ĐI THEO TÂM BỒ ĐỀ

Nguyên bản: Ebracing Bodhichitta
Anh dịch: Pamakara Translationg Group
Việt dịch: Tuệ Uyển, 2023
***
Trong chương thứ ba, liên hệ đến việc phát tâm bồ đề, Tịch Thiên bắt đầu bằng việc tùy hỉ:

1.
Với niềm hoan hỉ tôi tán dương đạo đức cứu độ tất cả chung sanh
Từ những nỗi buồn đau của các trạng thái mất mát,
Việc hân hoan trong các trạng thái hạnh phúc thụ hưởng
Của những người còn đang đau khổ.
2.
Tôi thích thú với những sự phong phú của đạo đức,
Làm cho đạt được thể trạng Giác Ngộ,
Và ca ngợi sự tự do giành được
Qua việc chúng sanh thoát khỏi vòng khổ đau.
3.
Và trong Phật quả của những Đấng Bảo vệ tôi hoan hỉ
Và trong những nền tảng thực chứng của các vị thừa kế của  Đức Phật.
4.
Thái độ Giác Ngộ của các ngài, đại dương của những điều tốt lành,
Vốn tìm cách để đưa tất cả chúng sanh đến thể trạng hạnh phúc,
Và mỗi hành vi làm lợi ích cho chúng sanh:
Như vậy là sự hoan hỉ và vui sướng của tôi.

Khi chúng ta tuỳ hỉ trong những phẩm chất tốt đẹp và những hành vi tích cực của người khác, thì chúng ta tự tích luỹ phước đức cho chính mình. Bằng việc tuỳ hỉ trong những hành vi tích cực của chính chúng ta, thì chúng ta làm gia tăng và làm mạnh thêm ảnh hưởng của chúng. Trái lại, nếu chúng ta khoe khoang một ít hành tốt lành mà chúng ta có và ganh tỵ với những thứ như vậy của kẻ khác, thì chúng ta thậm chí không được gọi là những hành giả Phật Giáo. Cho nên chúng ta nên tuỳ hỉ là cùng vui trong tất cả những hành vi tích cực, cho của chư Phật, Bồ tát, hay những chúng sanh bình thường.

Tiếp theo là thỉnh cầu chư Phật chuyển Pháp Luân và đừng nhập niết bàn. Điều này theo sau sự hồi hướng công đức:

5.
Và vì vậy tôi chấp tay và cầu nguyện
Chư Phật thường trú ở mọi phương
Hãy khơi dậy ánh sáng của giáo Pháp
Cho những ai đang mò mẫm, hoang mang, trong bóng tối của khổ đau!
6.
Tôi chấp tay khẩn cầu những đấng Giác Ngộ
Những bậc muốn nhập niết bàn:
Đừng xa rời chúng tôi lang thang và mù mịt,
Hãy ở lại với chúng tôi trong vô lượng kiếp!
7.
Qua những hành vi này bây giờ được biểu hiện
Và tất cả những đạo đức mà tôi đã đạt được,
Nguyện cho tất cả khổ đau của mỗi chúng sanh
Hoàn toàn tan biến và tiêu trừ!

Bây giờ bắt đầu với việc thật sự phát tâm bồ đề, cả ngưỡng mộ và áp dụng:

23.
Giống như tất cả chư Phật trong quá khứ
Đã phát sanh tâm bồ đề ,
Và trong những giới điều của chư Bồ tát
Từng bước tuân theo và thực tập,
24.
Giống như thế, để làm lợi ích cho chúng sanh,
Tôi cũng sẽ phát tâm bồ đề,
Và trong những giới điều ấy, từng bước một,
Tôi sẽ tự mình tuân theo và tu tập.

Tâm bồ đề ngưỡng mộ hay tâm bồ đề nguyện vọng là nguyện phát sinh cùng mục đích như chư Phật và chư Bồ tát của quá khứ. Áp dụng hay thực hành là nguyện hoàn thành, như các ngài đã làm, tất cả những hành vi của con đường đến Giác Ngộ, vì lợi ích của tất cả chúng sanh.

Hôm nay chúng ta sẽ chỉ lời nguyện ngưỡng mộ. Để làm điều này, chúng ta sẽ đọc qua chương hai và chương ba của Bồ Tát Đạo hay Nhập Bồ tát Hạnh cho đến dòng thứ hai của kệ 23. Hãy cố gắng để tập trung vào ý nghĩa và sau đó tuỳ hỉ với những gì chúng ta đã làm.

Nhằm để tiếp thọ thệ nguyện này, tâm bồ đề ngưỡng mộ, chúng ta nên tưởng tượng rằng phía trước chúng ta là  Đức Phật và tám người đệ tử thân cận của Ngài, sáu điều lành, hai vị thầy tối cao, kể cả Tịch Thiên; và tất cả những vị thầy chứng ngộ của truyền thống Phật Giáo, đặc biệt là những vị thượng thủ của các trường phái Tây Tạng: Sakya, Gelug, Kagyu, và Nyingma trong thực tế là tất cả chư Phật và chư Bồ tát. Cũng hãy nghĩ rằng chúng ta được bao quanh bởi tất cả chúng sanh trong vũ trụ. Với sự quán tưởng như vậy, bây giờ chúng ta đọc Bảy Chi Cầu Nguyện:

18.
Nguyện cho tôi là người bảo vệ cho những ai không người bảo vệ,
Một người hướng dẫn cho những ai du hành trên đường.
Cho những ai mong ước vượt qua dòng nước,
Nguyện cho tôi là một chiếc thuyền, một chiếc bè, một cây cầu.
19.
Nguyện cho tôi là một hòn đảo cho những ai khao khát đất liền,
Một ngọn đèn cho những ai mong mõi ánh sáng;
Cho tất cả những ai cần một nơi ngơi nghĩ, một chiếc giường;
Cho tất cả những ai cần một người phục vụ, tôi nguyện là kẻ tôi tớ của họ.
20.
Nguyện cho tôi là một viên ngọc ước, chiếc bình của sự giàu có,
Một lời nói quyền lực và một sự cứu chữa tối thượng,
Nguyện cho tôi là một cây cối của phép mầu,
Cho mỗi chúng sanh là con bò dư dã.
21.
Giống như tự chính trái đất và bầu không gian
Và tất cả những yếu tố hùng mạnh khác,
Cho chúng sanh đa dạng vô số
Nguyện cho tôi luôn luôn là nền tảng của sự sống, nguồn gốc của phương tiện sống đa dạng.
22.
Vì vậy cho mọi thứ sinh sống,
Xa như những giới hạn của bầu trời,
Nguyện cho tôi liên tục là cội nguồn của kế sinh nhai
Cho đến khi tất cả vượt qua khổ đau.

Hai câu cuối cùng này là rất mạnh mẽ, có phải không? Sự sống của vô số chúng sanh tùy thuộc vào sự hiện diện của năm yếu tố hay năm đại, vì vậy chúng ta hãy nghĩ: Giống như trái đất, nguyện cho tôi hổ trợ chúng sanh số lượng rộng rãi như bầu trời. Và cho đến khi họ chưa đạt đến Giác Ngộ, tôi nguyện dâng hiến mình hoàn toàn cho hạnh phúc của họ. Chúng ta hãy thành tâm nguyện ước thành tựu Phật Giáo vì lợi ích của họ và nguyện không bao giờ từ bỏ tư tưởng này. Nếu một số người trong các bạn không phải là Phật tử và cảm thấy rằng không thể giữ một thệ nguyện như vậy, thế thì hãy đơn giản nghĩ, Nguyện cho tất cả chúng sanh được hạnh phúc. Những ai trong quý vị nguyện ước tiếp nhận thệ nguyện này, xin hãy ngồi thẳng lên, hay quỳ gối bên phải lên,và chấp tay lại. Lập lại sau tôi, ba lần, những dòng tôi sẽ đọc bằng tiếng Tây Tạng. Đây là hai dòng đầu của kệ 23 và 24, đến trước bằng “Đạo sư, chư Phật, chư Bồ tát, hãy lắng nghe!”

Tôi đã quán tưởng Đức Phật ngay phía trước tôi, và các bạn nên xem tôi như một sứ giả hay một người trung gian. Hãy xem như rằng chúng ta được vây quanh bởi tất cả những chúng sanh trong vũ trụ và phát lòng từ bi cho họ. Hãy nghĩ về  Đức Phật và cảm thấy thành tâm vô cùng đối với Ngài. Bây giờ, với lòng từ bi và thành tâm, “Nguyện cho tôi đạt đến Phật Quả!” và trì tụng:

Đạo sư, chư Phật, chư Bồ tát, hãy lắng nghe!
Giống như tất cả chư Phật trong quá khứ
Đã phát tâm bồ đề,
Giống như thế, vì lợi ích của chúng sanh
Con sẽ mang đến sự sanh ra tâm Giác Ngộ.

Khi trì tụng những dòng này đến lần thứ ba, như những chữ, “Con sẽ mang đến sự sinh ra tâm Giác Ngộ,” hãy nghĩ rằng bạn đã phát khởi tâm bồ đề này trong chiều sâu của tâm thức bạn, trong chính tuỷ của xương bạn, và rằng bạn sẽ không bao giờ đi ngược lại sự hứa nguyện này.

Một cách truyền thống, bây giờ chúng ta trì tụng chín kệ cuối cùng của chương này như một sự kết luận để tiếp nhận thệ nguyện.

Bây giờ chúng ta đã tiếp nhận thệ nguyện, thì chúng ta phải cố gắng để là những con người tốt lành trong đời sống hàng ngày của chúng ta. Chúng ta không nên, thí dụ, giả vờ rất tử tế trong khi chúng ta trong căn lều này và bắt đầu đấu đá với nhau ngay khi chúng ta đi ra ngoài! Từ giờ trở đi chúng ta phải cố gắng để có một tâm thức tích cực và ân cần: chúng ta đang hạnh phúc trong đời sống. Tôi thật sự nghĩ rằng tương lai tùy thuộc vào phẩm chất của tâm thức mỗi người, trong một tâm tư tốt lành. Cho nên chúng ta phải cố gắng để là những người tốt lành và là những mẫu mực lương thiện cho những người chung quanh chúng ta. Năng lực hành động như thế này phải đến từ mỗi người chúng ta.

Cảm ơn tất cả đã lắng nghe một cách chăm chú. Chính tôi cố gắng để thực hành tâm bồ đề trong mọi tình huống, và tôi cố gắng tối đa như có thể để khuyến khích người khác cũng hành động như vậy. Tôi thấy rằng đó là một sự thực hành hoàn toàn không có gì nguy hiểm và mang đến lợi ích vô vàn.

Ẩn Tâm Lộ, 2023