúc và hành động thường hạn chế sự chú ý và khả năng phản ứng của chúng ta—thiền định mở ra tiềm năng để hiện diện theo cách khác.

Hơn nữa, các nghiên cứu đã chỉ ra rằng sự hài hòa thần kinh giữa các cá nhân xảy ra trong quá trình hợp tác, nhưng không xảy ra trong quá trình cạnh tranh hoặc thực hiện nhiệm vụ đồng thời, và điều này bị ảnh hưởng bởi niềm tin của những người liên quan. Nghĩa là, những gì chúng ta nghĩ và cảm thấy có ý nghĩa nhân quả đối với chiều sâu và chất lượng mà bộ não của chúng ta trở nên đồng điệu về mặt vật chất, và có một ý nghĩa rất thực tế trong đó cơ sở hạ tầng của ý thức có thể được chia sẻ về cơ bản.

Những nghiên cứu như thế này mở ra những cách suy nghĩ mới về các câu chuyện Thiền tông về sự truyền tâm từ tâm sang tâm, về tầm quan trọng của việc kết hợp thiền chỉ tĩnh tâm/an định (śamatha) với thiền quán sáng suốt/thấu triệt (vipaśyanā), và sự tương tác củng cố lẫn nhau giữa việc vun đắp tuệ giác (prajñā), sự điêu luyện chú tâm / định (samādhi) và sự sáng suốt về đạo đức / giới (śīla). Nhưng chúng cũng thúc đẩy việc mở rộng phạm vi đạo đức của AI vượt xa những lo ngại về quyền riêng tư, tính minh bạch, trách nhiệm giải trình và đảm bảo rằng AI phù hợp với các giá trị của con người.

Nền Kinh Tế Chú Ý Kỹ Thuật Số Và Sự Tấn Công Ý Thức: Một Rủi Ro Nghiệp Quả Và Tiến Hóa

AI hiện đang được coi là một công nghệ đa năng như điện. Nhưng không giống như tất cả các công nghệ trước đây, công nghệ thông minh không phải là một chất dẫn thụ động các giá trị và ý định của con người. Nó là một chất khuếch đại chủ động, sáng tạo và do đó có ý nghĩa nghiệp quả đối với các giá trị và ý định của con người và các xung đột tồn tại giữa chúng. Trên thực tế, nó liên quan đến sự tổng hợp kỹ thuật số của trí thông minh của con người và máy móc và đánh dấu không gì khác hơn là một bước ngoặt tiến hóa mới—tương đương với sự thay đổi từ tiến hóa vật lý sang tiến hóa văn hóa—đang biến đổi con người chúng ta, cách chúng ta hiện diện và con người chúng ta có thể trở thành.

Cốt lõi của sự chuyển đổi này là nền kinh tế chú ý được điều phối theo thuật toán - một phần mở rộng kỹ thuật số của cơ sở hạ tầng ý thức con người, giống như văn hóa và ngôn ngữ, hỗ trợ một số loại thực hành và sáng tạo nhất định trong khi hạn chế những loại khác.

Sự chú ý không chỉ là thứ chúng ta “dành” cho những thứ khác, một loại tiền tệ chung đại diện cho lượng nhận thức tập trung và thời gian. Khi sự chú ý của chúng ta được thu thập bằng kỹ thuật số, nó sẽ tạo ra và truyền dữ liệu về những gì chúng ta cho là quan trọng, cách chúng ta phản ứng với nó và những gì thay đổi theo thời gian. Sự tổng hợp giữa trí thông minh của con người và máy móc đang được thực hiện thông qua kết nối 24/7 và sự phát triển của nền kinh tế sự chú ý toàn cầu do đó đang tạo ra: sức mạnh nhận thức chưa từng có để dự đoán hành vi, niềm tin và mong muốn của con người; nhưng cũng là sức mạnh bản thể chưa từng có để tạo ra các mô hình suy nghĩ, lời nói, cảm xúc và hành động, và củng cố các giá trị và ý định thông báo cho chúng.

Đây là những quyền năng để định hình người tiêu dùng và công dân trở thành ai, không phải thông qua hành vi cưỡng ép, mà thông qua sự thèm muốn được củng cố bằng thuật toán và sự thao túng của các lựa chọn—và môi trường ra quyết định—quyền năng để chuyển đổi cơ sở hạ tầng vật chất và phi vật chất của ý thức con người, và do đó chuyển đổi trải nghiệm của con người từ trong ra ngoài. Các công cụ thuật toán và học sâu liên quan là các tương đương tính toán của điện cực não, gây ra các trải nghiệm và hành vi mà chúng ta sẽ tuyên bố là sản phẩm của ý chí tự do của chính mình vì không có tiền lệ cá nhân hoặc tiến hóa nào cho chúng xảy ra theo cách khác.

Hơn nữa, khi hệ thống máy học và AI tạo sinh ngày càng trở nên thành thạo hơn trong việc dự đoán, diễn giải và thực hiện ý định của chúng ta, qua đó tách biệt sự chú ý và nỗ lực, chúng hoạt động như những trung gian nghiệp chướng, thực hiện trên các nền tảng kỹ thuật số coi trọng sự cạnh tranh, sự tiện lợi, sự lựa chọn và quyền kiểm soát một cách không công bằng, và với các cấu trúc phần thưởng thúc đẩy sự tham gia gây nghiện và củng cố những gì tạo nên tiềm năng (saṃskāra) kỹ thuật số hoặc hình thành thói quen.

Tương Lai Của Mối Quan Hệ Giữa Con Người Và Công Nghệ Thế Giới

Công nghệ thông minh rõ ràng có tiềm năng tích cực to lớn. Nhưng dựa trên các mục tiêu thiết kế của nó là thu hút sự chú ý được thiết kế theo thuật toán, sự lựa chọn gần như vô hạn và sự thay đổi mong muốn liên tục, nền kinh tế chú ý kỹ thuật số đang hoạt động như một máy gia tốc nghiệp quả của sự tấn công ý thức đang đặt khả năng nuôi dưỡng sự tự do chú ý thật sự của chúng ta vào vòng nguy hiểm.

Không có tự do chú ý, thì không có tự do ý định. Và không có tự do ý định, thì ranh giới giữa lựa chọn và ép buộc sẽ tan biến. Triển vọng thực hiện Bồ đề tâm và Bồ tát giới của chúng ta sụp đổ.

Sự chú ý nỗ lực một cách điêu luyện là nguồn tài nguyên quý giá nhất của con người. Nếu công nghệ thông minh muốn thúc đẩy tương lai công bằng và nhân văn hơn, chúng ta sẽ phải trau dồi sự thành thạo chú ý, sự sáng suốt về mặt đạo đức và trí tuệ cần thiết để chống lại sự tấn công vào ý thức của con người, và để tái thiết các động cơ nghiệp quả và nhà máy tính toán của Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư.

Đây là công việc không thể thực hiện thành công một mình. Phù hợp với đặc điểm của thiền sư Dogen về công việc khó khăn nhưng vui vẻ của việc từ bi dọn đường giải thoát, đây là công việc chỉ có thể thực hiện được khi có sự chung tay góp sức./.

***

Related features from BDG
Praise for a Hopepunk PsalmIn a World of Human Ignorance, Can Artificial Intelligence Help?Dharma, Perfect Knowledge, and Artificial IntelligenceDoes Artificial Intelligence Have Buddha-nature?Dharma and Artificial Intelligence: Further ConsiderationsThe Rise of Artificial Intelligence and What it Means for Our Jobs
BDG Special Issue
Digital Dharma – Buddhism in a Changing World

https://www.buddhistdoor.net/features/consciousness-attention-and-intelligent-technology-a-karmic-turning-point/

 

 

GIỮA NHÂN TẠO VÀ CON NGƯỜI

 

Nguyên tác: Between Artificial and Human
Tác giả: Tiến sĩ Beth Singler
Việt dịch: Quảng Cơ
Sưu tập: Tuệ Uyển, Thứ Ba, 15 Tháng Tư 2025

***

Tiến sĩ Beth Singler đặt câu hỏi chúng ta vạch ranh giới giữa nhân tạo và con người ở đâu? Liệu ranh giới này có thể khác nhau trong triết lý phương Đông và phương Tây không?

Sự Hợp Tác Giữa Con Người Và AI

Ngay cả những câu chuyện thần thoại cũ hơn như câu chuyện về lợn rừng vàng trong thần thoại Bắc Âu, hay những người hầu gái vàng của Hephaestus trong thần thoại Hy Lạp, cũng cho thấy những ý tưởng như vậy có thể bắt nguồn từ đâu. Điều này có thể gây ngạc nhiên nếu hình ảnh AI và robot của bạn chỉ được đặt trong khoa học viễn tưởng thế kỷ 20.

Một số câu chuyện về những sinh vật nhân tạo này kết thúc trong thảm họa - như trong bài thơ thế kỷ 18 của Johann Wolfgang von Goethe, được nhiều người bất tử hóa trong bộ phim chuyển thể lấy chú chuột của Disney, “Người học việc của phù thủy” (The Sorcerer's Apprentice.) Nhưng điều này cũng cho chúng ta biết về cách chúng ta nhìn nhận sự kiêu ngạo hoặc lười biếng của loài người trong lịch sử khi từ bỏ vai trò và nhiệm vụ của mình cho người khác, bao gồm cả các công cụ thông minh.

Một Tương Lai Không Có AI?

Cũng giống như những cây chổi trong “Người học việc của phù thủy” không làm gì sai khi chúng tuân theo lệnh của phù thủy lười biếng trong quá trình đào tạo, AI như một công cụ cũng có thể được sử dụng cho những mục đích xấu xa hoặc chỉ đơn thuần là xấu xa. Những lo ngại chính đáng về giám sát, lập hồ sơ, deep fake, thiên vị thuật toán và hệ thống vũ khí tự động gây chết người có thể củng cố những câu chuyện về nỗi sợ hãi mà công chúng nói tiếng Anh phương Tây quen thuộc hơn. Tuy nhiên, một lần nữa, thật khó để tưởng tượng ra một tương lai mà chúng ta không sử dụng AI theo một cách nào đó.

Có vẻ như rất khó có khả năng AI sẽ phải đối mặt với một "Mùa đông AI" khác như đã từng xảy ra vào cuối những năm 1980 khi nguồn tài trợ của chính phủ cạn kiệt sau khi AI không đáp ứng được kỳ vọng. Không giống như lúc đó, hiện nay có mức đầu tư lớn hơn của các công ty và doanh nhân vào AI, bao gồm cả những người hướng tới trí tuệ nhân tạo tổng quát và những điều tốt đẹp mà nó có thể mang lại cho chúng ta. Điều đó không có nghĩa là sự kỳ vọng vào AI không còn là vấn đề nữa. Một vài ví dụ: một cuộc khảo sát gần đây cho thấy ba phần năm các "công ty khởi nghiệp AI" tự xưng thực tế không sử dụng AI. Một ví dụ khác: một giám đốc công nghệ tại một công ty an ninh mạng đã từng thừa nhận với tôi rằng nếu công ty của ông ấy có thể trung thực, họ sẽ nói rằng họ chỉ làm "toán học", không phải AI. Nhưng bộ phận tiếp thị sẽ không cho phép họ làm như vậy.

Cuối cùng, những hình ảnh Kẻ hủy diệt thường trực đi kèm với các bài báo về ngay cả những tiến bộ tầm thường nhất của AI cũng chỉ khuếch đại nhận thức rằng AI tiên tiến hơn thực tế.

AI Và Thuyết Vật Linh (1)

Quan niệm về AI như một tác nhân, một thực thể độc lập với ý định riêng, đặt ra một số câu hỏi thú vị về ý nghĩa của việc trở thành con người.

Chúng ta cần xem xét ranh giới giữa AI và con người, giữa tự nhiên và nhân tạo - và xem xét lại mối quan hệ giữa vật chất và tinh thần và tìm hiểu đôi điều về cách các nền văn hóa khác nhau tưởng tượng về những điều này. Là một nhà nhân chủng học có nền tảng về nghiên cứu tôn giáo, ý tưởng về ảnh hưởng của các truyền thống vật linh trong các quan niệm phương Đông về AI đặc biệt thú vị. Mặc dù đúng là không có gì ở phương Tây nói tiếng Anh giống như các nghi lễ Shinto được tổ chức cho những chú chó robot Aibo đã chết ở Nhật Bản, nhưng không thiếu tư duy vật linh ở phương Tây. Thay vào đó, chính sự phân đôi của 'phương Đông' và 'phương Tây' dựa trên một câu chuyện do Khai sáng tạo ra về lý trí vượt trội và tính thế tục ở phương Tây, không hoàn toàn đúng với trải nghiệm sống của mọi người.

Ngay cả ngày nay, các truyền thống vật linh và pháp sư phương Tây vẫn có những người theo và có nhiều tàn dư của tư tưởng vật linh trong các mê tín và tín ngưỡng tôn giáo đương đại. Trong quá trình nghiên cứu, tôi đã bị ấn tượng bởi cách mà các linh thức phi vật chất thuộc nhiều loại vẫn đang được đưa vào sử dụng thực tế trong kỷ nguyên 'hiện đại'. Tôi có xu hướng tin rằng chúng ta chưa bao giờ 'hiện đại' chút nào, và sự liên tục của tư duy vật linh ở 'phương Tây' làm nổi bật cách mà tính thế tục có thể là một câu chuyện thống trị, nhưng không nhất thiết là một câu chuyện đúng. Có người đã từng nói với tôi rằng họ rất tiếc khi đến muộn trong một cuộc họp với tôi, nhưng họ đã gặp khó khăn trong việc tìm chỗ đậu xe cho đến khi họ nhờ thiên thần hộ mệnh của mình giúp đỡ. Và rồi một chỗ đậu xe đã xuất hiện.

Một AI có thể giúp chúng ta tìm chỗ đậu xe có thể giải thích được bằng khoa học hơn là một thiên thần, ít nhất là đối với các chuyên gia AI. Nhưng nhiều người không phải chuyên gia có thể đưa ra những câu chuyện và lời giải thích của riêng họ về khả năng tìm kiếm không gian của AI, và đó là nơi mà sự tiếp nối với tư tưởng vật linh trước đó sẽ được nhìn thấy ở phương Tây hoặc phương Đông.

Bằng cách mở ra câu hỏi về việc con người hay nhân tạo là gì, có cơ hội làm xáo trộn những gì mọi người nghĩ là chắc chắn. Cơ hội phá vỡ quan điểm nhị phân về vật chất và tinh thần và làm cho cuộc sống phức tạp hơn một chút. Việc nhận ra tính liên tục của tư tưởng vật linh và làm say đắm lại thế giới quan của chúng ta có thể là cần thiết trong thời đại mà tư duy duy vật đã cắt đứt chúng ta khỏi thế giới tự nhiên và cho phép chúng ta coi nó như một nguồn tài nguyên thấp kém.

'Chúng ta liên tục bị viết lại', những người phụ trách AI: Hơn Con Người (More than Huma) đã nói với tôi.

Thông qua những câu chuyện chúng ta tự kể với mình về AI, có lẽ chúng ta có thể nhận thức lại những cách kể chuyện cũ hơn về con người.

***

Về tác giả
Tiến sĩ Beth Singler là Nghiên cứu viên cấp dưới về Trí tuệ nhân tạo tại Cao đẳng Homerton, Đại học Cambridge. Cô cũng là Nghiên cứu viên liên kết tại Trung tâm Leverhulme về Tương lai của Trí tuệ, Đại học Cambridge.
Về triển lãm
AI: More than Human mời bạn khám phá mối quan hệ của chúng ta với trí tuệ nhân tạo. Quy tụ các nghệ sĩ, nhà khoa học và nhà nghiên cứu, triển lãm tương tác này cung cấp một cuộc khảo sát chưa từng có về AI mà bạn được mời tham gia trực tiếp.
AI: More than Human mở cửa đến ngày 26 tháng 8 năm 2019.
Thuyết vật linh (1)
Thuyết vật linh hay thuyết sinh khí[1] là một quan niệm triết học, tôn giáo hay tinh thần cho rằng tâm linh hay linh thức hay sự linh thiêng có trong mọi vật (người, động vật, thực vật, đồ vật, khoáng vật, đá, sông, núi v.v), trong mọi hiện tượng tự nhiên (sấm, chớp, mây, mưa) hay các thực thể khác trong môi trường tự nhiên. Nó là một phần của thuyết vật hoạt trong triết học. Thuyết vật linh cũng gán tâm linh cho các khái niệm trừu tượng như lời nói, các ẩn dụ trong thần thoại. Các tôn giáo nhấn mạnh thuyết vật linh là các tín ngưỡng dân gian, chẳng hạn như Shaman giáo, Shintō (thần đạo Nhật Bản) hay một số giáo phái của Hindu giáo. Các tộc người đều tìm một biểu tượng linh thiêng, là vật thiêng niềm tin trừ diệt ma quỷ.


https://www.barbican.org.uk/s/artificialhuman/?_ga=2.158594426.1959788213.1616584343-

 

 

CHƯƠNG BỐN: LÒNG TỪ BI

Nguyên bản: Compassion
Tác giả: Đức Đạt Lai Lạt Ma
Hiệu đính: Rajiv Mehrotra
Việt dịch: Quảng Cơ
Hiệu đính: Tuệ Uyển / Saturday, October 16, 2021

***

Tôi nghĩ rằng mỗi con người đều có bản năng của cái "Tôi". Chúng ta không thể giải thích tại sao cảm giác đó lại tồn tại, nhưng nó tồn tại. Cùng với nó là mong muốn hạnh phúc và mong muốn vượt qua đau khổ. Điều này hoàn toàn hợp lý, chúng ta có quyền tự nhiên để đạt được nhiều hạnh phúc nhất có thể và chúng ta cũng có quyền vượt qua đau khổ.

Toàn bộ lịch sử loài người đã phát triển dựa trên cảm giác này. Trên thực tế, nó không chỉ giới hạn ở con người; theo quan điểm của Phật giáo, ngay cả loài côn trùng nhỏ nhất cũng có cảm giác này và theo khả năng của mình, chúng đang cố gắng đạt được một chút hạnh phúc và tránh những tình huống không vui.

Tuy nhiên, có một số khác biệt lớn giữa con người và các loài động vật khác. Chúng bắt nguồn từ trí thông minh của con người. Nhờ trí thông minh, chúng ta tiến bộ hơn nhiều và có khả năng lớn hơn. Chúng ta có thể suy nghĩ xa hơn nhiều về tương lai và trí nhớ của chúng ta đủ mạnh để đưa chúng ta trở lại nhiều năm trước. Hơn nữa, chúng ta có truyền thống truyền miệng và văn bản nhắc nhở chúng ta về các sự kiện cách đây nhiều thế kỷ. Bây giờ, nhờ các phương pháp khoa học, chúng ta thậm chí có thể kiểm tra các sự kiện đã xảy ra hàng triệu năm trước.

Vì vậy, trí thông minh của chúng ta khiến chúng ta rất thông minh, nhưng đồng thời, chính xác là vì thực tế đó, chúng ta cũng có nhiều hoài nghi và ngờ vực hơn, và do đó có nhiều nỗi sợ hãi hơn. Tôi nghĩ rằng trí tưởng tượng về nỗi sợ hãi phát triển hơn nhiều ở con người so với các loài động vật khác. Ngoài ra, nhiều xung đột trong gia đình loài người và trong chính gia đình của một người, chưa kể đến những xung đột trong cộng đồng và giữa các quốc gia, cũng như những xung đột nội bộ trong mỗi cá nhân, tất cả các xung đột và mâu thuẫn đều phát sinh từ những ý tưởng và quan điểm khác nhau mà trí thông minh của chúng ta mang lại. Thật không may, đôi khi trí thông minh có thể tạo ra trạng thái tinh thần khá bất hạnh. Theo nghĩa này, nó trở thành một nguồn đau khổ khác của con người. Tuy nhiên, đồng thời, tôi nghĩ rằng cuối cùng trí thông minh là công cụ mà chúng ta có thể vượt qua tất cả những xung đột và khác biệt này.

Theo quan điểm này, trong số tất cả các loài động vật khác nhau trên hành tinh, con người là loài gây rắc rối lớn nhất. Rõ ràng là vậy. Tôi tưởng tượng rằng nếu không còn con người trên hành tinh này nữa, thì bản thân hành tinh này sẽ an toàn hơn! Chắc chắn hàng triệu con cá, gà và các loài động vật nhỏ khác có thể được hưởng một số loại giải phóng thật sự!

Do đó, điều quan trọng là trí thông minh của con người phải được sử dụng theo cách xây dựng. Đó là chìa khóa. Nếu chúng ta sử dụng đúng khả năng của nó, thì không chỉ con người sẽ ít gây hại cho nhau hơn, và cho hành tinh này, mà cả những cá nhân cũng sẽ hạnh phúc hơn trong chính họ. Điều đó nằm trong tay chúng ta. Việc chúng ta sử dụng trí thông minh của mình theo cách đúng đắn hay sai lầm là tùy thuộc vào chúng ta. Không ai có thể áp đặt các giá trị của họ lên chúng ta. Làm thế nào chúng ta có thể học cách sử dụng khả năng của mình một cách xây dựng? Trước tiên, chúng ta cần nhận ra bản chất của mình và sau đó, nếu chúng ta có quyết tâm, thì sẽ có khả năng thật sự để chuyển hóa trái tim con người.

Trên cơ sở này, hôm nay tôi sẽ nói về cách một con người có thể tìm thấy hạnh phúc như một cá nhân, bởi vì tôi tin rằng cá nhân là chìa khóa cho tất cả những điều còn lại. Để thay đổi xảy ra trong bất kỳ cộng đồng nào, sáng kiến ​​phải đến từ cá nhân. Nếu cá nhân có thể trở thành một người tốt, điềm tĩnh, an bình, điều này tự động mang lại bầu không khí tích cực cho gia đình xung quanh người ấy. Khi cha mẹ là những người ấm áp, thanh bình và điềm tĩnh, nói chung, con cái của họ cũng sẽ phát triển thái độ và hành vi đó.

Cách thái độ của chúng ta hoạt động là như vậy mà nó thường bị làm phiền bởi các yếu tố bên ngoài, vì vậy một mặt của vấn đề là loại bỏ sự tồn tại của rắc rối chung quanh bạn. Môi trường, nghĩa là hoàn cảnh xung quanh, là một yếu tố rất quan trọng để thiết lập trạng thái tinh thần vui vẻ. Tuy nhiên, quan trọng hơn nữa là mặt khác của vấn đề, đó là thái độ tinh thần của chính bạn.

Hoàn cảnh xung quanh có thể không thân thiện, thậm chí có thể thù địch, nhưng nếu thái độ tinh thần bên trong của bạn đúng đắn, thì hoàn cảnh đó sẽ không làm xáo trộn sự bình yên bên trong của bạn. Mặt khác, nếu thái độ của bạn không đúng đắn, thì ngay cả khi bạn được bao quanh bởi những người bạn tốt và những tiện nghi tốt nhất, bạn cũng không thể hạnh phúc. Đây là lý do tại sao thái độ tinh thần quan trọng hơn các điều kiện bên ngoài. Mặc dù vậy, đối với tôi, có vẻ như nhiều người quan tâm nhiều hơn đến các điều kiện bên ngoài của họ và bỏ bê thái độ tinh thần bên trong. Tôi đề xuất rằng chúng ta nên chú ý nhiều hơn đến các phẩm chất bên trong của mình.

Có một số phẩm chất quan trọng đối với sự bình yên của tinh thần, nhưng từ kinh nghiệm ít ỏi của mình, tôi tin rằng một trong những yếu tố quan trọng nhất là lòng từ bi và tình cảm của con người, một cảm giác quan tâm.

Hãy để tôi giải thích ý nghĩa của lòng tử bi. Thông thường, khái niệm về lòng từ bi hoặc tình yêu thương của chúng ta đề cập đến cảm giác gần gũi mà chúng ta có với bạn bè và những người thân yêu. Đôi khi lòng tử bi cũng mang theo cảm giác thương hại. Điều này là sai, bất kỳ tình yêu thương hay lòng tử bi nào đòi hỏi phải coi thường người khác đều không phải là lòng từ bi thật sự. Để trở nên chân thành, lòng từ bi phải dựa trên sự tôn trọng người khác và nhận ra rằng người khác cũng có quyền được hạnh phúc và vượt qua đau khổ giống như bạn. Trên cơ sở này, vì bạn có thể thấy rằng người khác đang đau khổ, bạn phát triển một cảm giác quan tâm thật sự đến họ.

Đối với sự gần gũi mà chúng ta cảm thấy đối với bạn bè của mình, điều này thường giống như sự gắn bó hơn là lòng từ bi. Lòng tử bi thật sự phải không thiên vị. Nếu chúng ta chỉ cảm thấy gần gũi với bạn bè của mình, chứ không phải với kẻ thù của mình, hoặc với vô số người mà chúng ta không biết và những người mà chúng ta thờ ơ, thì lòng tử bi của chúng ta chỉ là một phần hoặc thiên vị.

Lòng tử bi cũng mang lại cho chúng ta một sức mạnh nội tâm nhất định. Một khi nó được phát triển, nó tự nhiên mở ra một cánh cửa bên trong, qua đó chúng ta có thể giao tiếp với những người đồng loại khác, và thậm chí với những chúng sinh khác, một cách dễ dàng, và từ trái tim. Mặt khác, nếu bạn cảm thấy căm ghét và ác cảm với người khác, họ có thể cũng cảm thấy như vậy với bạn, và kết quả là sự nghi ngờ và sợ hãi sẽ tự động tạo ra khoảng cách giữa bạn và khiến giao tiếp trở nên khó khăn. Khi đó, bạn sẽ cảm thấy cô đơn và bị cô lập.

Lòng tử bi tự nhiên tạo ra bầu không khí tích cực, và kết quả là bạn cảm thấy bình yên và mãn nguyện. Bất cứ nơi nào có một người từ bi sống, thì luôn có bầu không khí dễ chịu. Ngay cả chó và chim cũng dễ dàng tiếp cận người đó. Gần năm mươi năm trước, tôi từng nuôi một số loài chim trong Cung điện Mùa hè Norbulinga, ở Lhasa. Trong số đó có một con két nhỏ. Vào thời điểm đó, tôi có một người hầu lớn tuổi có vẻ ngoài hơi không thân thiện, ông có đôi mắt rất tròn và nghiêm nghị - nhưng ông luôn cho con két này ăn hạt, v.v. Vì vậy, bất cứ khi nào người hầu xuất hiện, chỉ cần tiếng bước chân hoặc tiếng ho của ông là con két sẽ tỏ ra phấn khích. Người hầu có cách cư xử cực kỳ thân thiện với con chim nhỏ đó, và con két cũng có phản ứng đáng kinh ngạc với ông. Có một vài lần tôi cho nó ăn hạt nhưng nó không bao giờ tỏ ra thân thiện với tôi, vì vậy tôi bắt đầu chọc nó bằng một cây gậy, hy vọng nó có thể phản ứng khác; kết quả hoàn toàn tiêu cực. Tôi đã dùng nhiều lực hơn con chim, vì vậy nó phản ứng tương ứng.

Do đó, nếu bạn muốn có một người bạn thật sự, trước tiên bạn phải tạo ra một bầu không khí tích cực xung quanh mình. Suy cho cùng, chúng ta là tạo vật xã hội và bạn bè rất quan trọng. Làm thế nào bạn có thể mang lại nụ cười trên khuôn mặt của mọi người? Nếu bạn vẫn cứng nhắc và nghi ngờ, điều đó rất khó. Có lẽ nếu bạn có quyền lực hoặc tiền bạc, một số người có thể tặng bạn một nụ cười giả tạo, nhưng một nụ cười thật sự chỉ đến từ lòng tử bi.

Câu hỏi đặt ra là làm thế nào để phát triển lòng tử bi. Trên thực tế, chúng ta có thật sự có thể phát triển lòng tử bi không thiên vị này không? Câu trả lời của tôi là chúng ta chắc chắn có thể. Tôi tin rằng bản chất con người là nhẹ nhàng và nhân hậu, mặc dù nhiều người, cả trong quá khứ và hiện tại, đều nghĩ rằng bản chất con người về cơ bản là hung hăng. Chúng ta hãy cùng xem xét điểm này.

Vào thời điểm thụ thai, và khi chúng ta còn trong bụng mẹ, trạng thái tinh thần từ bi và bình yên của mẹ là một trạng thái rất tích cực yếu tố cho sự phát triển của chúng ta. Nếu tâm trí của người mẹ rất kích động, điều đó có hại cho chúng ta. Và đó chỉ là sự khởi đầu của cuộc sống! Ngay cả trạng thái tinh thần của cha mẹ khi thụ thai cũng rất quan trọng. Ví dụ, nếu một đứa trẻ được thụ thai thông qua hiếp dâm, thì đứa trẻ sẽ không được mong muốn, đó là một điều khủng khiếp. Để thụ thai diễn ra đúng cách, nó phải xuất phát từ tình yêu chân thành và sự tôn trọng lẫn nhau, chứ không chỉ là đam mê điên cuồng. Chỉ có một mối tình thoáng qua là không đủ, hai đối tác phải hiểu rõ nhau và tôn trọng nhau như những con người, và đây là nền tảng cho một cuộc hôn nhân hạnh phúc. Hơn nữa, bản thân hôn nhân phải là trọn đời, hoặc ít nhất là phải lâu dài. Cuộc sống nên bắt đầu đúng cách từ một tình huống như vậy.

Sau đó, theo khoa học y tế, trong vài tuần sau khi sinh, não của trẻ vẫn đang phát triển. Trong thời gian đó, các chuyên gia khẳng định rằng sự tiếp xúc vật lý là yếu tố quan trọng cho sự phát triển thích hợp của não. Chỉ riêng điều này đã cho thấy rằng sự phát triển của cơ thể chúng ta đòi hỏi tình cảm của người khác.

Sau khi sinh, một trong những hành động đầu tiên của người mẹ là cho con sữa, và từ phía đứa trẻ là bú sửa mẹ. Sữa thường được coi là biểu tượng của lòng tử bi. Theo truyền thống, nếu không có sữa, đứa trẻ không thể sống sót. Thông qua quá trình bú sữa, sự gần gũi giữa mẹ và con xuất hiện. Nếu không có sự gần gũi đó, đứa trẻ sẽ không tìm đến bầu sữa của mẹ, và nếu người mẹ không thích đứa trẻ, sữa của bà có thể không tự nhiên chảy ra. Vì vậy, sữa đi kèm với tình cảm. Điều này có nghĩa là hành động đầu tiên trong cuộc đời chúng ta, hành động bú sữa, là biểu tượng của tình cảm. Tôi luôn nhớ điều này khi đến nhà thờ và thấy Đức Mẹ Maria bế Chúa Jesus khi còn là một đứa trẻ nhỏ; đối với tôi, đó là biểu tượng của tình yêu và tình cảm.

Người ta thấy rằng những đứa trẻ lớn lên trong những ngôi nhà có tình yêu và tình cảm sẽ phát triển thể chất khỏe mạnh hơn và học tập tốt hơn ở trường. Ngược lại, những đứa trẻ thiếu tình cảm của con người sẽ gặp nhiều khó khăn hơn trong việc phát triển thể chất và tinh thần. Những đứa trẻ này cũng thấy khó thể hiện tình cảm khi lớn lên, đó là một bi kịch lớn.

Bây giờ chúng ta hãy xem xét khoảnh khắc cuối cùng của cuộc đời khi chết. Ngay cả khi chết, mặc dù người hấp hối không còn được hưởng nhiều lợi ích từ bạn bè, nhưng nếu được bạn bè vây quanh, tâm trí họ có thể bình tĩnh hơn. Do đó, trong suốt cuộc đời, từ lúc bắt đầu cho đến khi chết, tình cảm con người đóng vai trò rất quan trọng.

Một thái độ trìu mến không chỉ khiến tâm trí thanh thản và bình tĩnh hơn mà còn ảnh hưởng tích cực đến cơ thể chúng ta. Mặt khác, lòng căm thù, ghen tị và sợ hãi làm đảo lộn sự bình yên của tâm trí, khiến chúng ta bồn chồn và ảnh hưởng tiêu cực đến cơ thể. Ngay cả cơ thể chúng ta cũng cần sự bình yên của tâm trí và không thích hợp với sự bồn chồn. Điều này cho thấy rằng sự trân trọng sự bình yên của tâm trí nằm trong máu chúng ta.

Do đó, mặc dù một số người có thể không đồng ý, tôi cảm thấy rằng mặc dù bản chất hung hăng của chúng ta là một phần của cuộc sống, nhưng sức mạnh chủ đạo của cuộc sống là tình cảm con người. Đây là lý do tại sao có thể củng cố lòng tốt cơ bản vốn là bản chất con người của chúng ta.

Chúng ta cũng có thể tiếp cận tầm quan trọng của lòng tử bi thông qua lý luận thông minh. Nếu tôi giúp đỡ người khác và thể hiện sự quan tâm đến họ, thì bản thân tôi sẽ được hưởng lợi từ điều đó. Tuy nhiên, nếu tôi làm hại người khác, cuối cùng tôi sẽ gặp rắc rối. Tôi thường nói đùa, nửa chân thành nửa nghiêm túc, rằng nếu chúng ta muốn thật sự ích kỷ thì chúng ta nên ích kỷ một cách khôn ngoan thay vì ích kỷ một cách ngu ngốc. Trí thông minh của chúng ta có thể giúp điều chỉnh thái độ của chúng ta theo hướng này. Nếu chúng ta sử dụng nó một cách tốt, chúng ta có thể hiểu rõ hơn về cách chúng ta có thể hoàn thành lợi ích cá nhân của mình bằng cách sống một cách từ bi. Thậm chí có thể lập luận rằng từ bi cuối cùng là ích kỷ.

Trong bối cảnh này, tôi không nghĩ rằng ích kỷ là sai. Yêu bản thân là điều cốt yếu. Nếu chúng ta không yêu bản thân mình, làm sao chúng ta có thể yêu người khác? Có vẻ như khi một số người nói về lòng từ bi, họ có quan niệm rằng nó bao hàm sự coi thường hoàn toàn đối với lợi ích của bản thân và hy sinh lợi ích của mình. Điều này không đúng. Trên thực tế, tình yêu đích thực trước tiên phải hướng đến bản thân mình.

Có hai ý nghĩa khác nhau về bản thân. Người ta không ngần ngại trong việc làm hại người khác, và điều đó là tiêu cực và dẫn đến rắc rối. Điều còn lại dựa trên sự quyết tâm, ý chí và sự tự tin, và ý thức về cái tôi là rất cần thiết. Nếu không có nó, làm sao chúng ta có thể phát triển sự tự tin mà chúng ta cần để thực hiện bất kỳ nhiệm vụ nào trong cuộc sống? Tương tự như vậy, cũng có hai loại ham muốn. Tuy nhiên, lòng căm thù luôn tiêu cực và phá hoại sự hòa hợp.

Làm sao chúng ta có thể giảm bớt lòng căm thù? Lòng căm thù thường đi trước sự tức giận. Sự tức giận phát sinh như một cảm xúc phản ứng và dần dần phát triển thành cảm giác căm thù. Cách tiếp cận khéo léo ở đây là trước tiên phải biết rằng sự tức giận là tiêu cực. Mọi người thường nghĩ rằng vì sự tức giận là một phần của chúng ta, cho nên tốt hơn là nên thể hiện nó, nhưng tôi nghĩ điều này là sai lầm. Bạn có thể có những bất bình hoặc oán giận do quá khứ của mình và bằng cách thể hiện sự tức giận, bạn có thể giải quyết được chúng. Điều đó hoàn toàn có thể. Tuy nhiên, thông thường, tốt hơn là bạn nên kiểm soát cơn tức giận của mình, và sau đó dần dần, qua từng năm, nó sẽ giảm dần. Theo kinh nghiệm của tôi, cách này hiệu quả nhất khi bạn cho rằng tức giận là tiêu cực và tốt hơn là không nên cảm thấy tức giận. Bản thân quan điểm đó sẽ tạo nên sự khác biệt.

Bất cứ khi nào cơn tức giận sắp ập đến, bạn có thể rèn luyện bản thân để nhìn nhận đối tượng tức giận của mình theo một cách khác. Bất kỳ người hoặc hoàn cảnh nào gây ra cơn tức giận về cơ bản đều mang tính tương đối; nhìn từ một góc độ, nó khiến bạn tức giận, nhưng nhìn từ góc độ khác, bạn có thể khám phá ra một số điều tốt đẹp trong đó. Ví dụ, chúng tôi đã mất nước và trở thành người tị nạn. Nếu nhìn vào hoàn cảnh của mình từ góc độ đó, chúng tôi có thể cảm thấy thất vọng và buồn bã, nhưng cùng một sự kiện đó đã tạo ra những cơ hội mới - gặp gỡ những người khác từ các truyền thống tôn giáo khác nhau, v.v. Phát triển một cách nhìn nhận linh hoạt hơn về mọi thứ giúp chúng ta nuôi dưỡng thái độ tinh thần cân bằng hơn. Đây là một phương pháp.

Ví dụ, có những tình huống khác mà bạn có thể bị bệnh và bạn càng nghĩ về căn bệnh của mình thì sự thất vọng của bạn càng trở nên tồi tệ hơn. Trong trường hợp như vậy, sẽ rất hữu ích nếu so sánh tình hình của bạn với tình huống xấu nhất liên quan đến bệnh tật của bạn, hoặc với những gì sẽ xảy ra nếu bạn mắc phải căn bệnh nghiêm trọng hơn, v.v. Trong cách này, bạn có thể tự an ủi mình bằng cách nhận ra rằng mọi chuyện có thể tệ hơn nhiều. Một lần nữa, bạn rèn luyện bản thân để nhìn nhận tính tương đối của hành động của mình, bạn so sánh nó với thứ gì đó tệ hơn nhiều, điều này sẽ ngay lập tức làm giảm sự thất vọng của bạn.

Tương tự, nếu khó khăn xuất hiện, chúng có vẻ to lớn khi bạn nhìn kỹ, nhưng nếu bạn tiếp cận cùng một vấn đề từ góc độ rộng hơn, nó sẽ nhỏ hơn. Với những phương pháp này và bằng cách phát triển một cái nhìn rộng hơn, bạn có thể giảm bớt sự thất vọng của mình bất cứ khi nào bạn gặp phải vấn đề. Bạn có thể thấy rằng cần phải nỗ lực liên tục, nhưng nếu bạn áp dụng theo cách này, thì mặt tức giận của bạn sẽ giảm đi. Trong khi đó, bạn củng cố mặt từ bi của mình và tăng tiềm năng tốt của mình. Bằng cách kết hợp hai cách tiếp cận này, một người tiêu cực có thể được chuyển đổi thành một người tử tế. Đây là phương pháp chúng ta sử dụng để tạo ra sự chuyển đổi đó.

Ngoài ra, nếu bạn có đức tin tôn giáo, nó có thể hữu ích trong việc mở rộng những phẩm chất này. Ví dụ, Phúc âm dạy chúng ta phải đưa cái má kia, điều này cho thấy rõ ràng việc thực hành lòng khoan dung. Đối với tôi, thông điệp chính của Phúc âm là tình yêu thương đối với đồng loại, và lý do chúng ta nên phát triển điều này là vì chúng ta yêu Chúa. Tôi hiểu điều này theo nghĩa là có tình yêu thương vô hạn. Những lời dạy tôn giáo như vậy rất mạnh mẽ để tăng cường và mở rộng những phẩm chất tốt đẹp của chúng ta. Cách tiếp cận của Phật giáo đưa ra một phương pháp rất rõ ràng. Đầu tiên, chúng ta cố gắng coi tất cả chúng sinh đều bình đẳng. Sau đó, chúng ta coi rằng cuộc sống của tất cả chúng sinh đều quý giá như chính cuộc sống của chúng ta, và thông qua đó, chúng ta phát triển ý thức quan tâm đến người khác.

Còn trường hợp của một người không có đức tin tôn giáo thì sao? Việc chúng ta có theo một tôn giáo hay không là vấn đề quyền cá nhân. Có thể quản lý mà không cần tôn giáo, và trong một số trường hợp, điều đó có thể khiến cuộc sống đơn giản hơn! Nhưng khi bạn không còn hứng thú với tôn giáo nữa, bạn không nên bỏ qua giá trị của những phẩm chất tốt đẹp của con người. Miễn là chúng ta là con người và là thành viên của xã hội loài người, chúng ta cần lòng tử bi của con người. Nếu không có lòng từ bi bạn không thể hạnh phúc. Vì tất cả chúng ta đều muốn được hạnh phúc và để có gia đình và bạn bè hạnh phúc, chúng ta phải phát triển lòng tử bi và tình cảm. Điều quan trọng là phải nhận ra rằng có hai cấp độ tâm linh, một cấp độ có đức tin tôn giáo và một cấp độ không có. Với cấp độ sau, chúng ta chỉ cần cố gắng trở thành một người có trái tim ấm áp.

Chúng ta cũng nên nhớ rằng một khi chúng ta nuôi dưỡng thái độ từ bi, thì bất bạo động sẽ tự động đến. Bất bạo động không phải là một từ ngữ ngoại giao, mà là lòng từ bi trong hành động. Nếu bạn có lòng căm thù trong tim, thì rất thường xuyên hành động của bạn sẽ là bạo lực, trong khi nếu bạn có lòng từ bi trong tim, thì hành động của bạn sẽ là bất bạo động.

Như tôi đã nói trước đó, chừng nào con người còn tồn tại trên trái đất này thì sẽ luôn có bất đồng quan điểm và xung đột. Chúng ta có thể coi đó là điều hiển nhiên. Nếu chúng ta sử dụng bạo lực để giảm bất đồng quan điểm và xung đột, thì chúng ta phải mong đợi bạo lực mỗi ngày và tôi nghĩ rằng kết quả của điều này là khủng khiếp. Hơn nữa, thực tế là không thể loại bỏ bất đồng quan điểm thông qua bạo lực. Bạo lực chỉ mang lại nhiều sự oán giận và bất mãn hơn nữa.

Ngược lại, bất bạo động có nghĩa là đối thoại, có nghĩa là sử dụng ngôn ngữ để giao tiếp. Và đối thoại có nghĩa là thỏa hiệp, lắng nghe quan điểm của người khác và tôn trọng quyền của người khác, theo tinh thần hòa giải. Không ai là người chiến thắng 100% và không ai là kẻ thua cuộc 100%. Đó là cách thực tế. Trên thực tế, đó là cách duy nhất. Ngày nay, khi thế giới ngày càng nhỏ lại, khái niệm "chúng ta" và "họ" gần như đã lỗi thời. Nếu lợi ích của chúng ta tồn tại độc lập với lợi ích của người khác, thì có thể có một người chiến thắng hoàn toàn và một kẻ thua cuộc hoàn toàn, nhưng vì trên thực tế, tất cả chúng ta đều phụ thuộc vào nhau, nên lợi ích của chúng ta và lợi ích của người khác có mối liên hệ chặt chẽ với nhau. Vậy làm sao bạn có thể giành được chiến thắng 100%? Điều đó là không thể. Bạn phải chia sẻ, một nửa, hoặc nếu có thể thì 60 phần trăm cho bên này và 40 phần trăm cho bên kia! Nếu không có cách tiếp cận này, hòa giải là không thể.

Thực tế của thế giới ngày nay có nghĩa là chúng ta cần học cách suy nghĩ theo cách này. Đây là cơ sở cho cách tiếp cận của riêng tôi, cách tiếp cận "trung đạo". Người Tây Tạng sẽ không thể giành được chiến thắng 100 phần trăm, cho dù chúng tôi thích hay không thì số phận của Tây Tạng phụ thuộc rất nhiều vào Trung Hoa. Do thế trong tinh thần hòa giải, tôi ủng hộ việc chia sẻ những quan tâm, nên tiến trình chân thành là có thể. Thỏa hiệp là cách duy nhất. Qua những phương tiện bất bạo động, chúng ta có thể chia sẻ những quan điểm, cảm xúc và quyền lợi và trong cách này chúng ta có thể giải quyết các vấn đề.

Tôi thỉnh thoảng gọi thế kỷ XX là thế kỷ đổ máu, và thế kỷ của chiến tranh. Suốt thế kỷ này có nhiều xung đột hơn, nhiều máu đổ hơn, nhiều vũ khí hơn bao giờ hết. Bây giờ, trên cơ sở hậu quả mà tất cả chúng ta đã có trong thế kỷ này, và về những gì chúng ta đã học được, tôi nghĩ chúng ta nên hướng đến thế kỷ tiếp theo là thế kỷ của đối thoại. Nguyên tắc bất bạo động nên được thực hành ở khắp mọi nơi. Điều này không thể đạt được chỉ bằng cách ngồi đây và cầu nguyện. Nó có nghĩa là làm việc và nỗ lực, và phải nỗ lực hơn./.

 

CHƯƠNG 3: GIA ĐÌNH TOÀN CẦU CỦA CHÚNG TA

 

Nguyên bản: Our Global Family
Tác giả: Đức Đạt Lai Lạt Ma
Hiệu đính: Rajiv Mehrotra
Việt dịch: Quảng Cơ
Hiệu đính: Tuệ Uyển / Saturday, October 16, 2021

***

Khi tôi gặp mọi người ở những vùng khác nhau trên thế giới, tôi luôn luôn nhắc nhở rằng tất cả chúng ta là giống nhau một cách căn bản: Tất cả chúng ta là những con người. Có thể chúng ta có áo quần khác nhau, làn da chúng ta có màu khác nhau hay chúng ta nói những ngôn ngữ khác nhau. Đó chỉ là trên bề mặt. Nhưng một cách căn bản, chúng ta là những con người giống nhau. Đó là điều ràng buộc chúng ta với nhau. Đó là điều làm cho chúng ta có thể thấu hiểu nhau và phát triển tình bạn cùng sự thân mật.

Vì tất cả chúng ta cùng chia sẻ hành tinh Trái đất nhỏ bé này, chúng ta phải học cách sống hòa thuận và yên bình với nhau và với thiên nhiên. Đó không chỉ là một giấc mơ mà là một điều cần thiết. Chúng ta phụ thuộc vào nhau theo nhiều cách đến nỗi chúng ta không thể tiếp tục sống trong những cộng đồng biệt lập và phớt lờ những gì đang diễn ra bên ngoài những cộng đồng đó. Chúng ta cần giúp đỡ lẫn nhau khi gặp khó khăn và chúng ta phải chia sẻ những điều may mắn mà chúng ta đang tận hưởng. Tôi nói với bạn như một con người khác; như một nhà sư giản dị. Nếu bạn thấy những gì tôi nói hữu ích, thì tôi hy vọng bạn sẽ cố gắng thực hành.

Việc nhận ra rằng tất cả chúng ta về cơ bản đều là những con người giống nhau, những người tìm kiếm hạnh phúc và cố gắng tránh đau khổ, thì rất hữu ích trong việc phát triển ý thức về tình anh chị em; một cảm giác ấm áp của tình thương yêu và lòng từ bi đối với người khác. Điều này, đến lượt nó, là điều cần thiết nếu chúng ta muốn tồn tại trong thế giới ngày càng thu hẹp mà chúng ta đang sống. Bởi vì nếu mỗi chúng ta ích kỷ chỉ theo đuổi những gì chúng ta tin là vì lợi ích của riêng mình, mà không quan tâm đến nhu cầu của người khác, chúng ta không chỉ có thể gây hại cho người khác mà còn cho chính mình. Sự thật này đã trở nên rất rõ ràng trong suốt thế kỷ này.

Chúng ta biết rằng, ví dụ, việc tiến hành một cuộc chiến tranh hạt nhân ngày nay sẽ là một hình thức tự sát; hoặc bằng cách gây ô nhiễm không khí hoặc đại dương, để đạt được một số lợi ích ngắn hạn, chúng ta đang phá hủy chính nền tảng cho sự tồn tại của mình. Do đó, khi các cá nhân và quốc gia ngày càng phụ thuộc lẫn nhau, chúng ta không còn lựa chọn nào khác ngoài việc phát triển cái mà tôi gọi là ý thức trách nhiệm chung.

Ngày nay, chúng ta thật sự là một gia đình toàn cầu. Những gì xảy ra ở một nơi nào trên thế giới có thể ảnh hưởng đến tất cả chúng ta. Tất nhiên, điều này không chỉ đúng với những điều tiêu cực xảy ra mà còn đúng với những diễn biến tích cực.

Chúng ta không chỉ biết những gì xảy ra ở nơi khác, nhờ công nghệ truyền thông hiện đại phi thường, mà chúng ta còn bị ảnh hưởng trực tiếp bởi những sự kiện xảy ra ở xa. Chúng ta cảm thấy buồn khi trẻ em chết đói ở Đông Phi. Tương tự như vậy, chúng ta cảm thấy vui mừng khi một gia đình đoàn tụ sau nhiều thập kỷ bị chia cắt bởi Bức tường Berlin. Mùa màng và vật nuôi của chúng ta bị ô nhiễm và sức khỏe cũng như sinh kế của chúng ta bị đe dọa khi một tai nạn hạt nhân xảy ra cách xa hàng dặm ở một quốc gia khác. An ninh của chúng ta được tăng cường khi hòa bình xảy ra giữa các bên tham chiến ở các châu lục khác.

Nhưng chiến tranh hay hòa bình; sự hủy diệt hay bảo vệ thiên nhiên; sự vi phạm hay thúc đẩy nhân quyền và quyền tự do dân chủ; đói nghèo hay sung túc về vật chất; sự thiếu hụt các giá trị đạo đức và tinh thần hoặc sự tồn tại và phát triển của chúng; và sự sụp đổ hay phát triển của sự hiểu biết của con người không phải là những hiện tượng riêng biệt có thể được phân tích và giải quyết độc lập với nhau. Trên thực tế, chúng có mối liên hệ rất chặt chẽ ở mọi cấp độ và cần được tiếp cận với sự hiểu biết đó.

Hòa bình, theo nghĩa là không có chiến tranh, không có nhiều giá trị đối với một người đang chết đói hoặc chết lạnh. Nó sẽ không xóa bỏ nỗi đau bị tra tấn mà một tù nhân lương tâm phải chịu. Nó không an ủi những người đã mất đi người thân yêu của họ trong trận lũ lụt do nạn phá rừng vô nghĩa gây ra-ở một quốc gia láng giềng. Hòa bình chỉ có thể tồn tại khi quyền con người được tôn trọng, khi người dân được ấm no và khi cá nhân và quốc gia được tự do. Hòa bình thật sự với bản thân và với thế giới xung quanh chúng ta chỉ có thể đạt được thông qua sự phát triển của hòa bình tinh thần. Các hiện tượng khác được đề cập ở trên cũng có mối quan hệ tương tự. Vì vậy, ví dụ, chúng ta thấy rằng một môi trường sạch sẽ, sự giàu có hoặc nền dân chủ không có ý nghĩa gì nhiều trước chiến tranh, đặc biệt là chiến tranh hạt nhân, và sự phát triển vật chất không đủ để đảm bảo hạnh phúc của con người.

Tiến bộ vật chất tất nhiên là quan trọng đối với sự tiến bộ của con người. Ở Tây Tạng, chúng tôi đã dành quá ít sự quan tâm đến phát triển công nghệ và kinh tế, và ngày nay chúng tôi nhận ra rằng đây là một sai lầm. Đồng thời, phát triển vật chất mà không phát triển tinh thần cũng có thể gây ra những vấn đề nghiêm trọng. Ở một số quốc gia, người ta quá chú ý đến những thứ bên ngoài và rất ít coi trọng sự phát triển bên trong. Tôi tin rằng cả hai đều quan trọng và phải được phát triển song song để đạt được sự cân bằng tốt giữa chúng. Người Tây Tạng luôn được du khách nước ngoài mô tả là những người hạnh phúc, vui vẻ. Đây là một phần bản sắc dân tộc của chúng tôi, được hình thành từ các giá trị văn hóa và tôn giáo nhấn mạnh tầm quan trọng của sự bình yên trong tâm hồn thông qua việc tạo ra tình yêu thương và lòng tốt đối với tất cả các chúng sinh khác, cả con người và động vật.

Bình yên nội tâm là chìa khóa: Nếu bạn có sự bình yên nội tâm, các vấn đề bên ngoài sẽ không ảnh hưởng đến cảm giác bình yên và tĩnh lặng sâu sắc của bạn. Trong trạng thái tinh thần đó, bạn có thể xử lý các tình huống một cách bình tĩnh và lý trí, đồng thời vẫn giữ được hạnh phúc bên trong. Điều đó rất quan trọng. Nếu không có sự bình yên nội tâm này, cho dù cuộc sống vật chất của bạn có thoải mái đến đâu, bạn vẫn có thể lo lắng, bối rối hoặc không vui vì hoàn cảnh.

Do đó, rõ ràng là điều rất quan trọng là phải hiểu mối quan hệ giữa những hiện tượng này và các hiện tượng khác, đồng thời tiếp cận và cố gắng giải quyết các vấn đề theo cách cân bằng, cân nhắc đến những khía cạnh khác nhau này. Tất nhiên là không dễ dàng. Nhưng sẽ chẳng có lợi ích gì khi cố gắng giải quyết một vấn đề nếu việc đó lại tạo ra một vấn đề mới nghiêm trọng không kém. Vì vậy, thật sự chúng ta không có lựa chọn nào khác: Chúng ta phải phát triển ý thức trách nhiệm chung không chỉ theo nghĩa địa lý mà còn liên quan đến các vấn đề khác nhau mà hành tinh của chúng ta đang phải đối mặt.

Trách nhiệm không chỉ nằm ở các nhà lãnh đạo của đất nước chúng ta hoặc những người được bổ nhiệm hoặc bầu ra để làm một công việc cụ thể. Trách nhiệm nằm ở mỗi cá nhân chúng ta. Ví dụ, hòa bình bắt đầu từ bên trong mỗi người chúng ta. Khi chúng ta có được sự bình yên nội tâm, chúng ta có thể hòa bình với những người xung quanh. Khi cộng đồng của chúng ta ở trong trạng thái hòa bình, chúng ta có thể chia sẻ sự bình yên đó với các cộng đồng lân cận, v.v. Khi chúng ta cảm thấy yêu thương và tử tế với người khác, điều đó không chỉ khiến người khác cảm thấy được yêu thương và quan tâm mà còn giúp chúng ta phát triển hạnh phúc và sự bình yên nội tâm. Và có những cách mà chúng ta có thể có ý thức làm việc để phát triển tình yêu thương và lòng tốt. Đối với một số người trong chúng ta, cách hiệu quả nhất để làm như vậy là thông qua thực hành tôn giáo. Đối với những người khác, đó có thể là các thực hành phi tôn giáo. Điều quan trọng là mỗi chúng ta đều nỗ lực chân thành để thực hiện trách nhiệm của mình đối với nhau và đối với môi trường tự nhiên mà chúng ta đang sống một cách nghiêm túc.

Lý trí, lòng dũng cảm, sự quyết tâm và khát vọng tự do không thể dập tắt cuối cùng có thể chiến thắng. Trong cuộc đấu tranh giữa các thế lực chiến tranh, bạo lực và áp bức một bên, và hòa bình, lý trí và tự do bên kia, thì những thứ sau đang chiếm ưu thế. Nhận thức này khiến chúng tôi, những người Tây Tạng, tràn đầy hy vọng rằng một ngày nào đó chúng tôi cũng sẽ lại được tự do./.

CHƯƠNG 1- NHỮNG TỪ NGỮ CHÂN THÀNH

Nguyên bản: WORDS OF TRUTH: A PRAYER
Tác giả: Đức Đạt Lai Lạt Ma
Hiệu đính: Rajiv Mehrotra
Việt dịch: Tuệ Uyển / Friday, October 8, 2021

Lời cầu nguyện được đức Đạt Lai Lạt Ma thứ mười bốn của Tây Tạng sáng tác, Vinh Danh và Nguyện Cầu Tam bảo Đại Bi: Đức Phật, Giáo Huấn, và Cộng Đồng Tâm Linh.

***

Ô chư Phật, chư Bồ tát và các hàng đệ tử của quá khứ, hiện tại và tương lai.
Có phẩm cách phi thường tuyệt diệu
Không thể đo lường như biển cả bao la
Những người đang quán sát chúng sinh
Như đứa con duy nhất không ai giúp đỡ
Xin thương tưởng lời nguyện cầu chân thành của chúng con.
Lời Phật dạy xua tan khổ đau cho trần thế
Hiển hiện và tự tỏa ánh hòa bình
Nguyện giáo nghĩa hiển dương lan tỏa phồn thịnh và hạnh phúc khắp cả thế giới này
Ô những người thủ trì giáo pháp và những ai thực hành thành tựu
Nguyện cho sự thực hành mười điều lành đức hạnh của các ngài chiếu soi
Những chúng sinh phước bạc bị đọa đày với khổ đau không bao giờ ngưng nghĩ bị che lấp hoàn toàn không dứt bởi những hành vi tiêu cực dữ dội vô cùng
Nguyện cho tất cả những sự sợ hãi từ chiến tranh không thể chịu đựng,đói khát, và bệnh tât được yên bình.
Để thở tự do trong đại dương của hạnh phúc và cát tường.
Và riêng cho những người hiếu đạo trên vùng đất tuyết’, qua nhiều ý nghĩa khác nhau, bị tàn hại một cách nhẫn tâm bởi lũ người tàn ác bên màn đen tối.
Nguyện từ ái để năng lực từ bi hưng khởi
Để nhanh chóng đẩy lui nước mắt và máu tuôn tràn.
Những kẻ nhẫn tâm tàn ác đó, đối tượng của từ bi,
Nổi điên cuồng vì ám ảnh của tai ương
Cố tình tàn hại kẽ khác và chính họ
Nguyện cho họ đạt được con mắt của từ bi
Thông suốt những gì phải được làm và không nên làm
Và tồn tại trong vinh quang của của hữu nghị và yêu thương.
Tâm nguyện này xin cho sự tự do hoàn toàn của Tây tạng
Điều được đợi chờ suốt cả thời gian dài
Được thanh thoát tự nhiên toại nguyện
Nguyện chóng được điều may mắn để mừng vui
Lễ hội hạnh phúc tinh thần với lệ thường trần thế
Ô đấng hộ vệ Quán Tự Tại, từ bi thương xót cho
Những ai đó đang chịu đựng vô vàn gian khổ
Hoàn toàn hy hiến cuộc sống thật đáng yêu, thân thể và tài vật, vì lợi ích của giáo nghĩa, hành giả, dân tộc và quốc gia.
Vì vậy, đấng hộ vệ Quán Tự Tại đã phát lời nguyện rộng sâu
Trước chư Phật, chư Bồ tát,
Để hoàn toàn hộ trì non nước Tuyết
Nguyện cho quả lành của những lời cầu nguyện này xuất hiện nhanh bởi sự thâm sâu của tương thuộc tính không và hình thể tương liên.
Kết hợp với năng lực của từ bi vĩ đại
trong ba ngôi tôn quý và những Từ ngữ của chân lý 
Và qua năng lực của quy luật không sai chạy của hành động và kết quả
Xin cho lời cầu nguyện chân thành này không bị trở ngại và nhanh chóng toại nguyện.

CHƯƠNG 2: TÌM KIẾM HẠNH PHÚC CỦA CON NGƯỜI

 

 

 

Nguyên bản: The Quest for Human Happiness
Hiệu đính: Rajiv Mehrotra
Việt dịch: Tuệ Uyển / Friday, October 8, 2021

***

TÌM KIẾM HẠNH PHÚC CỦA CON NGƯỜI

Tôi là một người tương đối mới đến với thế giới hiện đại. Mặc dù tôi đào thóat khỏi quê hương tôi lâu rồi từ năm 1959, và mặc dù đời sống của tôi từ lúc đó như một người tị nạn tại Ấn Độ đã đưa tôi tiếp xúc gần hơn với xã hội đương thời, nhiều năm của tôi phần lớn bị cắt rời khỏi những thực tế của thế kỷ hai mươi. Điều này là bởi vì tôi được chỉ định như Đức Đạt Lai Lạt Ma. Tôi đã trở thành tu sĩ vào lúc rất sớm. Nó cũng phản chiếu sự kiện rằng những người Tây Tạng đã chọn lựa – một cách sai lầm theo tôi thấy – duy trì sự cô lập phía sau những rặng núi cao vốn bị tách rời xứ sở chúng tôi với thế giới còn lại. Tuy nhiên, ngày nay, tôi đã du hành rất nhiều, và đó cũng là may mắn của tôi khi được gặp những người mới mẻ một cách liên tục.

Hơn thế nữa, những con người của tất cả mọi tầng lớp của cuộc sống đến gặp tôi. Rất nhiều – đặc biệt những người cố gắng thực hiện một nổ lực để du lịch đến vùng đồi núi Ấn Độ ở Dharamsala nơi tôi sống lưu vong đến để tìm kiếm điều gì đó. Giữa những người này là những người bị bệnh ung thư và AIDS. Rồi thì, dĩ nhiên, là những đồng bào Tây Tạng với những câu chuyện khốn khó và khổ đau. Bất hạnh thay, nhiều người có những mong ước không thực tế, cho rằng tôi có năng lực để chữa bệnh hay tôi có thể ban cho một loại phước lành nào đó.  Nhưng tôi chỉ là một con người bình thường. Điều tốt nhất mà tôi có thể làm là cố gắng để giúp đở họ bằng việc chia sẻ trong sự khổ đau của họ.

Về phần tôi, việc gặp gở với vô số người khắp thế giới và từ mọi tấng lớp của cuộc sống nhắc nhở tôi về căn bản giống nhau của chúng ta như những con người. Thực tế, càng thấy thế giới nhiều hơn, thì càng trở nên rõ ràng hơn rằng bất chấp hoàn cảnh chúng ta là gì, cho dù chúng ta giàu hay nghèo, có học vấn hay không, chủng tộc, giới tính, tôn giáo này hay kia, thì tất cả chúng ta đều khao khát được hạnh phúc và không muốn khổ đau. Mọi mục tiêu của hành động chúng ta, trong ý nghĩa của cả cuộc đời chúng ta, chúng ta lựa chọn để sống như thế nào trong phạm trù của những giới hạn bắt buộc bởi những hoàn cảnh của chúng ta, có thể được thấy như câu trả lời của chúng ta đến câu hỏi lớn đối diện tất cả chúng ta: “Làm sao tôi được hạnh phúc?”

Chúng ta kiên trì trong nhu cầu lớn cho hạnh phúc, dường như đối với tôi, là bằng hy vọng. Chúng ta biết, ngay cả nếu chúng ta không thừa nhận nó, thì không thể có gì bảo đảm cho một đời sống hạnh phúc hơn, tốt đẹp hơn là cuộc sống mà chúng ta có hiện tại. Như một thành ngữ cổ của Tây Tạng nói, “Cuộc sống kế hay ngày mai – chúng ta không bao giờ chắc chắn điều nào đến trước.” Nhưng chúng ta hy vọng để tiếp tục sống. Chúng ta hy vọng rằng qua hành động này hay nọ chúng ta có thể mang đến hạnh phúc. Mọi thứ chúng ta làm không chỉ như những cá nhân mà cũng trên cấp độ của xã hội, có thể được thấy trong dạng thức nguyện vọng căn bản này. Thực tế, nó là một điều được tất cả mọi chúng sanh chia sẻ. Khát vọng hay xu hướng hạnh phúc và không bị khổ đau được biết là không giới hạn. Đó là bản chất của chúng ta. Như thế ấy, không cần biện minh và được xác thực bởi sự kiện đơn giản là chúng ta muốn điều này một cách tự nhiên và đúng đắn.

Và điều này là chính xác với những gì chúng ta thấy trong xứ sở của chúng ta cả giàu và nghèo. Mọi nơi, bằng mọi phương tiện không thể tưởng tượng được, mọi người đang cố gắng để cải thiện đời sống của họ. Tuy nhiên một cách lạ lùng, ấn tượng của tôi là những người đang sống trong những xứ vật chất phát triển, đối với tất cả kỷ nghệ của họ, thì trong những cách nào đó kém hài lòng, ít hạnh phúc và một số khổ sở hơn những người sống ở những nước kém phát triển hơn. Thực tế, nếu chúng ta so sánh người giàu với người nghèo, thì thường thấy rằng những người không có gì, trong thực tế ít băn khoăn lo lắng hơn, mặc dù họ bệnh tật với những đau đớn khổ sở của thân thể. Đối với những người giàu, trong khi số ít biết sử dụng sự giàu có của họ một cách thông minh, phải nói là, không sống trong sự xa hoa mà biết chia sẻ nó với những người cần thiết – nhiều người không làm như vậy. Họ bị nhiễm quá nhiều với ý tưởng đòi hỏi hơn nữa rằng họ không có chỗ cho điều gì khác trong cuộc sống của họ. Trong sự miệt mài của họ, thì họ thật sự đánh mất giấc mơ của hạnh phúc, vốn với sự giàu có cung cấp. Như một kết quả, họ liên tục bị dày vò, bị giằng co giữa nghi ngờ về những gì có thể xảy ra và hy vọng có thêm nữa, và nổi khổ đau bệnh tật tinh thần và cảm xúc – mặc dù bên ngoài họ trông có vẻ hoàn toàn thành công và cuộc sống thoải mái. Điều này cho thấy rằng cả bởi cấp độ cao và bởi những quấy rầy phổ biến giữa những người ở những xứ phát triển vật chất về băn khoăn, bất toại, chán nản, không chắc chắn và căng thẳng. Hơn thế nữa, sự đau khổ nội tại này rõ ràng bị nối kết với sự lớn mạnh mơ hồ của những gì cấu thành một cách đạo đức và nền tảng của chúng là gì.

Tôi thường được nhắc lại nghịch lý này khi tôi ra ngoại quốc. Nó thường xảy ra khi tôi đến một xứ sở mới, ban đầu mọi thứ dường rất hài lòng, rất xinh đẹp. Mọi người tôi gặp gở rất thân mật. Không có gì để phàn nàn. Nhưng sau đó, ngày qua ngày khi tôi lắng nghe, tôi đã nghe những rắc rối của con người, sự quan tâm và lo lắng của họ. Ở dưới bề mặt, rất nhiều người cảm thấy không dễ dàng và không hài lòng với cuộc sống của họ. Họ trải nghiệm cảm giác cô lập; rồi theo đó là căng thẳng. Kết quả là không khí rắc rối như vậy vốn là một đặc trưng của thế giới phát triển.

Nghịch lý này nhờ đó nội tại – hay chúng ta có thể nói một cách tâm lý và cảm xúc – đau khổ thì rất thường thấy giữa sự dồi dào vật chất rõ ràng hiện hữu khắp nhiều nước phương Tây. Thực tế, nó cũng rất rộng rãi mà chúng ta có thể tự hỏi có điều gì đó trong nền văn hóa phương Tây vốn đưa đến những người sống ở đó đến những loại khổ đau như vậy. Điều này tôi nghi ngờ. Rất nhiều yếu tố đã liên hệ. Một cách rõ ràng, tự sự phát triển vật chất đóng một vai trò hoạt động. Nhưng chúng ta cũng có thể nêu ra sự đô thị hóa gia tăng của xã hội hiện đại, nơi mà những sự tập trung cao độ của những con người sống gần gũi với nhau. Trong phạm vi này, cho rằng ở nơi sự lệ thuộc của chúng ta với nhau để hổ trợ nhau, thì ngày nay, bất cứ nơi nào có thể, thì chúng ta có xu hướng nương tựa máy móc và những sự phục vụ. Trái lại trước đây, những người nông dân sẽ kêu gọi tất cả những thành viên trong gia đình để giúp đở với việc thu hoạch, ngày nay chỉ đơn giản là gọi những công ty làm việc ấy. Chúng ta thấy cuộc sống hiện đại được tổ chức như vậy vì thế nó chỉ đòi hỏi sự lệ thuộc rõ ràng tối thiểu có thể với những người khác. Khát vọng phổ quát nhiều hơn hay ít hơn dường như đối với mọi người là sở hữu ngôi nhà của chính họ, chiếc xe của chính họ, máy tính của chính họ và v.v…nhằm để như là độc lập như có thể. Điều này là tự nhiên và có thể hiểu được. Chúng ta cũng có thể chỉ ra sự gia tăng việc tự quản - tự do ý - chí mà mọi người thích thú như một kết quả tiến bộ trong khoa học và kỷ thuật. Trong thực tế, có thể là ngày nay chúng ta độc lập hơn bao giờ hết. Nhưng với những sự phát triển này, cũng phát sinh một cảm giác rằng tương lai của tôi sẽ không lệ thuộc vào hàng xóm của tôi mà đúng hơn là nghề nghiệp của tôi, nhất là, chủ nhân của tôi. Điều này hóa ra là khuyến khích chúng ta cho rằng những người khác không quan trọng cho hạnh phúc của tôi, hạnh phúc của họ là không quan trọng đối với tôi.

Trong cái nhìn của tôi, thì chúng ta đã tạo nên một xã hội mà trong đó chúng ta thấy ngày càng khó hơn để biểu lộ tình cảm căn bản cho nhau. Thay cho cảm nhận cộng đồng và quan hệ, thứ mà chúng ta thấy một sự trấn an như vậy của những xã hội giàu có (và nói chung là nông thôn), chúng ta thấy một cấp độ cao của cô độc và xa lánh. Mặc dù thật sự là hàng triệu người sống gần gũi với nhau, nhưng dường như rằng nhiều người, đặc biệt trong những người già, không có ai để nói chuyện ngoài những con thú của họ. Xã hội kỷ nghệ hiện đại thường làm tôi chú ý giống như là một bộ máy khổng lồ tự đẩy tới. Thay vì con người phụ trách, thì mỗi cá nhân là một thành phần nhỏ bé, không đáng kể không có lựa chọn nào khác hơn là chuyển động khi bộ máy chuyển động.

Rõ ràng, lý do quan trọng cho sự hết lòng của xã hội hiện đại với tiến trình vật chất là sự rất thành công của khoa học và kỷ thuật. Bây giờ, điều kỳ diệu về những hình thức này của nổ lực con người là chúng mang đến sự hài lòng ngay tức thời. Không như sự cầu nguyện, các kết quả phần lớn là không thấy – nếu thật sự việc cầu nguyện hoàn toàn có tác dụng. Và chúng ta ấn tượng bởi những kết quả. Điều gì bình thường hơn? Bất hạnh thay, sự tận tâm này khuyến khích chúng ta cho rằng những chìa khóa cho sự hạnh phúc là sự cát tường vật chất về một mặt và năng lực được trao bởi kiến thức về mặt khác. Và trong khi rõ ràng rằng với bất cứ người nào với tư tưởng thành thục này rằng chìa khóa cho sự hạnh phúc là sự cát tường về vật chất thì không thể tự mang đến hạnh phúc cho chúng ta, điều tiếp theo thì càng tệ hơn. Nhưng sự thật là, kiến thức không thôi không thể cung ứng hạnh phúc vốn xuất hiện từ sự phát triển nội tại chứ không liên hệ đến những nhân tố ngoại tại. Thực tế, mặc dù kiến thức rất chi tiết và đặc thù của những hiện tượng ngoại tại là một thành tựu vô biên, nhưng sự thúc đẩy để giảm thiểu, thu hẹp để theo đuổi nó, còn lâu mới mang lại hạnh phúc cho chúng ta có thể thật sự là nguy hiểm. Nó có thể làm cho chúng ta xa rời thực tế rộng lớn hơn của kinh nghiệm con người, và trong đặc thù, sự lệ thuộc của chúng ta với những người khác.

Chúng ta cũng cần nhận ra những gì xảy ra khi chúng ta lệ thuộc quá nhiều vào những thành tựu ngoại tại của khoa học. Thí dụ, như ảnh hưởng của những sự suy đồi tôn giáo, có sự gia tăng bối rối liên quan đến vấn đề chúng ta điều khiển mình trong cuộc sống như thế nào. Trong quá khứ, tôn giáo và đạo đức hòa quyện vào nhau. Bây giờ, nhiều người, tin tưởng rằng khoa học đã “bác bỏ” tôn giáo, cho nên họ càng kiêu ngạo hơn rằng bởi vì không có những bằng chứng cuối cùng nào cho bất cứ thẩm quyền của tâm linh nào, thì đạo đức tự nó phải là một vấn đề ưu tiên của cá nhân. Và trái lại trong quá khứ, những nhà khoa học và triết học cảm thấy một nhu cầu thúc ép để tìm ra những nền tảng cụ thể mà trên đó thiết lập những luật lệ bất biến và những lẽ thật tuyệt đối, thì bây giờ loại tìm kiếm như vậy là vô ích. Như một kết quả, chúng ta thấy một sự đảo ngược hoàn toàn, hướng đến cực đoan đối kháng, nơi mà không có gì tuyệt đối tồn tại nữa, nơi mà thực tại tự nó bị đặt câu hỏi. Điều này chỉ dẫn đến hổn loạn.

Nói như vậy, tôi không có ý phê phán nổ lực của khoa học. Tôi đã biết rất nhiều từ việc chạm trán với những nhà khoa học, và tôi thấy không có trở ngại gì để dấn thân trong việc đối thoại với  họ ngay cả khi quan điểm của họ là một thứ chủ nghĩa vật chất. Thực tế, cho đến khi mà tôi có thể nhớ, thì tôi đã rất hào hứng bởi cái nhìn sâu sắc của khoa học. Như một đứa trẻ, có một thời khi mà tôi đúng là quan tâm hơn trong việc tìm hiểu về cơ cấu của một máy chiếu phim cũ mà tôi thấy trong kho của cung điện mùa hè của Đạt Lai Lạt Ma hơn là những bài học tôn giáo và học thuật. Sự quan tâm của tôi đúng hơn là chúng ta có thể bỏ qua những giới hạn của khoa học. Trong việc thay thế tôn giáo như là nguồn cuối cùng của kiến thức trong sự đánh giá thông thường, thì khoa học bắt đầu nhìn tự nó hơi giống như một loại tôn giáo khác.Với điều này đi đến một hiểm họa tương tự trên phần của một điều gì đó của những môn đồ của nó của một niềm tin mù quáng trong những nguyên lý của nó, và, một cách tương ứng, không bao dung những quan điểm loại trừ lẫn nhau. Tuy nhiên, sự hất cẳng tôn giáo đã xảy ra là không có gì ngạc nhiên cho những thành tựu ngoại lệ của khoa học. Ai mà không ấn tượng về năng lực của chúng ta đã đưa con người đặt chân lên mặt trăng? Nhưng vấn đề tồn tại rằng, thí dụ nếu chúng ta đi đến một nhà khoa học nguyên tử và nói, “tôi đang đối diện một vấn đề khó xử, tôi nên làm gì?” người ấy có thể chỉ lắc đầu và đề nghị chúng ta tìm nơi nào khác cho câu trả lời. Nói một cách tổng quát, một nhà khoa học có một vị trí không hơn gì một luật sư trong trường hợp này. Vì trong khi cả khoa học và luật học có thể giúp chúng ta dự báo trước hậu quả có thể có trong các hành động của chúng ta, nhưng không thể nói vấn đề chúng ta phải làm thế nào trong một ý nghĩa đạo đức. Hơn thế nữa, chúng ta cần nhận ra những giới hạn của khoa học trong chính câu hỏi. Thí dụ, mặc dù chúng ta đã nhận thấy ý thức con người hàng thiên niên kỷ, và mặc dù nó đã là chủ đề của sự thẩm tra suốt chiểu dài của lịch sử, mặc cho những nổ lực tối đa của các nhà khoa học thì họ vẫn không thấu hiểu nó thật sự là gì, hay tại sao nó tồn tại, nó thể hiện chức năng như thế nào, hay bản chất cơ bản của nó là gì. Khoa học không thể nói với chúng ta nguyên nhân căn bản của ý thức là gì, cũng không thể nói những ảnh hưởng của nó là gì. Dĩ nhiên, ý thức thuộc về loại hiện tượng không có hình tướng, vật chất hay màu sắc. Nó không dễ bị khảo sát bởi những phương tiện ngoại tại. Nhưng điều này không có nghĩa là những thứ như vậy không tồn tại, chỉ đơn thuần khoa học thì không thể tìm thấy chúng.

Do vậy, chúng ta có nên từ bỏ những thẩm tra của khoa học trên cơ sở đã làm chúng ta thất vọng không? Chắc chắc là không. Cũng không có nghĩa là tôi cho rằng mục tiêu cho sự thịnh vượng vì tất cả chúng ta là vô giá trị. Do bởi bản chất của tất cả chúng ta, những kinh nghiệm thân thể và vật lý đóng một vai trò ưu thắng trong đời sống của chúng ta. Những thành tựu của khoa học và kỷ thuật rõ ràng phản chiếu mong muốn của chúng ta đạt được một sự tồn tại tốt đẹp hơn và thoải mái hơn. Điều này là rất tốt. Ai mà không vổ tay ca ngợi cho nhiều tiến bộ của y dược hiện đại?

Cùng lúc, tôi nghĩ thật chân thành rằng những thành viên của những cộng đồng thôn dã truyền thống nào đó thật sự hưởng thụ sự hòa hợp lớn hơn và tĩnh lặng hơn với cư ngụ trong những thành phố hiện đại của chúng ta. Thí dụ, trong vùng Spiti ở bắc Ấn Độ, vẫn duy trì phong tục cho những cư dân địa phương là không khóa cửa nhà của họ khi đi ra ngoài. Họ nghĩ rằng một khách viếng thăm thấy nhà trống vắng sẽ đi vào và tự làm thức ăn trong khi chờ đợi gia đình trở về. Điều như vậy cũng từng tồn tại trong thời xưa ở Tây Tạng. Điều này không nói rằng không tội phạm trong những vùng như vậy. Như trong trường hợp của Tây Tạng bị chiếm đóng, những thứ như vậy dĩ nhiên xảy ra thỉnh thoảng.  Nhưng khi họ làm như vậy, người ta sẽ cau mày trong ngạc nhiên. Nó là một sự kiện hiếm hoi và bất thường. Với sự đô thị hóa đã đi đến sự bất hòa hợp.

Tuy nhiên, chúng ta phải thật cẩn thận không lý tưởng hóa những cung cách sống xưa cũ. Trình độ hợp tác cao mà chúng ta thấy trong những cộng đồng thôn dã kém phát triển có thể là những nơi dựa trên nhu cầu nhiều hơn là thiện chí. Người ta nhận ra nó như một giải pháp thay thế cho khó khăn lớn hơn. Và sự toại nguyện mà chúng ta nhận thức có thể có nhiều để làm với sự không biết. Những người này có thể không nhận hay tưởng tượng rằng có bất cứ cung cách sống nào khác của cuộc sống là có thể. Nếu họ biết, rất có thể họ nắm lấy nó một cách hăng hái. Sự thử thách mà chúng ta đối diện do đó là việc tìm ra một phương pháp nào đó để hưởng thụ cùng cấp độ hòa hợp và tĩnh lặng như những cộng đồng truyền thống hơn đó trong khi hoàn toàn lợi lạc với những sự phát triển vật chất của thế giới như chúng ta thấy nó vào lúc bình minh của thiên niên kỷ mới. Bằng khác hơn nó hàm ý rằng những cộng đồng này không nên cố gắng ngay cả cải thiện tiêu chuẩn đời sống của họ. Tuy nhiên, tôi hoàn toàn chắc chắn rằng, thí dụ, đại đa số người du mục Tây Tạng sẽ rất vui mừng để có quần áo giữ nhiệt mới nhất cho mùa đông, nhiên liệu không khói để nấu ăn, những lợi ích của thuốc men hiện đại và những máy truyền hình di động trong những căn lều của họ. Và tôi là một người sẽ không mong phủ nhận những thứ này của họ. Xã hội hiện đại, với tất cả những lợi ích và nhược điểm của nó, đã nổi bật lên trong bối cảnh của vô số nguyên nhân và điều kiện. Cho rằng chỉ đơn thuần bằng việc từ bỏ tiến trình vật chất thì chúng ta có thể vượt qua tất cả những rắc rối của thời đại sẽ là thiển cận. Như vậy sẽ bỏ qua những nguyên nhân tiềm tàng của chúng. Bên cạnh đó, vẫn có nhiều điều tích cực trong thế giới hiện đại.

Có vô số người trong những nước phát triển nhất rất năng động trong sự quan tâm của họ cho người khác. Gần nhà hơn, tôi nghĩ về lòng ân cần tử tế lớn lao mà những người Tây Tạng tị nạn được cho thấy bởi những người mà tài nguyên cá nhân cũng rất giới hạn. Thí dụ, những trẻ em Tây Tạng đã lợi lạc không kể xiết từ những đóng góp vô ngã của những giáo viên Ấn Độ, nhiều người buộc phải sống dưới những điều kiện khó khăn xa nhà của họ. Trên mức độ rộng hơn, chúng ta cũng có thể quan tâm đến nhận thức ngày càng lớn mạnh về những quyền con người cơ bản khắp mọi nơi trên thế giới. Điều này cho thấy một sự phát triển rất tích cực trong cái nhìn của tôi. Cung cách mà trong ấy mà cộng đồng quốc tế đáp ứng chung đến những thảm họa thiên nhiên với sự giúp đở tức thời cũng là một đặc trưng tuyệt vời của thế giới hiện đại. Sự thừa nhận gia tăng rằng chúng ta không bao giờ có thể tiếp tục ngược đãi môi trường tự thiên nhiên của chúng ta mà không đối diện với những hậu quả nghiêm trọng như một nguyên nhân cho hy vọng. Hơn thế nữa, tôi tin rằng, việc cảm ơn rộng rãi cho sự đối thoại hiện đại, con người chắc chắn chấp nhận hơn cho sự đa dạng hiện tại. Và những tiêu chuẩn của trình độ học vấn và giáo dục khắp thế giới nói chung là cao hơn trước đây. Những phát triển tích cực như vậy tôi xem như là một biểu hiện của những gì con người có thể làm được.

Mới đây, tôi đã có cơ hội để gặp Mẹ của Nữ Hoàng Anh Quốc. Bà đã là một nhân vật quen thuộc suốt cuộc đời tôi, cho nên điều này đã cho tôi một niềm vui lớn.  Nhưng điều hào hứng là được nghe ý kiến của bà, như một phụ nữ già của chính thế kỷ hai mươi, là người ta đã trở nên tỉnh thức hơn về những người khác hơn là khi bà ta còn trẻ. Trong những ngày đó, bà nói, người ta quan tâm chính yếu trong xứ sở của họ, trái lại ngày nay có nhiều quan tâm cho những cư dân của các quốc gia khác. Khi tôi hỏi bà rằng bà có lạc quan về tương lai không, thì bà đã trả lời một cách khẳng định không chút do dự.

Tuy nhiên, không giống như những khổ đau của bệnh tật, tuổi già và sự chết, không rắc rối nào trên đây là bởi tự nhiên không tránh khỏi. Chúng cũng không phải do thiếu kiến thức. Khi chúng ta suy nghĩ một cách cẩn thận, thì chúng ta thấy rằng tất  cả chúng là vấn nạn đạo đức. Mỗi thứ trong chúng phản chiếu sự thấu hiểu của chúng ta về những gì đúng và sai, về những gì tích cực và những gì tiêu cực, về những gì thích đáng và không thích đáng. Nhưng vượt qua điều này thì chúng ta có thể chỉ đến điều gì đó căn bản hơn: sự quên lãng về những gì chúng ta gọi là không gian bên trong chúng ta.

Tôi muốn nói gì qua điều này? Theo sự thấu hiểu của tôi, sự nhấn mạnh quá mức về những thành tựu vật chất của chúng ta phản chiếu một sự kiêu hảnh tiềm tàng rằng, những gì nó có thể mua có thể bằng tự chính nó, cung cấp chúng ta với tất cả sự hài lòng mà chúng ta yêu cầu. Tuy thế tự nhiên, thì sự hài lòng của thành tựu vật chất có thể cung ứng cho chúng ta sẽ bị giới hạn với trình độ của cảm giác. Nếu đúng là con người chúng ta không khác với thú vật, thì điều này sẽ tốt thôi. Tuy nhiên, chủng loại của chúng ta là phức tạp – trong đặc thù, sự kiện rằng những suy nghĩ và cảm xúc của chúng ta cũng như sự tưởng tượng và năng lực phê bình – rõ ràng rằng những nhu cầu của chúng ta vượt lên trên cảm giác đơn thuần. Sự phổ biến của băn khoăn, căng thẳng, bối rối, không chắc chắn và chán nản trong những người mà nhu cầu căn bản của họ đã gặp là một biểu thị rõ ràng cho điều này. Những rắc rối của chúng ta, cả những trải nghiệm ngoại tại – chẳng hạn như chiến tranh, tội ác và bạo động và những thứ chúng ta kinh nghiệm bên trong – những khổ đau cảm xúc và tâm lý – là không thể giải quyết cho đến khi chúng ta nói về sự quên lãng tiềm tàng này. Đó là tại sao những vận động lớn của một trăm năm qua và hơn nữa – dân chủ, giải phóng, chủ nghĩa xã hội – tất cả đều thất bại để đem lại lợi ích chung mà đáng lẻ chúng phải cung ứng, mặc dù có rất nhiều ý tưởng tuyệt vời. Một cuộc cách mạng được kêu gọi, một cách chắc chắn. Nhưng không phải là một cuộc cách mạng chính trị, kinh tế hay cả một cuộc cách mạng kỷ thuật. Chúng ta đã có đủ kinh nghiệm về những thứ này trong suốt thế kỷ trước để biết rằng một sự tiếp cận ngoại tại sẽ không đủ. Điều tôi đề xuất là một cuộc cách mạng tâm linh.

***

Ẩn tâm lộ, Friday, October 15, 2021

Trích từ quyển The Essential Dalai Lama

 

MỤC LỤC - TINH HOA CỦA ĐỨC ĐẠT LAI LẠT MA

 

 

MỤC LỤC

Lời nói đầu

01- Những từ ngữ chân thật: Nguyện cầu

VIỄN TƯỢNG

02- Tìm kiếm hạnh phúc của con người
03- Gia đình toàn cầu của chúng ta
04- Lòng từ bi
05- Trách nhiệm phổ quát

NHỮNG VIỄN CẢNH CỦA PHẬT GIÁO

06- Giới thiệu
07- Đặt nền tảng cho công việc
08- Đức Phật
09- Bốn Chân Lý Cao Quý
10- Nghiệp
11- Lý tưởng Bồ tát
12-: Phụ thuộc hổ  tương
13- Duyên khởi
14: Tỉnh thức về sự chết

THỰC HÀNH

15- Tạo viễn cảnh cho sự thực hành
16- Quy y tam bảo
17- Hành thiền: Một sự bắt đầu
18- Chuyển hóa tâm thức qua hành thiền
19- Môi trường / Những biểu tượng / Tư thế / Hơi thở
20- Bản chất của tâm thức
21- Thực hành thiền định
22- Phát tâm Giác Ngộ
23- Tám đề mục tu dưỡng tâm
24- Hành thiền về tánh không
25- Yoga bổn tôn mật tông
26- Nương tựa vị thầy tâm linh

THẾ GIỚI TRONG HÒA HỢP

27- Đạo đức và xã hội
28- Khoa học và tâm linh
29- Nhận thức của Phật giáo về tự nhiên
30- Một nguyện ước cho sự hòa hợp (giữa những tôn giáo)
31- Những nhận thức của Phật giáo về các giáo huấn của
32- Cây che chở cho sự phụ thuộc lẫn nhau

Nền tảng cho trách nhiệm toàn cầu

 

CÔNG CỤ AI BUDDHA NÀY SẼ CHO BẠN BIẾT VỀ CON ĐƯỜNG DỄ DÀNG ĐỂ GIÁC NGỘ

 

Nguyên tác: This AI Buddha Tool will Tell You About an Easy Path to Enlightenment
Việt dịch: Quảng Cơ
Sưu tập: Tuệ Uyển
***

Công cụ AI Buddha này sẽ được những người không thể thực hành 'tách biệt kỹ thuật số' chấp nhận

Với sự can thiệp ngày càng tăng của công nghệ, nhân loại đã quên mất cảm giác bình yên là như thế nào. Nhờ công nghệ hiện diện khắp nơi, chúng ta luôn bị trầm cảm và hệ thống hỗ trợ truyền thống của chúng ta bị rối tung đến mức chúng ta cảm thấy như thể mình đang tự giải quyết mọi thứ. Nếu công nghệ tương tự có thể cung cấp thuốc giải thì sao? Đây là một  AI  có thể làm dịu nỗi đau tâm lý bằng cách tìm kiếm sự hướng dẫn tâm linh từ các kinh sách cổ. Một nhóm học giả về tôn giáo và máy tính của Nhật Bản hợp tác với Đại học Kyoto đã tạo ra AI Buddha này để ghi nhớ khoảng 1.000 lời dạy từ các văn bản Phật giáo như Kinh Tập (Sutta Nipata) và Kinh Lời Vàng (Dhammapada). Hệ thống này là sự kết hợp giữa hệ thống đối thoại AI "Buddhabot" (conversational AI - AI đàm thoại) do nhóm phát triển vào năm 2021 và công nghệ thực tế tăng cường ( augmented reality  - AR). Người dùng có thể đặt câu hỏi cho AI Buddha trong ứng dụng để tìm kiếm sự hướng dẫn tâm linh trong thời điểm thất vọng. Công cụ hỗ trợ thực tế tăng cường này hiển thị một bức tượng Phật nhỏ ngồi xếp bằng với phông nền tương tự như phông nền của người dùng, tạo cảm giác như tượng Phật đang hiện diện trong thế giới thật.

"Các nhóm Phật tử đang phải đối mặt với thực tế khắc nghiệt khi thu nhập của các ngôi chùa đang suy giảm, trong khi nỗi lo lắng và đau khổ của mọi người đang gia tăng giữa đại dịch do vi-rút corona và các cuộc khủng hoảng khác. Chúng tôi muốn ứng phó với cả hai thách thức này bằng cách kết hợp trí tuệ truyền thống với AI và “siêu vũ trụ- metaverse", Seiji Kumagai, phó giáo sư nghiên cứu Phật giáo tại Đại học Kyoto và là trưởng nhóm nghiên cứu cho biết. Trong thời đại mà các ứng dụng điện thoại thông minh trở nên phổ biến và là giải pháp cho các vấn đề rất phổ biến và nghiêm trọng nhưng lại trở nên bất lực, công cụ Phật giáo AI này sẽ được những người không thể thực hành 'tách biệt kỹ thuật số' chấp nhận, hoặc ít nhất thì đó là một phước lành giá trị cho họ. "Kinh Phật đại diện cho trí tuệ của thời cổ đại. Mục tiêu của chúng tôi là để mọi người áp dụng trí tuệ cổ xưa đó vào cuộc sống của họ trong xã hội hiện đại này và tìm cách để trở nên hạnh phúc hơn", phó giáo sư nghiên cứu Phật giáo và Tây Tạng nói với AFP.

Nếu bạn có những câu hỏi đòi hỏi quan điểm triết học, chỉ cần cầu nguyện Đức Phật này trên điện thoại di động của bạn là đủ. Ví dụ, một câu hỏi như 'Hạnh phúc có nghĩa là gì?' được AFP hỏi, câu trả lời của họ quanh co qua việc quan sát sắc nét và khám phá nhiều lý do đằng sau số phận. Vâng, câu trả lời nghe có vẻ hơi lạc đề nhưng dựa theo những từ ngữ mà nó sử dụng, chúng ta có thể nói rằng đây là một ứng dụng có tiềm năng.

Các chuyên gia tin rằng ứng dụng này cần nhiều cải tiến hơn nữa về mặt ngữ pháp và xác định ngữ cảnh của câu hỏi vì nó có thể gây hại hoàn toàn cho một người đang đau khổ về mặt cảm xúc và đang trên bờ vực tự tử. Ứng dụng này hiện chưa có sẵn cho công chúng vì vẫn đang trong giai đoạn thử nghiệm. Là một phần của quá trình thử nghiệm, một hội thảo đã được tổ chức tại Đại học Kyoto, nơi sinh viên và giảng viên được yêu cầu dùng thử công cụ khai sáng giác ngộ AI. Khi một sinh viên 19 tuổi tên là Yuya Ohara, một người hâm mộ bóng đá hỏi ứng dụng rằng cần phải có những gì để trở thành một cầu thủ bóng đá lý tưởng, câu trả lời của ứng dụng là "Hãy từ bỏ tính chiếm hữu của bạn". Thật sự rất vui nhộn và chữa lành, nếu người dùng có thể triệu hồi khiếu hài hước không tồn tại của mình trong những tình huống gây tổn thương về mặt cảm xúc.

https://www.analyticsinsight.net/artificial-intelligence/this-ai-buddha-tool-will-tell-you-about-an-easy-path-to-enlightenment