Nguyên tác: Buddhist Concept of Nature
Biên tập: Rajiv Mehrotra
Việt dịch: Quảng Cơ
Hiệu đính: Tuệ Uyển
***
Long Thọ nói rằng đối với một hệ thống mà tính Không khả thi, thì nó cũng khả thi về mặt chức năng, và vì tính năng khả thi, tính Không cũng khả thi. Vì vậy, khi chúng ta nói về tự nhiên, bản chất tối hậu là tính Không. Tính Không, hay Shunyata, nghĩa là gì? Nó không phải là tính Không của sự tồn tại mà là tính Không của chân lý hay sự tồn tại độc lập, nghĩa là mọi vật tồn tại nhờ sự phụ thuộc vào các yếu tố khác.
Vì vậy, dù là môi trường sống hay cư dân, cả hai đều được cấu thành từ năm hoặc bốn nguyên tố cơ bản. Các nguyên tố này là đất, gió, lửa, nước và chân không, tức là không gian. Về không gian, trong Mật điển Thời Luân (Kalachakra), có đề cập đến cái được gọi là nguyên tử của không gian, các hạt của không gian. Vì vậy, nó tạo thành lực trung tâm của toàn bộ hiện tượng. Khi toàn bộ hệ thống vũ trụ lần đầu tiên tiến hóa, nó tiến hóa từ lực trung tâm này, tức là hạt không gian, và một hệ thống vũ trụ cuối cùng cũng sẽ hòa tan vào hạt không gian này. Vì vậy, trên cơ sở năm yếu tố cơ bản này, có một mối liên hệ mật thiết hay tương hỗ giữa môi trường sống, tức là môi trường tự nhiên, và các cư dân, tức là chúng sinh sống trong đó.
Ngoài ra, khi chúng ta nói về các yếu tố, có những yếu tố bên trong vốn tồn tại bên trong chúng sinh; chúng cũng ở nhiều cấp độ khác nhau, một số vi tế và một số thô thiển.
Vì vậy, cuối cùng, theo giáo lý Phật giáo, yếu tố ý thức vi tế sâu thẳm nhất là bản thân đấng sáng tạo duy nhất, bao gồm năm yếu tố, những dạng thức rất vi tế của các yếu tố. Những yếu tố vi tế này đóng vai trò là điều kiện để tạo ra các yếu tố bên trong hình thành nên chúng sinh hữu tình, và điều đó lại tạo ra sự tồn tại hoặc tiến hóa của các yếu tố bên ngoài. Vì vậy, có một sự phụ thuộc lẫn nhau hoặc mối quan hệ tương hỗ rất chặt chẽ giữa môi trường và cư dân. Trong ý nghĩa của sự phụ thuộc lẫn nhau, có nhiều cấp độ khác nhau, rằng sự vật lệ thuộc vào các nhân tố nhân quả của chúng, hoặc trên các bộ phận của chính chúng hoặc tâm trí khái niệm vốn thật sự đặt tên, quyết định.
Và, một điều rất quan trọng nữa, như tôi vẫn luôn nói, là tầm quan trọng của tư tưởng từ bi. Như tôi đã đề cập trước đó, ngay cả từ quan điểm ích kỷ của bản thân, người ta vẫn cần người khác. Vì vậy, bằng cách thể hiện sự quan tâm đến phúc lợi của người khác, chia sẻ nỗi đau khổ của người khác và giúp đỡ người khác, cuối cùng người ta sẽ được lợi. Nếu một người chỉ nghĩ đến bản thân và quên đi người khác, cuối cùng người ta sẽ bị lạc lối. Điều này cũng giống như quy luật tự nhiên. Tôi nghĩ nó khá đơn giản. Nếu bạn không mỉm cười với người khác, mà lại nhìn người khác với ánh mắt khó chịu hay gì đó tương tự, thì đối phương cũng sẽ có phản ứng tương tự. Phải không? Nếu bạn thể hiện thái độ chân thành và cởi mở với người khác, họ cũng sẽ có phản ứng tương tự. Vậy nên, đây là một logic khá đơn giản.
Về mặt này, một điều khác mà tôi cảm thấy rất quan trọng là, ý thức là gì, tâm trí là gì? Cho đến nay, tôi nghĩ đặc biệt là ở thế giới phương Tây, trong một hoặc hai thế kỷ qua, khoa học và công nghệ đã được chú trọng rất nhiều và chủ yếu liên quan đến vật chất.
Ngày nay, một số nhà vật lý hạt nhân và thần kinh học đã bắt đầu nghiên cứu và phân tích các hạt một cách chi tiết và sâu sắc. Trong quá trình đó, họ đã tìm thấy một sự tham gia nào đó từ phía người quan sát, mà đôi khi họ gọi là "người biết". "Người biết" là ai? Nói một cách đơn giản, đó là con người, giống như nhà khoa học. Các nhà khoa học biết thông qua những cách nào? Tôi nghĩ là thông qua bộ não. Hiện tại, về các nhà nghiên cứu về cảm giác, vẫn chưa xác định được đầy đủ hàng tỷ tế bào của bộ não. Tôi nghĩ trong số hàng trăm tỷ, cho đến nay chỉ có vài trăm được xác định. Vậy nên, bây giờ, tâm trí, dù bạn gọi là tâm trí hay một năng lượng đặc biệt của não bộ hay ý thức, bạn sẽ thấy có một mối quan hệ giữa não bộ và tâm trí, giữa tâm trí và vật chất. Tôi nghĩ đây là điều quan trọng. Tôi cảm thấy cần có một cuộc đối thoại nào đó giữa triết học phương Đông và khoa học phương Tây dựa trên mối quan hệ giữa tâm trí và vật chất./.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét