thichtuduc

Thứ Tư, 27 tháng 8, 2025

Điểm sách: SỰ HÌNH THÀNH PHẬT GIÁO HOA KỲ

Nguyên tác: Book Review: The Making of American Buddhism*1
Tác giả: Hozan Alan Senauke
Việt dịch: Quảng Cơ
Biên tập: Tuệ Uyển
***

Lịch sử Phật giáo tại Mỹ là một bí mật công khai, bị che phủ bởi sự thiếu hiểu biết, thờ ơ, và lớp bụi lan tràn của định kiến chủng tộc. Cuốn sách xuất sắc của Scott A. Mitchell, The Making of American Buddhism (Sự hình thành Phật giáo Mỹ), mang đến một câu chuyện mới về lịch sử này, dựa trên cuộc sống và thực hành của những Phật tử Tịnh Độ Chân tông người Mỹ gốc Nhật trong thế kỷ 20. Học thuật quan trọng của Giáo sư Mitchell ghi lại những nỗ lực của cộng đồng này trong việc chống lại sự phân biệt đối xử và phân biệt chủng tộc có tổ chức, vượt qua sự giam cầm bất hợp pháp trong các trại tập trung thời chiến, xây dựng một nền Phật giáo Mỹ, và hào phóng chia sẻ những giá trị truyền thống quý báu của họ với các bậc thầy và học viên trong xã hội rộng lớn hơn.

Giáo sư Mitchell hiện là Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phật giáo Berkeley, California. Mối quan tâm học thuật của ông về chủ nghĩa hiện đại Phật giáo, Phật giáo trong bối cảnh phương Tây và các truyền thống Tịnh Độ đan xen trong cuốn sách này. Trong phần giới thiệu mở rộng khám phá chủ nghĩa hiện đại Phật giáo và sự phát triển của nghiên cứu về người Mỹ gốc Á, Giáo sư Mitchell đối mặt với câu chuyện “hai dòng” về sự phát triển của Phật giáo tại Hoa Kỳ:

Liệu chúng ta có đi theo dòng chảy của các nhà trí thức, các nhà Đông phương học và những người cải đạo được cho là đã tạo nên “Phật giáo Mỹ”? Hay chúng ta kể câu chuyện về những người nhập cư và con cháu của họ, thường được gọi là “Phật tử tại Mỹ”? Tóm lại, siêu câu chuyện hai dòng này nhấn mạnh sự loại trừ lẫn nhau với cái giá phải trả là sự tương hỗ, và gợi ý một cách mơ hồ về một dòng dõi Phật giáo da trắng đối lập với một nhóm người châu Á không liên quan và hướng nội. (Mitchell 2023, 8)

From google.com/boôks

Giáo sư Mitchell phản bác một loạt “những nhị phân giản lược đã phần lớn định hình việc nghiên cứu Phật giáo ở Bắc Mỹ” (Mitchell 2023). Những câu chuyện nhị phân này bao gồm sắc tộc/cải đạo, truyền thống/hiện đại, và chân chính/phi chân chính. Câu chuyện “chủ đạo” ưu tiên sự kỳ lạ của Beat Zen, được thể hiện qua những nhân vật như Alan Watts, Gary Snyder và Jack Kerouac. Nhưng có một câu chuyện khác nhấn mạnh sự phức tạp và tính sáng tạo của một nền Phật giáo Mỹ đang nổi lên, thể hiện rõ trong cộng đồng người Mỹ gốc Á.

Cùng với học bổng sâu sắc phê phán những khoảng trống và sai lầm của lịch sử văn hóa trước đây của Phật giáo ở phương Tây, trọng tâm của cuốn sách là công trình lưu trữ làm nổi bật Berkeley Bussei, một tạp chí Phật giáo Chân Tông (Shin) được xuất bản hàng năm bởi Hội Phật tử trẻ của Chùa Phật giáo Berkeley từ năm 1939 đến 1960. Tịnh Độ Chân Tông (Jodo Shinshu), được Thân Loan (Shinran) thành lập vào thế kỷ 13, là nhánh lớn nhất của Phật giáo tại Nhật Bản. Vào những năm 1880, Phật giáo Chân Tông (Shin) di cư đến Hawai‘i cùng với những người lao động nông nghiệp Nhật Bản. Năm 1899, hai vị mục sư Chân Tông đầu tiên đến San Francisco để hỗ trợ cộng đồng người Nhật nhập cư đang phát triển, dẫn đến những gì hiện là Giáo hội Phật giáo Hoa Kỳ. Chùa Phật giáo Berkeley được khánh thành vào năm 1921, tại địa điểm hiện tại trên Đường Channing. Nằm rất gần Đại học California, ngay từ đầu ngôi chùa luôn là trung tâm nghiên cứu Phật giáo và cho một cộng đồng người Mỹ gốc Nhật năng động.

Sự năng động này được phản ánh trên các trang báo của Berkeley Bussei, và trong nhiều hội thảo và hội nghị do các thành viên cộng đồng Shin, các mục sư và học giả tổ chức. Trong những năm ở cả hai phía của Thế chiến II, Phật tử Nisei (thế hệ thứ hai của người Nhật) đã đưa ra lập luận cho một bản sắc “Mỹ” bao gồm cả truyền thống tôn giáo của họ. Trên hành trình đó, họ đã bắt đầu gieo mầm trong nền văn hóa rộng lớn hơn cho Phật giáo hiện đại như một tôn giáo lý trí của hòa bình.

Giáo sư Mitchell đặc biệt nhấn mạnh đến công lao thầm lặng của những người tại gia, nhiều người trong số họ là phụ nữ, giúp những hoạt động này trở nên khả thi. Ông vinh danh những người phụ nữ như Jane Imamura, Kimi Hisatune, và nhiều người khác - cả nam lẫn nữ - đã làm những công việc cần thiết, thầm lặng và không được công nhận, để hỗ trợ chùa chiền và đức tin của họ. Những Phật tử Nisei tận tụy này đã tạo nên nền tảng cho một hình thái mới của con đường Đức Phật. Trong nhiều trường hợp, sự hỗ trợ vật chất của họ đã tạo điều kiện cho những tấm gương sáng suốt và nổi tiếng hơn. Nói về D. T. Suzuki, Giáo sư Mitchell viết:

Suzuki được cộng đồng Phật giáo Nisei nâng đỡ, những người đã tham dự các buổi thuyết giảng của ông và tự coi mình là học trò của ông. Và các Phật tử Nisei đã đón ông tại sân bay (Imamura), cho ông một nơi ở (gia đình Okamura), tạo điều kiện thuận lợi cho các giao dịch tài chính (Yamaoka), và lo liệu các vấn đề cá nhân của ông (Mihoko Okamura). Chính công sức lao động này—công sức của những người Mỹ gốc Nhật và phụ nữ—đã làm nên điều kỳ diệu... và điều kỳ diệu ấy chính là Phật giáo Mỹ. (Mitchell 2023)

Sắc lệnh Hành pháp 9066 của Tổng thống Roosevelt, chỉ vài tháng sau vụ tấn công Trân Châu Cảng, đã kêu gọi giam giữ ít nhất 125.000 người gốc Nhật, hai phần ba trong số đó là công dân Hoa Kỳ. Các cơ quan chính phủ Hoa Kỳ đặc biệt nhắm đến Phật tử Nhật Bản, vì họ cho rằng Phật giáo không phù hợp với các giá trị của Mỹ.*2

Đối với hầu hết các gia đình, việc giam giữ kéo dài từ đầu năm 1942 đến cuối chiến tranh, nhưng những chấn thương do bị giam cầm, thiếu thốn, mất kế sinh nhai và tài sản kéo dài lâu hơn nhiều. Chỉ đến năm 1950, Berkeley Bussei mới tiếp tục xuất bản trong một thế giới đã thay đổi đáng kể. Và chính tại đây, tiếng nói của người Mỹ gốc Nhật mới được lắng nghe, với một lập trường mới. Giáo sư Mitchell bình luận về một bài báo quan trọng trên tạp chí Bussei năm 1950, “Quan điểm về Phật giáo Mỹ” của Yukio Kamamoto. Giáo sư Mitchell viết rằng việc phát triển một đức tin Phật giáo mạnh mẽ trong cộng đồng người Mỹ gốc Nhật “là cần thiết để thúc đẩy Phật giáo tại Mỹ, và một dự án như vậy không chỉ cần thiết cho các Phật tử, mà còn để Phật giáo có thể đóng góp ý nghĩa cho văn hóa Mỹ.” (Mitchell 2023)

Bảy mươi ba năm sau bài viết của Kawamoto, Phật giáo rõ ràng đã có một vị trí nhất định trong xã hội Mỹ. Vị thế của Phật giáo luôn biến đổi, tùy thuộc vào sự đa dạng của các hoạt động thực hành, văn hóa và cộng đồng tại Mỹ; cũng như xu hướng thương mại hóa và chủ nghĩa tiêu dùng đang ảnh hưởng đến mọi khía cạnh của cuộc sống đương đại. Sứ mệnh ngầm định và rõ ràng của những người Mỹ gốc Nhật nhập cư và con cháu họ là gieo mầm Phật giáo ở phương Tây. Họ đã thành công rực rỡ trong việc này, vậy mà phần lớn lịch sử và những đóng góp của họ vẫn chưa được công nhận. Như tôi đã nói ở trên, những lịch sử này đã bị che giấu một cách hiển nhiên.

Điểm mạnh của cuốn sách của Giáo sư Mitchell nằm ở chỗ nó bắt đầu bằng lời lẽ và câu chuyện của những Phật tử Chân Tông bình dân, tạo nên một thực hành thường nhật thấm đẫm chủ nghĩa hiện đại mà giờ đây chúng ta có thể gọi là Phật giáo Mỹ. Đồng thời, Giáo sư Mitchell cũng viết về sự phát triển của các nghiên cứu về người Mỹ gốc Á, thoát khỏi những câu chuyện Đông phương học để đi đến một nền tảng cởi mở hơn về tính bao hàm, thừa nhận tất cả những tổ tiên thật sự của Phật giáo Mỹ.

Đối với cả người thực hành lẫn học giả, “Sự hình thành Phật giáo Hoa Kỳ” là một cuốn sách quan trọng. Dĩ nhiên, hành trình mà Giáo sư Mitchell mô tả được đánh dấu bởi tất cả “sự hỗn độn của tôn giáo sống” – mâu thuẫn, phân biệt đối xử và phân biệt chủng tộc, đức tin, tuyệt vọng, bất công, cứu rỗi, và sự tồn vong của văn hóa. Như Giáo sư Mitchell nhận xét trong lời kết, “Những Phật tử Tịnh Độ Chân Tông, cốt lõi của cuốn sách này, đã tạo nên hiện tại. Và chúng ta, trong hiện tại, đang cùng nhau kiến tạo tương lai.” (Mitchell 2023)

***
*1 Đúng ra là “Sự hình thành Phật giáo Tịnh Độ Chân Tông Hoa Kỳ”
*2 Câu chuyện về sự sống sót của Phật tử trong thời kỳ bị giam giữ thời chiến được kể lại rõ ràng trong cuốn sách American Sutra: A Story of Faith and Freedom in the Second World War của Duncan Williams xuất bản năm 2019.

Hozan Alan Senauke Berkeley, California August 2023

https://www.buddhistdoor.net/features/book-review-the-making-of-american-buddhism/

ĐIỂM SÁCH: PHẬT GIÁO VÀ LÝ THUYẾT CHÍNH TRỊ

Nguyên tác: Book Review: Buddhism & Political Theory
Tác giả: Johan Nilsson
Việt dịch: Quảng Cơ
Biên tập: Tuệ Uyển
***

Xuất bản năm 2016, cuốn sách "Phật giáo & Lý thuyết Chính trị" của Matthew J. Moore đã gần tròn 10 năm ra mắt. Tuy không phải là một cuốn sách mới, nhưng nó vẫn là một trong những tác phẩm có giá trị lâu dài. Trong bối cảnh chính trị thế giới ngày càng bất ổn và chủ đề lý thuyết chính trị Phật giáo vẫn còn ít được nghiên cứu, tác phẩm này xứng đáng được quan tâm nhiều hơn.

Chỉ với 208 trang (bao gồm cả phần cuối), cuốn "Phật giáo & Lý thuyết Chính trị" là một cuốn sách đọc nhanh và dễ hiểu. Quả thực, Moore thể hiện sự tiết chế trong văn phong, một điều hiếm thấy trong giới học thuật. Ông đã khéo léo chống lại sự cám dỗ, thường bị các học giả sa đà vào, bằng cách viết ra những câu văn hoa mỹ nhất để kéo dài tác phẩm một cách giả tạo. Ngược lại, Moore lại cực kỳ súc tích, không lãng phí thời gian vào những câu văn lan man mà vẫn không sa đà vào lối viết tối nghĩa.

Phật giáo & Lý thuyết Chính trị gồm hai phần, được Moore trình bày lần lượt là "Lý thuyết Chính phủ của Phật giáo" và "Một Lý thuyết Chính trị Phật giáo". Phần trước chủ yếu là một sự tái hiện mang tính mô tả những gì truyền thống Phật giáo nói về các thể chế chính trị tốt nhất trong những hoàn cảnh lịch sử ngẫu nhiên, trong khi phần sau đặt ra các nguyên tắc chuẩn mực làm nền tảng cho phần trước. Tính đối xứng của cuốn sách càng được củng cố bởi mỗi phần đều đưa ra ba điểm chính. Trong phần đầu tiên, về lý thuyết chính phủ của Phật giáo, ba chương mô tả ba giai đoạn liên tiếp của lý thuyết chính phủ Phật giáo.

Đầu tiên là Kinh điển Pali, trong đó nêu rõ ràng và dứt khoát trường hợp của "chế độ quân chủ tuyệt đối" so với chủ nghĩa cộng hòa. Chính thể lý tưởng sẽ là một chế độ vô chính phủ bao gồm toàn bộ những chúng sinh giác ngộ, nhưng đây không phải là một khả năng thực tế, giải pháp thay thế tốt nhất tiếp theo - và hình thức chính phủ được Đức Phật thảo luận nhiều nhất - là sự cai trị của một cakkavatti (tiếng Phạn: chakravartin, một vị vua toàn năng) chỉ phục tùng Đức Phật. Chế độ quân chủ được đưa ra để biện minh kép. Một mặt, nó là sản phẩm của một khế ước xã hội nguyên thủy được mô tả trong Kinh Khởi thế nhân bổn (Agganna Sutta), mặc dù sau đó quyền lực của vua được giữ theo chế độ cha truyền con nối mãi mãi. Lý do thứ hai là thông qua công đức đạo đức của nhà vua. Thông qua sự tuân thủ giáo Pháp của mình, ông mang lại lợi ích cho vương quốc và do đó biện minh cho quyền lực của mình.

Chương thứ hai đề cập đến các văn bản thứ cấp của truyền thống Phật giáo. Điều thú vị là, mặc dù chương trước chỉ giới hạn trong Kinh điển Pali, nhưng ở đây Moore lại đề cập đến các văn bản từ các truyền thống Nguyên thủy, Đại thừa và Kim cang thừa. Lập luận cốt lõi ở đây là trong khi các truyền thống nhất trí về cơ bản khẳng định lý thuyết được tìm thấy trong Kinh điển Pali, các tác giả của truyền thống này đã đi xa hơn bằng cách phá vỡ sự phân chia giữa cõi thiêng liêng và cõi phàm tục mà Moore cho là có trong các văn bản kinh điển. Theo Moore, những văn bản sau này đã thần thánh hóa hình ảnh của nhà vua bằng cách vừa mô tả ông như một vị bồ tát đã chọn sinh ra làm hoàng gia vì lợi ích của quần chúng, vừa bằng cách kết nối dòng máu của vị vua đầu tiên nguyên thủy trong Kinh Khởi Thế Nhân Bổn (Agganna Agganna Sutta)và Đức Phật Thích Ca Mâu Ni.

Chương thứ ba của phần đầu tiên lập luận rằng với sự ra đời của thời hiện đại, tất cả các chính thể Phật giáo, vốn trong nhiều thế kỷ (và trong một số trường hợp là hàng thiên niên kỷ) đã có một nguyên tắc ưa chuộng chế độ quân chủ, đã trở thành chế độ cộng hòa. Moore tự giới hạn mình vào những quốc gia mà Phật giáo là một phần không thể thiếu trong sự biện minh cho chế độ quân chủ. Trên thực tế, điều này có nghĩa là cuộc thảo luận của ông không bao gồm các quốc gia có đa số dân theo Đại thừa ở Đông Á, nơi chế độ quân chủ được biện minh chủ yếu dựa trên các thuật ngữ Nho giáo chứ không phải Phật giáo. Khi xem xét các quốc gia theo Phật giáo Nguyên thủy và Kim cang thừa, ông thấy rằng tất cả đều lựa chọn chế độ cộng hòa trong suốt giai đoạn từ cuối những năm 1800 đến đầu thế kỷ 21. Hơn nữa, sự lựa chọn này được biện minh rõ ràng theo các thuật ngữ Phật giáo. Mặc dù Moore không bình luận về điều đó, nhưng sự lựa chọn này đi ngược lại với cách hiểu của chính ông về Kinh điển Pali và sự ưa chuộng mạnh mẽ đối với chế độ quân chủ. Cuối cùng, ông thấy rằng không có lý do nào cho sự thay đổi định hướng này. Trong một số trường hợp, nó được thúc đẩy bởi nguyên tắc, trong những trường hợp khác bởi phản ứng thực dụng và ngẫu nhiên trước các thế lực của chủ nghĩa thực dân phương Tây, và trong những trường hợp khác nữa, nguyên nhân vẫn chưa xác định.

Những lập luận được trình bày trong nửa sau của cuốn sách "Một Lý Thuyết Chính Trị Phật Giáo" dễ tóm tắt hơn nhiều. Thứ nhất, Moore lập luận rằng Phật giáo đưa ra một lý thuyết về "quyền công dân hạn chế". Lý thuyết này cho rằng, mặc dù một số mức độ tham gia chính trị là không thể tránh khỏi và thậm chí có thể mang lại điều tốt đẹp, nhưng chính trị chủ yếu là sự lãng phí thời gian vào những hoạt động có thể được sử dụng hiệu quả hơn, chẳng hạn như theo đuổi sự giác ngộ.

Thứ hai, Moore lập luận rằng Đức Phật không đưa ra một bộ quy tắc đạo đức cứng nhắc, mà là một tập hợp những lời khuyên thực tế mà ta có thể nghe theo hoặc bỏ qua, mặc dù sẽ thật dại dột nếu chọn cách hành động sau. Moore cho rằng điều này có thể là nền tảng tốt cho đạo đức trong các xã hội đa nguyên của thời hiện đại.

Thứ ba, Moore lập luận rằng Phật giáo bác bỏ mọi khái niệm siêu hình hay thực chất về bản ngã, mà chỉ chấp nhận một khái niệm hiện tượng về bản ngã (tức là trải nghiệm cá nhân về việc là một bản ngã). Ông cho rằng điều này làm suy yếu thực tại của khái niệm về cá nhân con người và do đó thách thức truyền thống tự do thống trị ở phương Tây, vốn coi trọng cá nhân và những quyền bất khả xâm phạm của họ.

Những lập luận trong sách của Moore không chỉ được trình bày rõ ràng và mạch lạc, mà còn được trình bày một cách thuyết phục và mạnh mẽ. Lập luận của ông về chế độ quân chủ đi ngược lại văn hóa một cách táo bạo trong thế giới hiện đại, nơi mà, như ông nhận ra, chủ nghĩa cộng hòa gần như hoàn toàn thống trị. Lập luận của ông về quyền công dân hạn chế cũng rất dũng cảm, thậm chí có lẽ còn dũng cảm hơn cả khi nó được viết ra, trong thời đại mà hoạt động chính trị bị coi là sự thay thế cho đức hạnh cá nhân. Điều này không chỉ áp dụng cho thế giới thế tục, mà còn cho cả tăng đoàn Phật giáo. Độc giả Phật tử của cuốn sách Moore có thể nhớ lại những thái quá có thể xảy ra do quá bận tâm đến "sự tham gia xã hội" mà quên đi việc theo đuổi giác ngộ.

Phật giáo & Lý thuyết Chính trị nên được xem là từ đầu tiên, nhưng chắc chắn không phải là từ cuối cùng, trong nghiên cứu học thuật bằng tiếng Anh về tư tưởng chính trị Phật giáo. Nhiều lập luận và hướng nghiên cứu được trình bày là những lời mời gọi mở để suy ngẫm sâu hơn, đến mức việc đọc sách thường có cảm giác như đang đi dọc hành lang đầy những cánh cửa mới mở dẫn đến những căn phòng chưa được khám phá.

Nhìn chung, vấn đề nằm ở chỗ Moore chưa thu hẹp khoảng cách giữa phần một và phần hai của cuốn sách. Nếu lý thuyết chính trị Phật giáo được cho là những nguyên tắc làm nền tảng cho lý thuyết chính quyền của Phật giáo, thì mối liên hệ giữa hai phần này lại không rõ ràng.

Ví dụ, mối liên hệ giữa chế độ quân chủ và quyền công dân hạn chế dường như rất dễ nhận ra. Nếu việc tham gia chính trị phần lớn là một sự xao lãng khỏi các hoạt động tâm linh, thì việc tập trung chính quyền vào tay một số ít người là hợp lý để giải phóng quần chúng khỏi việc phải bận tâm quá mức đến nó. Chế độ quân chủ truyền thống, trái ngược với chủ nghĩa toàn trị hiện đại, dường như phù hợp với quan điểm chính trị “giảm phát” mà Moore đề xuất. Các chế độ quân chủ truyền thống không tham gia vào các chiến dịch vận động quần chúng như chúng ta thấy trong các chế độ cộng sản hay phát xít hiện đại. Nhưng Moore chưa bao giờ nêu rõ mối liên hệ này.

Mối liên hệ giữa các nguyên lý khác của lý thuyết chính trị Phật giáo mà Moore xác định và lý thuyết Phật giáo về chính quyền thậm chí còn mơ hồ hơn. Moore cho rằng Vô ngã hay anatta (tiếng Phạn: anatman) có ý nghĩa chính trị dựa trên quan niệm rằng giáo lý này tách biệt cá nhân khỏi diễn ngôn chính trị. Nhưng liệu giáo Pháp có nói gì về điều gì nên thay thế nó? Điều này đặt ra vấn đề gì cho các khái niệm như nhân quyền, vốn dựa trên chủ nghĩa cá nhân bản thể luận mà Moore cho rằng Phật giáo bác bỏ? Liệu việc bác bỏ khuôn khổ tự do có hàm ý một loại chủ nghĩa tập thể hay cộng đồng nào đó không? Tương tự, ông không đưa ra tuyên bố rõ ràng nào về mối liên hệ giữa đạo đức Phật giáo với tổ chức chính quyền.

Có lẽ vấn đề nằm ở định nghĩa có phần kỳ quặc của Moore về "chính trị". Moore hiểu "chính trị" là bất cứ điều gì liên quan đến đời sống tập thể của con người. Theo tôi, điều này nên được gọi là xã hội hơn là chính trị. Thảo luận của ông về đạo đức và ở mức độ thấp hơn là vô ngã (anatta) khi đó có thể được hiểu tốt hơn như một lý thuyết xã hội hơn là một lý thuyết chính trị, ít nhất là theo tình hình hiện tại. Nhưng điều này không có nghĩa là chúng không thể được phát triển thêm thành một lý thuyết chính trị hoàn chỉnh.

Một vấn đề lớn hơn với cuốn "Phật giáo & Lý thuyết Chính trị" là sự thiên vị rõ ràng và mạnh mẽ của nó đối với truyền thống Nguyên thủy. Moore tuyên bố rằng ông chỉ dựa vào Kinh điển Pali vì những bài kinh này được tất cả các truyền thống Phật giáo chấp nhận là xác thực, đây là một quan điểm hoàn toàn chính đáng. Nhưng thật kỳ lạ khi sau đó ông lại tiếp tục thảo luận về văn liệu thứ cấp của Đại thừa và Kim Cang thừa. Hơn nữa, cuộc thảo luận này có vẻ hơi hời hợt và bỏ sót một cách khó hiểu những văn bản quan trọng có liên quan như Tại sao Các Nhà Sư Không Cúi Đầu Trước Các Vị Vua [1]của Lư Sơn Huệ Viễn (Lushan Huiyuan) theo truyền thống Đại thừa Trung Quốc hoặc Vị vua công chính của Jamgon Mipham theo truyền thống Kim Cang thừa.

Hơn nữa, một số lập luận của Moore gặp rắc rối chính vì ông bỏ qua những truyền thống khác này. Ví dụ, trong phần thảo luận về vô ngã ở Chương 4, Moore khẳng định rằng chỉ một số ít Phật tử cho rằng giáo lý vô ngã không dạy rằng không có bất kỳ cái tôi nào, mà chỉ đơn giản là không có gì trong thế giới hiện tượng có thể được xác định là cái tôi. Đây là quan điểm diễn giải vô ngã theo nghĩa “phi ngã” chứ không phải “vô ngã”.

Đúng là đây là một lập trường cực kỳ hạn hẹp, nếu chỉ giới hạn trong việc thảo luận về Phật giáo Nguyên thủy. Tuy nhiên, điều này không đúng với toàn bộ Phật giáo. Bộ kinh đồ sộ và có ảnh hưởng lớn trong truyền thống Đại thừa, được gọi là Kinh Như Lai Tạng, liên tục và rõ ràng khẳng định rằng Niết bàn có phẩm chất của Mahatman hay "Đại Ngã". Không chỗ nào Moore thừa nhận điều này.

Do đó, lập luận của Moore có thể đã hiệu quả hơn nếu ông chỉ tập trung thảo luận về truyền thống Pali-Theravada. Sẽ rất thú vị khi thấy lý thuyết chính trị nào có thể được phát triển từ Đại thừa và Kim Cương thừa, và điều này có thể mở rộng ra sao, thậm chí mâu thuẫn với những gì Moore đã trình bày.

Bất chấp những lời chỉ trích, cuốn sách "Phật giáo & Lý thuyết Chính trị" của Moore là một cuốn sách được viết rất hay, lôi cuốn và quan trọng. Nó rất đáng đọc đối với cả những người nghiên cứu lý thuyết chính trị và những người theo Phật pháp. Hy vọng rằng nó sẽ truyền cảm hứng cho nhiều nghiên cứu và bài viết hơn về lý thuyết chính trị Phật giáo.

***

https://www.buddhistdoor.net/features/book-review-buddhism-political-theory/

[1] Luận Về Việc Sa Môn Không Quỳ Lạy Quân Vương

Điểm sách: CHIÊM TINH HỌC PHẬT GIÁO

Giải mã lá số tử vi từ góc nhìn Phật giáo

Nguyên tác: Book Review: Buddhist Astrology: Chart Interpretation from a Buddhist Perspective
Tác giả: Nachaya Campbell-Allen
Việt dịch: Quảng Cơ
Biên tập: Tuệ Uyển
***

Chiêm tinh học Phật giáo: Diễn giải Biểu đồ từ Góc nhìn Phật giáo của Jhampa Shaneman và Jan Angel—cùng với lời tựa trang trọng của Đức Đạt Lai Lạt Ma thứ 14 và lời tựa của nhà chiêm tinh Steven Forrest—lần đầu tiên xuất hiện trên kệ sách vào năm 2002, do Sumeru Press, nhà xuất bản độc lập lớn nhất Canada, xuất bản.

Được hiệu đính vào năm 2013, tuy chưa thật sự mới xuất bản, nhưng khi được mời tham quan kho lưu trữ của Sumeru, đây là một trong những cuốn sách đầu tiên thu hút sự chú ý của tôi. Là một người am hiểu cả hai lĩnh vực, tôi tò mò: liệu Phật giáo và chiêm tinh học có thể giao tiếp với nhau bằng một ngôn ngữ chung, thậm chí là một phương pháp thực hành chung? Và thật sự, cuốn sách này đã không làm tôi thất vọng.

Các tác giả, đều là những nhà chiêm tinh thực hành, đều có hàng thập niên kinh nghiệm về Phật giáo. Họ đã trải qua những năm tháng để hình thành ở châu Á vào đầu những năm 1970. Jhampa, một trong những nhà sư phương Tây đầu tiên theo học Lama Thubten Yeshe, đã mang đến chiều sâu thực tiễn cho tác phẩm. Tôi đã có vinh dự được trò chuyện với ông, thảo luận về cuốn sách và sự phát triển xã hội của cả hai truyền thống qua nhiều năm.

Chiêm tinh học Phật giáo được chia thành bốn phần: biểu đồ diễn giải về Siddhartha Gautama; phần giới thiệu về sự kết hợp các khái niệm chiêm tinh phương Tây với các nguyên tắc và thực hành Phật giáo; một "sách hướng dẫn" thực tế về vị trí các hành tinh; và cuối cùng là một phần câu chuyện của chính Jhampa, mang đến một chút cảm hứng cho câu chuyện.

Xét trên nhiều phương diện, đây là một cuốn sách giúp chúng ta, những người đi biển, vượt qua những cơn gió của vũ trụ trong khi điều khiển con tàu sinh học của một kiếp người mà chúng ta có thể gọi là Crucible. Nó hỗ trợ chúng ta trong việc biến đổi bóng tối, những hành vi và khuynh hướng vô thức, cũng như giúp chúng ta nhìn thấy những tảng đá và ngọn hải đăng trên hành trình giác ngộ - ngay cả khi sự giác ngộ đó ở cấp độ hàng ngày của những tương tác chánh niệm và những lựa chọn trong cuộc sống.

Để sử dụng cuốn sách dạy nấu ăn về hành tinh, việc có trong tay lá số tử vi của mình là vô cùng quý giá. Thông tin được các tác giả chia sẻ rất dễ hiểu và rõ ràng - có lẽ là những thông tin ngắn gọn đối với một nhà chiêm tinh lão luyện, nhưng đủ bao quát để cung cấp những hiểu biết sâu sắc về nhiều lĩnh vực. Tôi thậm chí còn ghi lại những phần liên quan để tạo ra một bản thiết kế cá nhân, được làm giàu với tâm lý học Phật giáo và thực hành quán chiếu.

Điều khiến tôi ấn tượng nhất là sự kết hợp giữa chiêm tinh học phương Tây và trí tuệ Phật giáo không hề gượng ép. Thực tế, nó giống như một điều gì đó đã tồn tại sẵn—chỉ ẩn giấu dưới những lớp lang tâm linh phân nhánh. Cuốn sách này chỉ đơn giản là đưa ra một cách để nhìn nhận sự kết hợp đó rõ ràng hơn.

“Chiêm tinh học mang đến một cơ hội tuyệt vời để nhận ra rằng chúng ta là một phần của môi trường hơn chúng ta thường nghĩ,” Jhampa suy ngẫm. “Cũng như chúng ta đã làm ô nhiễm và hủy hoại nhiều phần của hành tinh khi coi mình nằm ngoài môi trường, chúng ta không nên mắc phải sai lầm tương tự với chính mình. Chiêm tinh học nhắc nhở chúng ta rằng chúng ta là một mảnh ghép năng động của vũ trụ năng động này. Trái Đất không phải là một nguồn tài nguyên, nó là ngôi nhà của chúng ta, và bên trong ngôi nhà đó có rất nhiều yếu tố tạo nên con người chúng ta và những gì chúng ta là, bao gồm cả chiêm tinh học. Nhưng chúng ta không nên biến chiêm tinh học thành tôn giáo của mình. Nó có ảnh hưởng, đúng vậy. Nhưng thái độ của chúng ta mới thật sự quan trọng.”

Đây chính là sự tương tác giữa lý thuyết và thực tiễn. “Các nhà chiêm tinh giỏi không chỉ học thuộc lòng sách vở,” Jhampa nói. “Họ cần trực giác. Bạn nhìn vào một lá số và nghĩ, ‘Được rồi, người này lớn lên ở California so với lớn lên ở Boston. Chà, sẽ có sự khác biệt về không gian tư duy, về thái độ.’ Vì vậy, cách bạn nói về lá số cũng phải thay đổi cho phù hợp. Trực giác phải có trong đó. Rất nhiều.”

Jhampa cũng chia sẻ về sự thay đổi của giáo dục Phật giáo: “Ngày nay, con người được giáo dục tốt hơn rất nhiều. Bạn có những người ở độ tuổi cuối 20 và 30 hoàn toàn tâm huyết với việc thực hành Phật giáo. Thật thú vị. Bây giờ có rất nhiều sách, rất nhiều sách. Ngày xưa, tôi phải học tiếng Tây Tạng mới hiểu được Phật giáo. Và ngay cả khi đó, chỉ có một vài cuốn sách.”

Khi nói đến chiêm tinh học của Đức Phật, biểu đồ được trình bày trong sách dựa trên những manh mối có căn cứ nhưng vẫn mang tính thần thoại. Tôi đặt ra một câu hỏi khá khó chịu: ông có sử dụng chiêm tinh học để phù hợp với huyền thoại không? Câu chuyện về Đức Phật trải dài hơn 2.500 năm, chồng chất những định kiến văn hóa và những lớp phủ thần thoại. Làm thế nào để chúng ta tránh việc gán ghép ý nghĩa chiêm tinh học lên một nhân vật lịch sử? Thật dễ dàng, trên thực tế, rất con người, để gán ghép những tình huống và con người, đặc biệt là một nhân vật đã được công nhận như Đức Phật, với những "lập luận" phù hợp với một câu chuyện đã được chấp nhận. Tôi đặt ra một câu hỏi khá gay gắt, nhưng tôi cảm thấy điều đó liên quan đến tính toàn vẹn của cuốn sách.

“Tôi không bất đồng quan điểm với anh,” Jhampa giải thích. “Không có ngày sinh chính thức nào của Đức Phật Thích Ca Mâu Ni. Tôi đã quay ngược lại khoảng 2.500 năm trước và tìm kiếm những vị trí cơ bản. Cái chết của mẹ Ngài ngay sau khi Ngài chào đời cho thấy Chiron ở cung địa bàn thứ bảy trùng với Mặt Trăng của Ngài. Tôi không nhớ rõ từng chi tiết, nhưng có những vị trí quan trọng ở cung địa bàn thứ chín và thứ ba, điều này đã mang lại cho Ngài một bản chất triết học sâu sắc và khả năng trở thành một nhà giáo dục.”

Ông nói thêm: “Câu chuyện kể rằng Ngài sinh ra vào ngày trăng tròn. Vì vậy, tôi đã tìm kiếm những khía cạnh phù hợp, và kết quả khá tốt. Trong cuốn sách, tôi đã mô tả chi tiết những yếu tố đó.”

Jhampa cũng thành thật: “Đó là phiên bản tưởng tượng của tôi về Ngài. Nhưng Ngài đã ảnh hưởng đến cả châu Á. Ngài hẳn phải có một chiêm tinh học đáng kinh ngạc. Ngay cả trong câu chuyện về ngày sinh, cha Ngài đã mời một nhà chiêm tinh, người đã bật khóc sau khi xem lá số tử vi, và dường như đã nói, 'Cậu bé này sẽ trở nên vô cùng phi thường, mà tôi thì già quá rồi nên không thể biết trước được điều gì sẽ xảy ra.' Vì vậy, vâng, tôi nghĩ lá số tử vi của Ngài hẳn phải rất đặc biệt.”

Điều tạo nên sự khác biệt của chiêm tinh học Phật giáo so với các cuốn sách khác là sự sẵn lòng giải quyết những vấn đề trần tục và thực tế. Trong thế giới siêu nhạy cảm ngày nay, một thế giới thích mù quáng tuân theo sự cuồng tín lãng mạn và những hàm ý sống động của những quan điểm dựa trên hàng trăm năm, Jhampa mang đến một bức chân dung sống động hơn về Đức Phật Gautama, chẳng hạn, liên quan đến tình dục: “Ngài là một thái tử có thể tiếp cận hàng trăm kỹ nữ. Vì vậy, ngài đã có một đời sống tình dục sung mãn trước khi vào tu viện. Trong các bình luận, có câu: ‘Ngươi không nên cố gắng quan hệ tình dục quá sáu lần trong một đêm.’ Nhưng rồi, trong hai thiên niên kỷ tiếp theo, bạn thấy những nhà sư này, và họ đưa ra quan điểm của mình vào đó, và đột nhiên bạn thấy tất cả những cuộc thảo luận về điều gì là phù hợp và điều gì không phù hợp về mặt tình dục, và tất cả những điều vô nghĩa đi kèm với các mối quan hệ nam nữ. Thật tốt khi nhận ra rằng tất cả những gì bạn cần là một nhà sư có ảnh hưởng, một thời gian sau, bắt đầu truyền bá quan điểm riêng của mình về tình dục và phụ nữ, và tất cả đều được coi là giáo lý. Nhưng đó là quan điểm của ông ấy. Tôi có một vấn đề cần bàn về rất nhiều điều được nói liên quan đến tình dục hoặc phụ nữ xuất phát từ một số người có ảnh hưởng ý kiến của nhà sư về cách mọi việc nên diễn ra.”

Còn bản thân Đức Phật Gautama thì sao? Để nhắc nhở rằng những lời dạy của Đức Phật được sống, chứ không phải bị đóng băng, Jhampa giải thích: “Điều tôi muốn làm là viết về ngài theo chiêm tinh học của ngài, nhưng cũng thông qua lăng kính tâm lý, tập trung vào cách ngài đối phó với dục vọng, giận dữ và quyền lực. Tôi muốn nhân cách hóa ngài. Chiêm tinh học là một cách thú vị để khám phá điều đó.”

Đối với những người nghiên cứu về thuật giả kim nội tâm và tìm hiểu nguyên mẫu, sự giao thoa giữa chiêm tinh học và trí tuệ Phật giáo trong những trang sách này là một người bạn đồng hành hữu ích. Một người nói về tinh thần, tâm lý và huyền thoại, đồng thời cũng nhìn vào con người, chứ không phải huyền thoại, sẽ trở nên giác ngộ.

Giọng văn của Jhampa—cả trong sách lẫn trong cuộc trò chuyện—rất năng động, vững vàng và thẳng thắn một cách mới mẻ. “Tôi hy vọng rằng Chiêm tinh học Phật giáo sẽ mở mang đầu óc của các nhà chiêm tinh học,” ông nói. “Để thấy rằng có nhiều cách để trân trọng những gì chiêm tinh học mang lại.”
***
https://www.buddhistdoor.net/features/book-review-buddhist-astrology-chart-interpretation-from-a-buddhist-perspective/

Điểm sách: TÂM THỨC THIỀN NA

Thiền Phật Giáo Trong Thời Đại Khoa Học Thần Kinh

Nguyên tác: Book Review: Jhana Consciousness: Buddhist Meditation in the Age of Neuroscience
Tác giả: Nachaya Campbell-Allen
Việt dịch: Quảng Cơ
Biên tập: Tuệ Uyển
***

Vào ngày 20 tháng 12 năm 2022, Nhà xuất bản Shambhala đã phát hành cuốn sách "Jhana Consciousness: Buddhist Meditation in the Age of Neuroscience" của Paul Dennison.

Dennison, sinh ra tại Anh, đã được đào tạo, làm việc, giảng dạy và nghiên cứu trên toàn cầu, từ các trường đại học ở Cambridge đến Úc, Nhật Bản và Thái Lan. Những chuyến đi của ông cũng đa dạng như chính quá trình học tập của ông: từ nhà vật lý đến việc thành lập Samatha Trust khi niềm đam mê thiền định của ông ngày càng lớn; từ cố vấn về thiên văn vô tuyến liên hành tinh đến người buôn đá quý và thợ kim hoàn; từ một nhà sư Phật giáo trong một tu viện nông thôn Thái Lan đến nhà tư vấn trị liệu tâm lý ở London, tập trung vào chấn thương và rối loạn nhân cách; và đến nghiên cứu đột phá về khoa học thần kinh với một bài báo được công bố trên tạp chí Frontiers in Human Neuroscience. Điều này đã dẫn đến sự tiếp thu thông tin chuyên ngành độc đáo của Dennison. Trong hơn 50 năm, Dennison đã thực hành và giảng dạy thiền định. Trong hơn 20 năm, ông đã dành nhiều thời gian để nghiên cứu sâu sắc và độc lập về thiền định jhana và khoa học não bộ.

Nghiên cứu của Dennison, cùng với nhiều năm thực hành thiền định, đã mang lại những hiểu biết vô giá về những trải nghiệm thường mang tính chủ quan cao. Nó cũng cung cấp quyền truy cập vào các tài liệu lịch sử mà nếu không có nó, có thể vẫn còn mơ hồ, bổ sung thêm giá trị lịch sử có thể kiểm chứng cho những phát hiện thực nghiệm của ông. Do đó, cuốn sách "Ý thức Jhana" (Tâm thức thiền na) được ca ngợi là vô cùng sâu sắc, với những khám phá được bình duyệt về các cải cách Phật giáo Nguyên thủy ở Đông Nam Á trước thế kỷ 19–20, các phương pháp thực hành thiền tập jhana, và khoa học về tác động thần kinh của nó.

Tôi có đồng ý không? Hoàn toàn đồng ý.

Tất nhiên, có khả năng tôi bị thiên vị: Tôi bị cuốn hút bởi các quá trình hóa học của bộ não con người cũng như bởi tâm trí bí ẩn, nếu không muốn nói là không thể diễn tả được, vượt ra ngoài cơ thể, rất nhiều điều Dennison đưa ra ở đây đã gây được tiếng vang với tôi. Những ai trong chúng ta có tâm trí tò mò không ngừng sẽ đánh giá cao rằng có rất nhiều dữ liệu thần kinh có thể đo lường được để định lượng "thực tế" của các trạng thái cao hơn và nhận thức cao hơn về ý thức thiền định. Ý thức Jhana.

Bản thân thiền Jhana là một hình thức tập trung sâu sắc và thực hành chánh niệm bắt nguồn từ truyền thống Phật giáo. Thiền Jhana, còn được gọi là dhyana hay thiền natrong tiếng Phạn, xuất hiện trong bối cảnh Phật giáo sơ khai ở Ấn Độ cổ đại, với các thực hành ban đầu được ghi lại trong các văn bản đầu tiên, chẳng hạn như Kinh điển Pali, có niên đại khoảng thế kỷ thứ tư trước Công nguyên.

Jhana là những giai đoạn nhập định tiến triển, trong đó nhận thức của người thiền tạm thời tách khỏi ý thức, suy nghĩ và cảm giác thông thường. Trong quá trình thiền định jhana, hành giả tập trung sự chú ý vào một đối tượng duy nhất, chẳng hạn như hơi thở hoặc một hình ảnh được hình dung, dần dần tách khỏi mọi kích thích bên ngoài. Khi một người tiến triển qua các giai đoạn của jhana, họ sẽ trải nghiệm mức độ nhập định và tĩnh lặng tăng lên. Tâm trí trở nên tập trung hơn, tĩnh lặng hơn và thoát khỏi mọi xao lãng, và có thể đạt đến trạng thái nhập định sâu sắc và sự minh mẫn của tâm trí.

Thực hành này thường được đặc trưng bởi niềm hỷ lạc, sự an lạc và sự bình thản mãnh liệt.

Thiền tập(Jhana) không dễ dàng và đòi hỏi sự thực hành và hướng dẫn thường xuyên từ những hành giả hoặc bậc thầy giàu kinh nghiệm. Số lượng các giai đoạn có thể khác nhau tùy theo cách diễn giải giáo lý Phật giáo, nhưng nhìn chung có tám hoặc chín giai đoạn được mô tả trong Phật giáo Nguyên thủy truyền thống, mỗi giai đoạn được đặc trưng bởi những phẩm chất cụ thể của sự tập trung và kinh nghiệm. Kinh điển Pali mô tả bốn trạng thái tiến triển gọi là sắc định (rupa jhanas) và bốn trạng thái thiền định gọi là vô sắc (arupa).

Các tầng thiền được xem là con đường phát triển chánh niệm, tuệ giác, và là phương tiện để vun trồng trạng thái định sâu sắc, có thể dẫn đến những hiểu biết sâu sắc về bản chất vô thường, bất toại nguyện và vô ngã của sự tồn tại, cùng với sự phân biệt sâu sắc về bản chất của tâm trí và thực tại.

Cuốn sách chứa đầy những thực hành truyền thống, mật ngôn —và những tác động sinh học của mật ngôn lên phản ứng có thể đo lường được của não bộ đối với lời nói—và các thuật ngữ Pali, cùng với nghĩa tiếng Anh được giải thích rõ ràng mỗi lần. Vì vậy, mặc dù một số văn bản gốc có thể gây khó hiểu cho những người chưa quen thuộc, Dennison vẫn cung cấp cho chúng ta đầy đủ thông tin, và chúng cũng đóng vai trò là nền tảng lịch sử cho những phát hiện đương đại.

Paul Dennison. From shambhala.com

Trở lại quan điểm trước đó của tôi, cuốn sách này đào sâu vào bối cảnh lịch sử đã ảnh hưởng đến những khái niệm đang phát triển xung quanh thiền định. Điều này thôi thúc tôi suy ngẫm về sợi chỉ kiêu ngạo thường trực của con người xuyên suốt biên niên sử. Qua nhiều thế hệ, đã có xu hướng kế thừa và định hình lại di sản của những người đi trước, thường là với một số ít người nắm giữ quyền lực để áp đặt ý tưởng của họ, đôi khi gây tổn hại đến người khác. Có thể nói, hiện tượng này vẫn tiếp diễn trong thời đại hiện đại của chúng ta. Tôi không khỏi tự hỏi không biết bao nhiêu thời gian và trí tuệ đã có thể bị lãng phí do những cải cách tôn giáo. Tuy nhiên, nhờ những nguồn tài nguyên vô giá như nghiên cứu của Dennison, chúng ta có cơ hội tiếp cận kho tàng kiến thức phong phú này.

Một suy ngẫm cá nhân khác mà cuốn sách này khơi gợi trong tôi xoay quanh những người thực hành thiền định, đặc biệt là những người tự nhận mình là bậc thầy. Dennison giới thiệu khái niệm về trải nghiệm “bản sao”, một thuật ngữ sẽ đồng cảm với nhiều người đã chứng kiến hoặc trải qua những khoảnh khắc như vậy. Ý tưởng này thôi thúc tôi so sánh với những bà mẹ lần đầu bước vào tam cá nguyệt thứ ba, háo hức hoặc lo lắng chờ đợi ngày chuyển dạ. Thông thường, những bà mẹ này nhầm lẫn các cơn co thắt Braxton-Hicks giai đoạn cuối hoặc cảm giác khó chịu khi mang trong mình một sinh linh khác trong bụng với cơn chuyển dạ thực sự, điều này hoàn toàn dễ hiểu khi họ nóng lòng muốn sinh con - một cảm giác mà tôi ví như sự háo hức đạt đến trạng thái ý thức jhana. Tuy nhiên, những bà mẹ giàu kinh nghiệm luôn nhận ra những dấu hiệu rõ ràng của chuyển dạ tích cực. Không còn chỗ cho sự nghi ngờ vào thời điểm đó. Không còn suy nghĩ gì nữa. Không còn mơ hồ nữa. Tôi tin rằng phép so sánh này cũng đúng với việc đạt được trạng thái thiền định sâu. Nếu bạn nghĩ mình đã đạt được chúng, thì rất có thể là bạn chưa đạt được. Quan điểm này càng được củng cố thêm bởi dữ liệu thần kinh mà Dennison chia sẻ và giải thích.

Văn học Phật giáo thường có các tác giả sử dụng ngôn từ hoa mỹ và cầu kỳ, tuy nhiên Dennison lại có một cách tiếp cận khác. Ông sử dụng góc nhìn khoa học của mình để truyền tải thông tin một cách rõ ràng và thực dụng mà không làm mất đi bản chất tâm linh. Mặc dù đây có thể là một sở thích chủ quan, nhưng tôi rất trân trọng điều đó. Tôi thực sự thích nó. Nó không cố gắng trở thành bất cứ điều gì khác ngoài việc trình bày các sự kiện, mà bản thân nó đã là một kho báu quý giá.

Tóm lại, Jhana Consciousness là một tác phẩm đáng chú ý và sâu sắc, kết nối thế giới thiền định và khoa học thần kinh. Nó cung cấp một góc nhìn thực dụng nhưng phong phú về mặt tâm linh, khiến nó trở thành một nguồn tài nguyên vô giá cho những ai quan tâm đến các trạng thái sâu sắc của ý thức thiền định và khoa học đằng sau chúng.

https://www.buddhistdoor.net/features/book-review-jhana-consciousness-buddhist-meditation-in-the-age-of-neuroscience/

PHẬT MÔN VIỄN CẢNH: CỦNG CỐ CÔNG ĐỨC PHẬT PHÁP THÔNG QUA LÒNG QUẢNG ĐẠI VÀ BỐ

Nguyên tác: Buddhistdoor View: Reinforcing Dharma Work Through Generosity and Giving
Tác giả: Buddhistdoor Global
Việt dịch: Quảng Cơ
Biên tập: Tuệ Uyển
***

Các vị vua Phật giáo thời xưa, từ trước thời Ashoka Đại đế và về sau, đều coi sự bố thí là một hành động đức hạnh thiết yếu. Thậm chí, đó còn là một hành động vì lợi ích cá nhân giác ngộ, bởi vì bố thí là điều hoàn toàn hợp lý trong bối cảnh thế giới quan đề cao nghiệp và tái sinh. Việc tạo ra công đức trong kiếp này và một sự tái sinh thuận lợi được thúc đẩy bởi sự bố thí. Hệ tư tưởng này có thể được nhìn thấy trong nền kinh tế sơ khai của Phật giáo cổ đại ở miền bắc Ấn Độ. Thế giới Phật giáo sơ khai được cấu trúc xung quanh một mạng lưới các thương nhân, nhà tài chính và thương gia, những người tích cực hỗ trợ các tu viện và tăng đoàn. Đổi lại, các tu viện này sẽ tự thành lập các cộng đồng, cung cấp các dịch vụ như điều trị y tế và các nghi lễ tôn giáo (thường đan xen vào nhau), và cử các nhà sư đi giảng dạy Phật pháp.

Thời đại chính trị mới của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump, có lẽ là ngoài mong đợi ngay cả đối với một số cử tri của ông, đã mở ra một siêu cường Mỹ với hành vi mang tính đế quốc hơn (chính quyền Trump hoàn toàn nghiêm túc về việc chiếm Greenland và Panama và sáp nhập Canada) và vị kỷ hơn. Chủ nghĩa đế quốc và chính trị thực dụng của Trump dường như sở hữu hai tư duy: thứ nhất, việc sử dụng quyền lực và đe dọa người khác vừa là một đức tính trong chính sách đối ngoại, vừa là một công cụ trong nước để cứu đất nước khỏi những kẻ thù chính trị tiềm ẩn. Thứ hai, chính quyền Trump đã thực hiện đúng ý định phủ nhận hoặc rút lại những gì được coi là sự hào phóng của Mỹ, không chỉ đối với các thể chế trong nước mà còn đối với các quốc gia khác.

Trong bài viết trước, chúng tôi đã nhấn mạnh khía cạnh đầu tiên, đó là sức mạnh của Mỹ thông qua chủ nghĩa đế quốc và việc thực thi quyền lực không bị kiềm chế. Ở đây, chúng tôi cố gắng thảo luận về khía cạnh thứ hai, đó là việc cắt giảm mạnh mẽ hỗ trợ tài chính cho nhiều thể chế trong chính sách đối nội và đối ngoại của Mỹ. Liệu chính quyền Trump có thực sự tin tưởng vào ý tưởng viện trợ hay không vẫn còn là một dấu hỏi. Việc cắt giảm gần đây của USAID đồng nghĩa với việc Mỹ sẽ không còn duy trì được sức mạnh mềm và vị thế nổi bật là quốc gia đi đầu trong việc hành xử hào phóng trong thời kỳ khủng hoảng. (NBC News) Điều này đã được chứng minh rõ ràng sau trận động đất mạnh 7,7 độ richter xảy ra ở Myanmar và Thái Lan vào ngày 28 tháng 3. Gần 3.000 người đã thiệt mạng. (BBC News) Tại Myanmar, quốc gia bị tàn phá bởi nội chiến, hiệu quả của chính quyền do quân đội lãnh đạo bị ảnh hưởng và đã nhận được viện trợ từ nhiều quốc gia châu Á: cụ thể là các đội cứu hộ từ Trung Quốc đại lục, Hồng Kông, Ấn Độ, Malaysia, Nga, Singapore và Thái Lan đã đến để giúp đỡ người dân Myanmar. (Al-Jazeera)

Sự vắng mặt của Hoa Kỳ đồng nghĩa với việc các quốc gia châu Á phải phản ứng nhanh chóng và phối hợp đa phương chặt chẽ hơn. Ấn Độ, sau khi tổ chức hội nghị Phật giáo-Ấn Độ giáo toàn châu Á gần đây nhất tại Thái Lan từ ngày 14 đến 17 tháng 2, đã điều hai máy bay vận tải quân sự C-17 đến Naypyidaw, chở theo một đơn vị bệnh viện dã chiến và 120 nhân viên. Họ đã đến Mandalay và thành lập một trung tâm điều trị khẩn cấp với 60 giường bệnh. Xu hướng đáng khích lệ của các quốc gia châu Á chung tay góp sức có thể mở ra cơ hội cho các tổ chức Phật giáo ở châu Á xích lại gần nhau hơn, theo tinh thần tương tự như tầm nhìn của sáng kiến Samvad của Ấn Độ.

Việc quyên góp tiền bạc và ủng hộ những mục đích chính đáng không nhất thiết chỉ dành cho các trường hợp khẩn cấp hoặc khủng hoảng nhân đạo. Cuộc tấn công của Trump vào giáo dục đại học, vốn bị chính quyền của ông coi là quá "cánh tả" hoặc tự do, là một dấu hiệu cảnh báo đối với các tổ chức nghiên cứu Phật giáo tại Hoa Kỳ. Giáo sư Jack Chia là Nghiên cứu viên Foo Hai về Nghiên cứu Phật giáo và là Phó Giáo sư Lịch sử tại Đại học Quốc gia Singapore. Là cựu sinh viên của Cornell, Chia đã cảnh báo BDG rằng mặc dù các cuộc tấn công không rõ ràng là chống lại nghiên cứu Phật giáo - một góc tương đối nhỏ và theo truyền thống không bị chính trị hóa của học thuật - nhưng ông coi những khoản cắt giảm này đối với giáo dục đại học, một số trong số đó đã diễn ra trong khi những khoản khác sắp xảy ra hoặc rất có thể xảy ra, là có mối liên hệ với nhau. Đó là một phần của tư duy cho rằng có một số mục đích đáng được tài trợ, và một số khác thì không. Đối với Trump và những người theo ông, khoa học nhân văn nói chung, và đặc biệt là cách thức giáo dục đại học hiện đang được cấu hình, thuộc vào loại thứ hai.

“Trước hết, việc đóng băng tài trợ cho các chương trình FLAS, Fulbright và du học làm giảm đáng kể cơ hội cho sinh viên nâng cao trình độ ngôn ngữ và thực hiện nghiên cứu quốc tế, vốn là yếu tố thiết yếu cho nghiên cứu Phật giáo,” Chia nói với BDG. “Việc hạn chế nghiêm trọng việc tiếp cận các nguồn tài liệu chính thống, nghiên cứu thực địa và hòa nhập văn hóa này làm suy yếu nền tảng đào tạo cần thiết cho các học giả trong lĩnh vực này. Cuối cùng, việc thiếu tài trợ có nguy cơ làm suy yếu nguồn tuyển sinh sau đại học trong tương lai và làm giảm phạm vi toàn cầu của nghiên cứu Phật giáo tại Hoa Kỳ.”

Chia cũng cảnh báo về khả năng cắt giảm chương trình Trung tâm Tài nguyên Quốc gia (NRC) thuộc Đề mục VI. Chương trình này cung cấp các khoản tài trợ để thành lập, củng cố và vận hành các trung tâm nghiên cứu ngôn ngữ và khu vực, vốn rất quan trọng đối với các khóa học và chương trình về ngôn ngữ học và ngữ văn. "Khả năng cắt giảm này sẽ làm suy yếu hơn nữa việc đào tạo ngôn ngữ", Chia lưu ý. "Nếu không có sự hỗ trợ của NRC, sẽ có ít trường đại học hơn có thể cung cấp các khóa học ngôn ngữ chuyên ngành về các ngôn ngữ châu Á quan trọng, khiến sinh viên càng khó phát triển các kỹ năng ngôn ngữ cần thiết cho nghiên cứu chuyên sâu, không chỉ trong lĩnh vực nghiên cứu Phật giáo mà còn trong lĩnh vực nghiên cứu châu Á nói chung."

Nghệ thuật và nhân văn đã ở trong tình thế bấp bênh từ lâu. Trong nhiều thập kỷ, nhiều cơ sở cung cấp các chương trình nghiên cứu Phật giáo đã phải dựa vào nguồn tài trợ của chính phủ, tuyển sinh và các khoản đóng góp tư nhân để duy trì hoạt động của các trung tâm nghiên cứu Phật giáo, cũng như các khoa lớn hơn mà họ thường trực thuộc. Các tổ chức từ thiện ủng hộ sự nghiệp nghiên cứu Phật giáo cần xem xét việc cắt giảm ngân sách của chính quyền Trump có thể gây ra những tác động dây chuyền như thế nào đến các sáng kiến nghiên cứu Phật giáo trên khắp Hoa Kỳ.

Trên trường quốc tế, các tổ chức thế tục và tôn giáo, với tài sản và đặc quyền (và, theo hầu hết các nhà lãnh đạo Phật giáo, là trách nhiệm) để hỗ trợ các quốc gia đang phải gánh chịu khủng hoảng nhân đạo, chẳng hạn như dòng người tị nạn, thiên tai, nội chiến, bệnh tật và nạn đói, có lý do chính đáng và cấp bách để lấp đầy khoảng trống do sự sụp đổ của USAID. Vấn đề không nằm ở địa chính trị, mặc dù có lẽ không có nhiều điều trong bối cảnh hiện tại của chúng ta có thể được giữ nguyên. Và ngay tại Hoa Kỳ, Chia đã chỉ ra tầm quan trọng của việc theo dõi sát sao các cơ sở giáo dục có chương trình nghiên cứu Phật giáo có thể bị ảnh hưởng. Các nhà tài trợ và người ủng hộ có thể cùng nhau tìm kiếm các giải pháp để bù đắp cho những thiếu hụt này.

Trong thế giới mới đầy biến động và thường xuyên mất phương hướng này, có một số chân lý vẫn luôn trường tồn: lòng quảng đại và sự bố thí sẽ luôn củng cố công trình của Phật pháp, dù là để vun đắp sự hiểu biết về truyền thống Phật giáo hay cứu độ chúng sinh. Nó không chỉ vì công đức của riêng chúng ta mà còn vì sự an lành của một hành tinh đang bị tổn thương và đau khổ.

https://www.buddhistdoor.net/features/buddhistdoor-view-reinforcing-dharma-work-through-generosity-and-giving/

PHẬT MÔN VIỄN CẢNH: VỊ THẾ CỦA CHUYÊN MÔN VÀ KINH NGHIỆM TRONG PHẬT GIÁO NGÀY NAY

Nguyên tác: Buddhistdoor View: The Place of Expertise and Experience in Buddhism Today
Tác giả: Buddhistdoor Global
Việt dịch: Quảng Cơ
Biên tập: Tuệ Uyển
***

Trong một cuốn sách mới và một bài viết được phát hành rộng rãi trên trang web tin tức Salon tuần này, tác giả người Mỹ Curtis White đã chỉ trích gay gắt một xu hướng trong Phật giáo phương Tây mà ông gọi là "sùng bái chuyên môn". Cụ thể, ông lập luận rằng Phật giáo đã hòa nhập với khoa học phương Tây để tạo ra một tầng lớp tăng lữ và tín đồ sùng đạo riêng. Tệ hơn nữa, trong tầm nhìn của White, cả hai đã hòa nhập với sự trỗi dậy của những doanh nhân lôi cuốn và doanh nghiệp định hướng thị trường, trong cái mà học giả người Đan Mạch Jørn Borup gọi là "Phật giáo thịnh vượng" - rao bán Phật giáo như một con đường dẫn đến hạnh phúc cho những người đủ khả năng chi trả cho mức giá vé vào cửa thường rất cao. (Salon)

Đặc biệt, White nhắm đến cuốn sách mới nhất của nhà tâm lý học Rick Hanson, Giáo Pháp về Thần Kinh: Khoa Học Mới, Trí Tuệ Xưa, và Bảy Thực Hành của Hạnh Phúc Tối Thượng (Neurodharma: New Science, Ancient Wisdom, and Seven Practices of the Highest Happiness - Harmony 2020), một cuốn sách kết hợp giữa khoa học và Phật pháp ngay trong tựa đề, kèm theo những lời khuyên hữu ích từ những bậc thầy Phật pháp nổi tiếng. White lưu ý: “Những người trong danh sách này đều có bằng cấp. Hầu hết đều là bác sĩ các chuyên ngành, chủ yếu là Tiến sĩ và một số ít là Bác sĩ Y khoa, rất nhiều là nhà tâm lý học và nhà thần kinh học.” (Salon)

White kết thúc bài viết của mình bằng một ghi chú có vẻ hoài nghi, cáo buộc rằng những bác sĩ và tiến sĩ này không đại diện cho Phật giáo, mà là "Con đường của chuyên gia", mà White cho rằng "không nghiêm túc" nhưng "hài lòng với vị trí của mình trong và giữa những cư dân của 'giai cấp được bảo vệ'”, hiện đang được bảo vệ khỏi hậu quả của thảm họa khí hậu và cuộc đại tuyệt chủng thứ sáu.[1]" (Salon)

Những cáo buộc như vậy rất nghiêm trọng và chỉ ra một trong những cách Phật giáo đang phát triển và lớn mạnh trong thế giới hiện đại và hậu hiện đại. David McMahon đã ghi chép lại cái mà ông gọi là “diễn ngôn của Phật giáo khoa học” trong cuốn sách Sự hình thành của chủ nghĩa hiện đại Phật giáo (The Making of Buddhist Modernism - Nhà xuất bản Đại học Oxford 2008, trang 89–116). Chắc chắn, khi Phật giáo du nhập vào thế giới phương Tây, một phần Phật giáo đã hướng đến các nhà khoa học và giới tinh hoa văn hóa khác. Nhưng tại sao lại như vậy?

Một mặt, các nhà truyền giáo châu Á như Anagarika Dharmapala (1864–1933) và D. T. Suzuki (1870–1966) thường là những người thuộc giới tinh hoa trong nền văn hóa của chính họ. Họ am hiểu sâu sắc cả triết lý của đất nước và nền văn hóa của họ, lẫn những tư tưởng chủ đạo của phương Tây. Họ tìm cách trình bày Phật giáo theo những cách dễ hiểu và dễ chấp nhận đối với giới tinh hoa khác. Trong số những người thuộc giới tinh hoa thời bấy giờ có các triết gia, nhà thơ, nhà lãng mạn và nhà khoa học—lúc bấy giờ được gọi là các triết gia tự nhiên.

Mặt khác, nhiều người theo Phật giáo ở phương Tây đã làm như vậy khi họ quay lưng lại với Kitô giáo—một tôn giáo đang thấy mình mâu thuẫn với nhiều sự phát triển trong tư tưởng và hiểu biết khoa học. Họ nghĩ rằng, có lẽ, Phật giáo có thể cung cấp một tôn giáo chấp nhận khoa học—hay đúng hơn, một tôn giáo đã nắm giữ nhiều nguyên lý cốt lõi của khoa học hiện đại, bất kể chúng là gì.

Trong những năm 1950 và 1960, làn sóng người cải đạo mới tìm đến Phật giáo và các truyền thống trí tuệ phi phương Tây khác. Nhiều Phật tử mới này cũng là thành viên của cái mà sau này được gọi là “văn hóa đối kháng”. Những Phật tử này đã nhìn thấy một khía cạnh khác của Phật giáo, một khía cạnh phản ánh nhiều giá trị của riêng họ về lòng từ bi, hòa bình thế giới, tính bất nhị, và sự nhấn mạnh vào trải nghiệm cá nhân trực tiếp.

Chính từ môi trường này, các tác phẩm của Curtis White, bao gồm cuốn sách Siêu Việt: Nghệ thuật và giáo Pháp trong Thời Đại Sụp Đổ (Transcendent: Art and Dharma in a Time of Collapse - Melville House 2023), đã ra đời. Văn phong của ông trải dài từ điện ảnh Nhật Bản đến Shunryu Suzuki, từ nghệ thuật Ý thế kỷ 15 đến Friedrich Nietzsche và Jacques Derrida. Tác phẩm của ông đại diện cho phê bình văn hóa lấy cảm hứng từ Phật giáo của thế kỷ 21 một cách xuất sắc.

Trong cuốn sách, White cho chúng ta biết ông theo đuổi điều gì, trái ngược với Phật giáo kỹ trị và thương mại hóa mà ông thấy đang lan rộng khắp phương Tây:
Tôi cũng quan tâm đến một hình thức siêu việt cụ thể hơn nhiều, siêu việt xã hội, vượt lên trên “nghiệp đen” (dark karma) điều mà Phật giáo gọi là “nguyên nhân và điều kiện” (nhân duyên) của thế giới mà chúng ta sinh ra. Trong nghiệp (đối với chúng ta, trật tự xã hội tư bản chủ nghĩa), chúng ta bị xa lánh khỏi thiên nhiên và bản chất con người của chính mình bởi những gì là phong tục. Đức Phật đã dạy điều này, và Marx, Nietzsche, và thậm chí cả nhà tiểu luận thế kỷ XVI Michel de Montaigne, người đã viết: “Phong tục là ông chủ hùng mạnh nhất của vạn vật”.

. . .
Mục đích của Phật giáo là chấm dứt việc duy trì nghiệp/văn hóa, số phận xã hội của chúng ta, và vượt ra ngoài nó, hướng đến một thực tại xã hội khác, cộng đồng Tăng đoàn.
(13–14)

Mô tả của White về các nhà khoa học đang tìm cách rao bán một loại “Phật giáo hạnh phúc” và duy trì hiện trạng, trái ngược với quan điểm lãng mạn của chính ông về Phật giáo như một hướng đi vượt ra ngoài thế giới văn hóa và xã hội, tái khẳng định những cuộc tranh luận và sự phát triển trong Phật giáo đã có từ hàng thiên niên kỷ trước.

Đối với một bộ phận nhỏ Phật tử, con đường chắc chắn và nhanh nhất dẫn đến giác ngộ thường là mối quan tâm hàng đầu. Họ là những người bỏ cuộc - hay còn gọi là văn hóa đối kháng - khỏi xã hội của Đức Phật. Họ không hài lòng với trí tuệ được truyền lại từ các bậc trưởng lão, những người mà kinh nghiệm thiền định của họ có thể đã góp phần tạo nên những khởi điểm ban đầu của phong trào Đại thừa. Họ là những người tranh luận tại Tu viện Samye ở Lhasa, những người am hiểu sâu sắc về giáo lý và thực hành của họ.

Tuy nhiên, đại đa số Phật tử qua các thời đại chưa hề lập ra trường phái mới hay tranh luận trước các bậc cầm quyền. Hầu hết thậm chí còn chưa đọc một cuốn sách, chứ đừng nói đến việc viết một hoặc nhiều cuốn. Đối với những Phật tử này, văn hóa đối lập có thể hơi quá đáng. Tuy nhiên, nếu các nhà sư Phật giáo có thể hứa hẹn về thuốc men, giúp xua đuổi ma quỷ, hoặc mang đến khả năng tái sinh thuận lợi hơn, họ có thể gia nhập. Nhiều cư sĩ Phật giáo trong suốt lịch sử có lẽ cũng đã ủng hộ các tu sĩ Ấn Độ giáo, Lão giáo, hoặc Thần đạo địa phương. Họ không có động lực vượt qua nền văn hóa của mình mà chỉ hy vọng tận dụng tối đa những gì họ có thể trong nền văn hóa đó.

Tương tự như vậy, ngày nay, hầu hết Phật tử đều rơi vào trường hợp này. Đối với nhiều người hành trì, Phật giáo Tịnh Độ là lý tưởng vì người ta có thể thừa nhận lỗi lầm của mình trong kiếp này và toàn tâm toàn ý tìm kiếm sự tái sinh ở một cõi Tịnh Độ, nơi hứa hẹn sự tiến bộ Phật pháp thật sự. Đối với những người khác, đã chán ngấy với những tuyên bố siêu việt của rất nhiều vị thầy trở thành lang băm, khó tránh khỏi một mức độ hoài nghi nhất định. Phật giáo vô thần hoặc bất khả tri của Stephen Batchelor đã được nhiều Phật tử như vậy đón nhận. Những người hành trì khác, dù có thể tự nhận mình là "Phật tử" hay không, vẫn dễ dàng tiếp thu những cuốn sách như cuốn "Giáo Pháp về Thần Kinh- Neurodharma" của Hansen, trong khi tham dự nhà thờ Cơ đốc giáo tự do hoặc tìm hiểu các truyền thống tôn giáo phi phương Tây khác.

Đối với hầu hết Phật tử qua mọi thời đại, đây chính là cách tôn giáo vận hành, kết hợp các mảnh ghép từ những truyền thống sẵn có trong nền văn hóa của chính mình. Điều này đã gây ra nhiều bối rối cho một số sử gia và nhà nhân chủng học, chẳng hạn như khi đến thăm Thái Lan, một quốc gia được biết đến là Phật giáo Nguyên thủy, họ chỉ thấy tượng Brahma, Vishnu và Ganesh nằm cạnh tượng Phật, ngay cả trong các ngôi chùa Phật giáo.

Đối với một số người, việc pha trộn các vị thần Hindu và các thực hành Phật giáo là một sự báng bổ. Anagarika Dharmapala nổi tiếng đã bất đồng quan điểm với các đồng nghiệp theo thuyết thần trí, tuyên bố rằng triết lý của họ chỉ đơn thuần là pha trộn tất cả các tôn giáo thành một, trong khi đối với Phật tử, giáo Pháp (Dharma) nổi lên, tách biệt với phần còn lại. Tuy nhiên, đối với nhiều người khác - bao gồm cả Phật tử vốn hay vẫn là Thiên chúa giáo, Do Thái giáo và những người vô thần theo Phật giáo - thì việc pha trộn và vay mượn một phần nào đó là điều không thể tránh khỏi và có lợi.

Thật vậy, sự pha trộn và vay mượn này đã là một nét đặc trưng của Phật giáo trong suốt 2.500 năm lịch sử. Chúng ta thấy điều này ở các nền Phật giáo khác nhau như Tây Tạng và Thái Lan, Sri Lanka và Hàn Quốc, Tokyo và New York. Các chuyên gia ở mỗi địa phương và thời đại đều khác nhau. Trải nghiệm của nhiều Phật tử không chuyên thậm chí còn khác biệt hơn.

Trong cuốn sách của mình, White trích dẫn lời nhận định sâu sắc của Shunryu Suzuki[2]:

Ở Mỹ, chúng ta không thể định nghĩa Thiền tông theo cách chúng ta làm ở Nhật Bản... Tôi nghĩ các bạn là những người đặc biệt và muốn có một phương pháp tu tập đặc biệt, không hẳn là phương pháp tu hành của các nhà sư hay của người tại gia. Các bạn đang trên đường khám phá một lối sống phù hợp.

Điều này không nhằm phủ nhận hay hạ thấp những hiểu biết sâu sắc trong công trình của White. Thật vậy, ông đang tiếp nối truyền thống tranh luận lớn trong lịch sử Phật giáo. Nếu chúng ta đánh mất yếu tố vượt qua văn hóa trong Phật giáo, tôn giáo này có thể mất đi tia lửa đã duy trì nó trong hai thiên niên kỷ rưỡi. Tuy nhiên, chúng ta cũng sẽ không vội vàng gạt bỏ những Phật tử lấy cảm hứng từ khoa học và những nhà khoa học lấy cảm hứng từ Phật giáo của thế giới hiện đại. Nếu họ không thể cung cấp những gì họ hứa, thay vào đó chỉ lấy tiền của học viên và không để họ khá hơn, thì nghiệp sẽ bắt kịp họ. Mặt khác, nếu những lời hứa khiêm tốn hơn của họ, có lẽ được thể hiện rõ nhất trong cuốn sách của Dan Harris - chuyển thành podcast, thành ứng dụng thiền - 10 % Hạnh Phúc hơn (10 Percent Happier), được truyền đạt đến nhiều người tiếp nhận sự hướng dẫn của họ, thì điều này cũng có thể được coi là điều phù hợp./.
***

https://www.buddhistdoor.net/features/buddhistdoor-view-the-place-of-expertise-and-experience-in-buddhism-today/

[1] -Cuộc Đại Tuyệt chủng thứ Sáu, hay còn gọi là Đại Tuyệt chủng Holocen, là một sự kiện tuyệt chủng hàng loạt hiện tại, đặc trưng bởi sự gia tăng nhanh chóng của tình trạng mất mát các loài do con người gây ra, với nhiều nhà khoa học tin rằng chúng ta đã ở trong giai đoạn này. Do sự phá hủy môi trường sống, biến đổi khí hậu, ô nhiễm và sự du nhập của các loài xâm lấn, sự kiện này đang tàn phá đa dạng sinh học với tốc độ tương đương với các cuộc đại tuyệt chủng trước đây do hiện tượng tự nhiên gây ra. Không giống như các sự kiện trước đây, con người là nguyên nhân chính, mặc dù đã có những nỗ lực nhằm hạn chế tốc độ tuyệt chủng thông qua bảo tồn, thay đổi mục đích sử dụng đất và giảm phát thải khí nhà kính.

[2] Shunryu Suzuki là một nhà sư và thiền sư phái Sōtō, người đã giúp phổ biến Thiền tông ở Hoa Kỳ, và nổi tiếng là người thành lập tu viện Thiền Phật giáo đầu tiên bên ngoài châu Á

QUỸ TRÁCH NHIỆM TOÀN CẦU

Để đối mặt với những thách thức của thời đại, tôi tin rằng nhân loại cần có Trách nhiệm Toàn cầu. Mỗi người, vì bản thân, gia đình và xã hội, phải học cách làm việc không chỉ vì lợi ích của quốc gia, mà còn vì lợi ích của toàn thể nhân loại.

-Đức Đạt Lai Lạt Ma

Quỹ Trách nhiệm Toàn cầu của Đức Đạt Lai Lạt Ma được thành lập với Giải Nobel Hòa bình được trao cho Ngài vào năm 1989.* Theo tinh thần của Hiến chương Liên Hợp Quốc, Quỹ tập hợp nam nữ thuộc các tín ngưỡng, nghề nghiệp và quốc tịch khác nhau, thông qua một loạt các sáng kiến và hợp tác bền vững. là một tổ chức phi lợi nhuận, phi giáo phái, phi tôn giáo được thành lập.

Tổ chức hoạt động nhằm thúc đẩy Trách nhiệm Toàn cầu theo cách tôn trọng sự khác biệt và khuyến khích sự đa dạng về tín ngưỡng và thực hành; làm phong phú các mô hình giáo dục khai thác tiềm năng chuyển hóa của tâm trí con người; xây dựng đạo đức toàn cầu về bất bạo động, cùng tồn tại, bình đẳng giới và hòa bình bằng cách thúc đẩy các quá trình thay đổi cá nhân và xã hội.