Nguyên tác: On
Cultivating Loving-Kindness
Tác giả: Giáo sư David Dale Holmes
Việt dịch: Quảng Cơ
Biên tập:Tuệ Uyển
***
Yếu tố thứ hai trong Bát Chánh Đạo được gọi là “Chánh Tư Duy”, nhưng bản dịch
hiệu quả hơn từ tiếng Pali gốc có thể là “Chánh Ý”, và một trong những cách Đức
Phật sử dụng để giải thích Chánh Ý là thông qua việc vun trồng thiện chí.
TỪ QUÁN
/ METTA — LOVING-KINDNESS: Lòng Từ Ái
Một kỹ thuật trung tâm được Đức Phật sử dụng trong giáo lý của ngài là ý định
chống lại ác ý và lòng căm thù bằng điều đối lập của nó, metta—thường được gọi
là lòng từ ái [thương yêu-ân cần]. Cảm giác ác ý có thể gây ra sự oán giận, oán
giận, phi lý, hung hăng và bạo lực, không chỉ gây hại cho đối tượng của ác ý mà
còn cho chủ thể có ý định ác ý, vì vậy đây là lãnh địa nguy hiểm.
Giải pháp để phát triển Ý định Đúng đắn ở đây là chơi khăm tâm trí bằng cách
đảo ngược mặt tối của bản chất con người và làm chậm dòng chảy của những cảm
xúc tiêu cực, thay thế chúng bằng cách hướng lòng từ ái vào đối tượng. Tùy
thuộc vào sức mạnh và sức mạnh của cảm giác yêu thương phổ quát mà chúng ta có
thể phát triển và vun đắp bên trong mình, cuối cùng chúng ta có thể có khả năng
làm chậm tác động của ý chí xấu và sự oán giận thành một dòng nhỏ giọt và cuối
cùng là ngăn chặn chúng hoàn toàn.
Xin nhắc lại, bí quyết thành công là càng phát triển cảm giác từ ái—và càng
biến điều này thành thói quen của tâm trí và càng ít cho phép bản thân cảm thấy
ác cảm với người khác—thì càng dễ dàng hướng lòng thương yêu-ân cần đến các đối
tượng tức giận, oán ghét hoặc thù hận. Kinh nghiệm cho thấy hạnh phúc lớn hơn
phát sinh từ phương thức thực hành này và do đó trở nên có động lực và mạnh mẽ
hơn. Điều quan trọng là phải nhận ra rằng đây chính là lòng thương yêu-ân cần
mà Đức Phật dành cho tất cả chúng sinh, và khi thực hành từ ái, chúng ta đang
noi gương Đức Phật trong việc thực hành Bát Chánh Đạo.
Một kỹ thuật giá trị có thể giúp một người phát triển cảm giác thương yêu-ân
cần là dành một khoảng thời gian mỗi ngày để nuôi dưỡng những suy nghĩ từ ái.
Hình thức thiền tập này tỏ ra hữu ích với những người tìm kiếm đang gặp vấn đề
trong việc vượt qua cảm giác oán ghét và ác ý.
Người ta bắt đầu bằng những suy nghĩ ân cần tử tế với chính mình, bởi vì trước
tiên người ta phải trân trọng và chăm sóc bản thân mình trước khi có thể trân
trọng người khác. Sau đó, người ta phát triển tình cảm thương yêu-ân cần với
những người gần gũi nhất với mình: các thành viên trong gia đình, những người
phụ thuộc vào mình để được hỗ trợ, v.v. Sau đó, người ta nghĩ về những người
trung tính với mình, và cuối cùng người ta nuôi dưỡng những suy nghĩ từ ái với
tất cả chúng sinh.
Người ta bắt đầu với chính mình ở trung tâm và mở rộng ra bên ngoài theo những
vòng tròn ngày càng rộng cho đến khi người ta phát triển được tình cảm yêu
thương-ân cần đối với mọi chúng sinh trong vũ trụ, trong nhận thức về nhu cầu
yêu thương của thế giới—yêu người khác như yêu chính mình.
Một hình thức của thiền này là quán chiếu như sau:
Cầu mong tôi được khỏe mạnh và bình an
Cầu mong những người gần gũi với tôi được khỏe mạnh và bình an
Cầu mong những người trung tính với tôi được khỏe mạnh và bình an
Cầu mong tất cả chúng sinh được khỏe mạnh và bình an.
Cần lưu ý rằng metta là từ ái là tình yêu thương tổng quát, vô ngã, không cá
nhân hóa. Nó không phải là tình yêu bản thân mặc dù nó xuất phát từ cái gọi là
bản ngã. Nó chỉ đơn giản có nghĩa là người ta yêu bản thân mình theo cùng cách
mà người ta yêu mọi thứ khác trên thế giới—không nhiều hơn và không ít hơn. Đó
là cảm giác từ ái và độ lượng lớn lao đối với mọi thứ, và không nên nhầm lẫn
với tình yêu vị kỷ hay sự gắn bó ích kỷ.
BI QUÁN
/ KARUNA — COMPASSION:
Lòng Bi Mẫn
Một phương tiện khác giúp vượt qua những suy nghĩ tàn nhẫn, hung hăng hoặc bạo
lực đối với một đối tượng ghê tởm hoặc chế giễu là lòng bi mẫn. Thay vì có
những cảm xúc bất thiện đối với ai đó vì ý định bất thiện của họ, ta chủ quan
đặt mình vào vị trí của họ và mong muốn họ có thể được giải thoát khỏi những
đau khổ do nghiệp bất thiện của họ gây ra.
Phát triển lòng bi mẫn có thể được thực hành như một bài tập hành thiền: ta
nghĩ đến một người mà ta biết là đang đau khổ vì những quan điểm hoặc ý định
sai lầm và những hành động kết quả, và ta tưởng tượng cách thức và lý do tại
sao người này muốn thoát khỏi đau khổ. Ta thấu cảm với nỗi đau khổ của người đó
cho đến khi một cảm giác thấu cảm và lòng bi mẫn mạnh mẽ dâng trào trong trái
tim.
Tiếp theo, ta sử dụng cùng phương pháp áp dụng cho những cá nhân khác tự gây ra
đau khổ cho mình, mong muốn rằng họ cũng có thể được giải thoát khỏi đau khổ.
Một khi một người phát triển thói quen của tâm trí cảm thấy bi mẫn như vậy,
người đó có thể bắt và ngăn mình phản ứng bằng sự oán giận với những người khó
tính và thay thế sự oán giận đó bằng sự hiểu biết và lòng bi mẫn. Cảm thấy bi
mẫn với những người sẽ là kẻ thù của chúng ta cũng chính là sự giải trừ vũ khí.
Ý nghĩ bất thiện giống như một cái chốt gỗ mục nát cắm trong tâm; ý nghĩ thiện
giống như một cái chốt gỗ mới thích hợp để thay thế. Sự quán chiếu thật sự có
chức năng như cái búa dùng để đóng cái chốt cũ bằng một cái chốt mới. (Bodhi
43)
Để sử dụng một phép so sánh khác, thông qua sự từ bỏ và sự quán chiếu phương
pháp luận, những suy nghĩ về lòng tham và sự ghét bỏ có thể như lá rụng từ cây.
Sự thay đổi không đột ngột và tự phát. Nó chỉ đến thông qua sự thực hành bền bỉ
và liên tục, loại bỏ từng chiếc lá một cho đến khi các cành cây cuối cùng trở
nên trơ trụi. Đây là lý do tại sao Phật tử trên toàn thế giới thực hiện các bài
tập thiền để thực hành sự từ bỏ, từ ái và bi mẫn như một cách để đi ngược dòng.
Đức Phật đã cảnh báo chúng ta rằng “bất cứ điều gì mà người ta thường xuyên suy
ngẫm sẽ trở thành khuynh hướng của tâm trí. Nếu người ta thường xuyên nghĩ đến
những suy nghĩ nhục dục, thù địch hoặc có hại, thì ham muốn, ác ý và sự có hại
sẽ trở thành khuynh hướng của tâm trí.” (Bodhi 44) Tốt hơn biết bao nếu rèn
luyện tâm trí trở nên tích cực trong khuynh hướng của nó, vì hướng đi mà chúng
ta chọn luôn dẫn trở lại với chúng ta. Công đức mà chúng ta đạt được sẽ quyết
định hướng đi của cuộc sống chúng ta và điều ác mà chúng ta làm sẽ luôn quay
trở lại với chúng ta.
Thông qua việc vun trồng thiện chí, người thực hành tập trung siêng năng vào
việc quét sạch tâm trí, bằng cách ghi nhận và quét sạch mọi tạp chất tinh thần
phát sinh khi chúng phát sinh trong tâm trí như những ý định ô uế dẫn đến sự
hiềm thù, oán giận, căm ghét, phi lý, hung hăng và bạo lực. Thông qua các hành
động quét sạch cẩn thận của việc quản lý tinh thần tốt, các hành động của tâm
trí cuối cùng trở nên mát mẻ, bình tĩnh, tinh khiết, sạch sẽ và thanh thản—và
không còn ác ý nào nữa.
***
https://www.buddhistdoor.net/features/on-cultivating-loving-kindness/
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét