NHẬN ĐỊNH VỀ PHẬT GIÁO NHẬP THẾ

Nguyên tác: A Critique of Engaged Buddhism
Tác giả: Dharmasherab »
Việt dịch: Quảng Cơ
Biên tập: Tuệ Uyển
***

Trước khi bắt đầu, tôi xin nói rõ rằng “Phật giáo nhập thế” không phải là một hình thức (phái/trường phái) của Phật giáo mà là một khía cạnh hành vi của Phật giáo. Phật giáo vừa là giáo lý vừa là thực hành giúp con người tiến gần hơn đến Giác ngộ để giải thoát khỏi đau khổ trong Luân hồi. Phật giáo là một tôn giáo có những nguyên tắc cốt lõi nằm trong ba phạm trù Giới (Sila), Định (Samadhi) và Trí tuệ (Prajna). Tuy nhiên, một số nguyên tắc này có thể được mở rộng ra ngoài phạm vi phát triển tâm linh, đi vào những lĩnh vực phi tâm linh. Đó chính là “Phật giáo nhập thế”.

Xin nhắc lại định nghĩa này, Phật giáo Nhập thế là sự mở rộng các nguyên tắc cốt lõi trong Phật pháp sang các lĩnh vực phi tâm linh như nhân quyền, chính trị toàn cầu, quyền động vật, chủ nghĩa hòa bình, chế độ ăn uống, v.v. Ý tưởng không chỉ giới hạn sự tham gia của một người vào Phật giáo trong các thực hành được đề cập trong kinh điển mà còn áp dụng những nguyên tắc đó vào mọi khía cạnh khác nhau của cuộc sống cũng như cho sự cải thiện tiến bộ của xã hội.

Xin lưu ý rằng Phật giáo Nhập thế không phải là một phong trào đồng nhất, nơi những người 'dấn thân' phải xác nhận các lý tưởng trong tất cả các lĩnh vực khác nhau mà Phật giáo Nhập thế bao hàm. Ví dụ, một Phật tử Nhập thế theo chủ nghĩa hòa bình có thể không có quan điểm mạnh mẽ về quyền động vật trong khi một Phật tử Nhập thế khác có thể tích cực bày tỏ mối quan tâm đến môi trường nhưng có thể không có niềm tin chính trị mạnh mẽ. Do đó, Phật giáo Nhập thế nên được xem là một khái niệm linh hoạt hơn, nơi các cá nhân tham gia vào nhiều lĩnh vực khác nhau hơn là một định nghĩa cụ thể, nơi các cá nhân phải đáp ứng tất cả các kỳ vọng theo các lý tưởng ngụ ý trong ý tưởng về Phật giáo Nhập thế. Những Phật tử nhập thế có thể tìm thấy ở bất kỳ trường phái Phật giáo nào (Nguyên thủy, Đại thừa và Kim cang thừa) cũng như các phong trào Phật giáo mới nằm ngoài các dòng phái như Phật giáo thế tục và Tam bảo.

Là Phật tử, đúng là chúng ta được khuyến khích giúp đỡ lẫn nhau theo giáo lý. Nhưng mục đích thật sự của hầu hết các giáo lý trong Giáo pháp là giúp chúng sinh giải thoát khỏi luân hồi. Giáo pháp không phải là tạo ra một luân hồi tốt đẹp hơn mà là giúp chúng sinh vượt qua luân hồi đó. Bằng cách hiểu được mục đích thật sự của Giáo pháp, chúng ta có thể tự tin nói rằng việc dấn thân như một Phật tử là điều tùy chọn; nó không phải là bắt buộc. Điều quan trọng nữa là tất cả Phật tử phải hiểu rằng việc trở thành một Phật tử Nhập thế không khiến người ta trở nên "Phật tử hơn" so với "Phật tử không Nhập thế" và rằng Phật tử không Nhập thế không "kém Phật tử hơn" so với Phật tử Nhập thế.

Mặc dù chúng ta có thể đánh giá cao những ý định lạc quan, vị tha và từ bi đằng sau Phật giáo Nhập thế, nhưng điều quan trọng là phải hiểu những cảnh báo bên trong nó.

Một trong những mối quan tâm chính liên quan đến Phật giáo Nhập thế là nếu không được thực hành với một mức độ chánh niệm tốt thì nó có thể dẫn đến một số loại chủ nghĩa bè phái. Ví dụ, một Phật tử là người bảo vệ môi trường có thể cho rằng nếu mình là Phật tử thì phải bắt buộc trở thành người bảo vệ môi trường. Người đó có thể coi những Phật tử khác không quan tâm đến môi trường là những người không theo con đường Phật giáo. Người ta có thể cố gắng lập luận rằng việc trở thành một người không bảo vệ môi trường là một hình thức kiếm sống không đúng đắn và do đó loại trừ tất cả những Phật tử không bảo vệ môi trường là những người không tuân theo lời dạy của Đức Phật. Kết quả như vậy có thể xảy ra khi mọi người vô tình tự cho mình là đúng, đặc biệt là khi họ có quan điểm mạnh mẽ về những gì họ đang tham gia (trong ví dụ này là chủ nghĩa bảo vệ môi trường). Đây là lý do tại sao điều quan trọng là phải lưu tâm và hiểu rằng cộng đồng Phật tử bao gồm sự đa dạng. Những suy nghĩ như vậy nảy sinh do thiếu lòng từ bi đối với những Phật tử khác không cùng quan điểm với mình khi nói đến các lĩnh vực ngoài tâm linh.

Để làm rõ hơn, một Phật tử theo chủ nghĩa xã hội có thể nói rằng "Phật tử không có lựa chọn nào khác ngoài việc trở thành một người theo chủ nghĩa xã hội". Từ câu nói đó, ông ta đã loại trừ những Phật tử khác có khuynh hướng chính trị khác, đơn giản vì việc là một Phật tử theo chủ nghĩa xã hội không khiến người ta trở thành Phật tử hơn một Phật tử thích kinh doanh trong một thị trường tự do. Nếu chúng ta không cẩn thận với Phật giáo Nhập thế, một trong những hậu quả sẽ là sự chia rẽ dựa trên sở thích hoặc khuynh hướng bên ngoài Phật pháp.

Một cạm bẫy khác của Phật giáo Nhập thế là người ta có thể quan tâm nhiều hơn đến "yếu tố nhập thế" ngay cả khi phải hy sinh thời gian dành cho Phật pháp. Điều này xảy ra khi một người không đủ chánh niệm, khiến người ta bị phân tâm quá sâu vào yếu tố nhập thế, yếu tố đủ mạnh để người ta quên mất nhận thức về Phật pháp. Ví dụ, một Phật tử theo chủ nghĩa môi trường có thể bị sa lầy quá mức vào chủ nghĩa môi trường đến mức họ dành phần lớn thời gian để quan tâm đến môi trường trong khi lại đặt Phật giáo vào hàng thứ yếu, hoặc có thể hoàn toàn bỏ bê nó. Cô ấy có thể tìm kiếm kiến ​​nghị trực tuyến, có thể xuống đường cùng những người hoạt động vì môi trường khác để phản đối trong khi hầu như không có thời gian cho việc học Pháp hay hành thiền. Tâm trí cô ấy thậm chí có thể trở nên nóng nảy và kích động đến mức không còn chỗ cho sự bình yên, tĩnh lặng hay lòng từ bi. Đây là một trong những hậu quả khi thực hành Phật giáo Nhập thế một cách vô thức. Do đó, điều quan trọng là phải duy trì chánh niệm trong khi nhập thế để biết rằng việc thực hành Phật giáo được ưu tiên hơn tất cả các mối quan tâm phi tâm linh khác. Kết quả cuối cùng là người ta vươn ra quá xa ngoài thế giới nhưng lại sụp đổ về mặt tâm linh từ bên trong. Điều xảy ra tiếp theo là, không nhận thức được, một người sẽ sử dụng Phật giáo như một bệ đỡ để đặt các ý tưởng về chủ nghĩa môi trường (hoặc bất kỳ loại yếu tố nhập thế nào khác) lên trên, để tạo cho nó một hình thức thiêng liêng nào đó. Giờ đây, mối quan tâm không còn là Phật giáo nữa mà thay vào đó, Phật giáo giờ đây được sử dụng như một nền tảng hoặc một công cụ tuyên truyền để biện minh cho một chương trình nghị sự. Đây là mức độ sâu sắc mà nó có thể đi và tôi đã quan sát thấy điều này trong một số nhóm trên Facebook cũng như trong thế giới thật.

Nếu chúng ta không chánh niệm và thiếu lòng từ bi, thì việc thực hành Phật giáo Nhập thế có thể dẫn đến sự ô nhiễm tâm trí. Mọi người có thể rất tức giận và kích động về môi trường chính trị được mô tả trên báo chí và tìm lý do để hành động, nhưng bằng cách đó, họ cũng đang làm ô nhiễm tâm trí của chính mình.

Tóm lại, đây là một số điểm hữu ích về bài viết này -

1. Phật Pháp tập trung nhiều hơn vào con đường Giác ngộ và ít coi trọng việc tạo ra một luân hồi tốt đẹp hơn.

2. Phật giáo Nhập thế chỉ đơn giản là một lựa chọn; nó không bắt buộc. Trở thành một Phật tử Nhập thế không khiến người ta "Phật tử hơn" so với một "Phật tử không Nhập thế".

3. Cách thực hành Phật giáo Nhập thế một cách chánh niệm là trân trọng sự đa dạng trong thế giới Phật giáo để hiểu rằng không phải tất cả Phật tử đều có cùng quan điểm với mình ngoài lĩnh vực tâm linh.

4. Cách thực hành Phật giáo Nhập thế ít chánh niệm/phán xét hơn là khi người ta chỉ coi những người đó là Phật tử dựa trên quan điểm riêng của họ về Phật giáo Nhập thế.

5. Điều quan trọng là phải có một nền tảng vững chắc về giáo lý và thực hành bên trong mình trước khi vươn ra để "tham gia". Nếu không, sự thực hành và nguyên tắc của bạn có thể sụp đổ từ bên trong./.



https://www.dharmawheel.net/viewtopic.php?t=27065